john ronald reuel tolkien

Tolkien'in şu minvalde açıklamaları olduğunu okudum bazı sitelerde: "ingiltere'nin doğru dürüst bir miti, efsanesi bulunmamakta. Kral Arthur mitinin de Fransız mitlerden çalındığı kanısındayım. Bu yüzden ben de oturdum ve ingiltere için bir mit oluşturmak istedim."

Tolkien coğu iskandinav olmak üzere birçok mitten hikayeden esinlenmiş, çalıp çırpmış. Bu yüzden bunların izlerini taşıması doğal. Mesela hobbit kelimesi Mısır tanrısı Ra'nın habercisi (messenger) olan bir karakterden geliyormuş. Bu açıdan Tolkien'in vermek istedigi mesaj hobbitler yoluyla veriliyor diye bakılabilir. Aslında bunu görmek için kelimenin köküne de ihtiyacımız yok.

Tolkien kaçınılmaz olarak avrupa/batı merkezci önyargılar yansıtmış ama kıyıya köşelere bakmaktansa kitabın göbeğine bakmak daha doğru değil mi? yüzük = iktidar = şeytanın iradesi = yok edilmeli. Bence Tolkien daha çok anti-iktidarı kutsal öğelerle (hristiyanlığı da seviyor) birleştirmiş. Aragorn isa gibi yaralıları iyileştiriyor mesela, Gandalf peygamber gibi gönderiliyor, Sauron'un efendisi Morgoth aslında bir melektir ama cosmosun müziğinde cart sesler çıkarıp Dünya'ya hakim olmak istediği için Ainur'dan kovulur ve Tanrı'nın (illuvatar) yarattığı her şeyi bozup, dejenere edip tersine çevirmeye yemin eder. Bunlar bilindik incil ve diğer semitik dinlerle birebir örtüşüyorr.

Kendisinin anti-endustriyelci olduğu da biliniyor. çoğu teknolojik aleti kullanmazmış. Zaten unutulan ağaçların intikamı konsepti yeterince aşikar. çocukluk köyünü kendi shire'i olarak da görüyor.

Bence tolkien tipik statüko değerleri alıp radikalize ederek tersine çevirme işini yapıyor. yani en nihayetinde gerçek kral olmak halka hükmetmek değildir, kapitalist sömürü haramdır, iktidar günahı cezasız kalmaz, gibi. Kavramlar iktidardakiler için farklı halk için farklı anlamlar taşıyabiliyor. Bundan yararlanmış. Mesela Erbakan için din bir politik iktidar aracıyken kendi halindeki dindar insan tiplemesi için din bir ahlaklı sosyal yaşam vs.dir.

Ayrıca Silmarillion'u okumadan Tolkien'i yargılamayın derim. "In the beginning there was the One" (başlangıçta O vardı) diye tanrı ve yaradılış ile başlayan bir kitap Tolkienist felsefenin temel taşı değildir de nedir? Ayrıca LOTR'daki ırkçı/seksist vs. kestirme eleştirilerin hiçbiri Silmarillion'a yapılamaz, çünkü LOTR 5 yılı anlatan bir hikaye ise Silmarillion tüm çağları anlatan bir ansiklopedidir. üstelik her şeyin atası, her şeyin en güçlüsü, en kötüsü, en yeteneklisi, en uzun boylusu, en guzeli, en cesuru, en acısı, en trajiği de Silmarillion'da anlatılan dönemlerde yaşanmıştır. Aragorn-Arwen insan-elf aşkı dramı, şeytanın yükselişi ve düşüşü, hepsinin kralı bu kitapta. LOTR'daki karakterler ve olaylar "çocuklar takılıyor orta dünya'da" gibi kalıyor yani...

Kitabın üzerinde elfce sembolleri tercüme edince "The Lord Of The Rings translated from the Red Book" yazıyor (Yüzüklerin Efendisi, Kırmızı Kitap'tan çeviri). Bilbo'nun Rivendell'de ömrünün son döneminde yazmakla uğraştığı bir Kırmızı Kitap vardı, her karşılaştığına başından geçen hikayeleri anlattırıp not alırdı. Bilbo'nun kitabını okuyalım ona göre saygılı olalım!