orson welles

harika bir yorum, muhteşem bir ses... orson welles!

(bkz: i know what is to be young)

gelmiş geçmiş en iyi sinemacılardandır.

citizen kane in yönetmenidir

yurttaş kane adlı filmin dünyaca ünlü abd'li yönetmeni.

yaptığı radio tiyatrosu ile amerikalıları marslı saldırısı olduğuna inandıran dahi adam

1938'de radyodan "Marslıların dünyayı istila ettiğini" duyurmasıyla ABD halkını paniğe sevk ederek, medyanın gücünü ilginç bir biçimde kanıtlamıştır.

(bkz: belcika daki tv sakasi)

sinemanin dahi bir o kadar da bahtsiz yonetmeni ve oyuncusu . senaryolarini cogunlukla kendisi yazmistir . yurttas kane filmininde yonetmen oyuncu ve senaristir. ayrica yabanci, muhtesem ambersonlar, macbeth , ucun adam ve othello gibi filmleri vardir . kariyeri parlak baslamis ama ne yazik ki husranla bitmistir . (bkz: anlasilamamak)
6 mayıs 1915 yılında wisconsin - abd'de doğdu. annesi o sadece dokuz yaşındayken, babası ise onbeş yaşındayken öldü. bir süre resim üzerine çalıştıktan sonra oyunculuk yapmaya başladı. bu yıllarda evlendi. bir süre radyoda da çalıştı. sonra, 1938 yılındaki ünlü ''dünyalar savaşı''nın radyo tiyatrosunda amerikalıları dünyayı marslıların istila ettiğine inandırdı. 1941'deki ilk filmi ''yurttaş kane'' ileride çok büyük ün yapacak olmasına rağmen, o sıralar welles'e yüklüce bir para kaybettirdi. daha bu ilk filmiyle, welles o zamana kadar ki sinema gelişimine yepyeni bir yön vermiş ve yenilikler getirmiştir. özellikle, sinemanın anlatım potansiyelini ve yollarını farklı bir kompozisyonda kullandığı için bu film önemliydi. bu nedenlerden ki, ''yurttaş kane'' filmi bir çokları tarafından ''bugüne kadar yapılmış en iyi film'' payesini almıştır. ayrıca, bu ilk filminde oyuncu olarak da bulunmuş ve performansıyla da beğeni toplamıştır. yine de, orson welles, hollywood'da tutulmadığı için avrupa'ya gitmiştir. her ne kadar sonraki filmleri de amerika söz konusu olduğunda pek başarılı olamamış olsalar da, en azından ticari açıdan, özellikle avrupa'da çok tutulmuş ve bir çok ödül aldı. hayatinin sonlarina dogru bir cok yarim kalmis projesi oldu. 10 ekim 1985'te hayata kuskun bir vaziyette vefat etti. mekani cennet olsun.

''Dünyayı döndüren kadınlar değildir, ama o dönmeyi anlamlı kılan varlıklardır.''
''Hollywood fena değil, kötü olan filmler''
orson welles

touch of evil'ın yönetmeni, oyuncusu, senaristi kısacası bir filmin her şeyi olabilen usta yönetmen...

orson welles en iyilerden biridir. inandırıcılığı hat safhada bir yönetmendir cbs radyosunda yaptığı world of the war (speilberg filminin de esin kaynağı) radyo dizisiyle ortalığı birbirine katmış ülkeyi büyük bir karmaşanın içine sürüklemiştir. diziyi dinleyen isanlar olayın gerçekten de var olduğunu düşünmüş sokakları birbirine katmışlardır (paranoyak bir halk olmaları gerçeğinin de önemli bir ipucusudur bu) citizen kane (yurttaş kane )ise yönetmenin doruk yaptığı noktadır. bu film hala imdb de dahil bir çok sitede ilk 10 da yer bulabilmektedir

(#1682189)

sinemanın en büyük yaratıcılarından abd' li yonetmen, yazar, oyuncu.

george orson welles.
amerikali bir yonetmen. aslinda bir yonetmenden daha fazlasi; ustun zekali sinifina girmis insan modelidir.
ilk filmi yurttas kane' dir. bu film azimsanmayacak bir kesim tarafindan bugune kadar yapilmis en iyi film sayilmistir.

Dünyanın en eski müzayede kuruluşu Sotheby's tarafından Citizen Kane filmiyle kazandığı Oscar heykelciği açık artırmayla satılacak olan yönetmen.

vakti zamanında 'Birçok insanlar nezaketen ağzı doluyken konuşmazlar, fakat kafaları boşken konuşmaktan hiç çekinmezler' diyen yalniş yüzyilda doğmus olan eski dünyanin ölümsüz kişisi.

bir çok eleştirmenin hala en iyi filmler listesinde birinci sırada gösterdiği citizen kanenin yönetmeni efsanevi sinema adamı. kariyerine tiyatrocu olarak başlayan sırasıyla radyo programcılığı, yönetmenlik ve oyunculukta yapan welles ilk filmi yurttaş kane ile asıl çıkışını yaptı. film aday olduğu 9 dalda sadece en iyi özgün senaryo ödülünü alsa da, gişe de film batsa da daha sonra bir fenomene dönüştü. oyuncu olarak othelloda ki performansıyla cannes film festivalinde palme de or ödülünü aldı. rita hayworth`ın kocası, 1985 yılında kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. bugün sinema denen illet varsa bunun tek sebebi ahan da bu adamdır.

senarist, oyuncu, yapımcı, yönetmen. 1915 yılında doğmuş, 9 yaşında annesini 15 yaşında babasını kaybetmiştir. 20 li yaşlarında tiyatro oyunculuğu ile başladığı kariyerine radyo programı yapımcılığı ile devam etmiş, oyuncu olarak asıl çıkışı othello adılı filmle olmuştur. bu filmdeki rolüyle cannes film festivali'nden ödülle ayrılmıştır. yaptığı filmlerin bazıları çeşitli sorunlarla, engellemelerle karşılaşmıştır, hayatının son yılları projelerine kaynak aramakla geçen welles 1985 yılında kalp krizi sonucu 70 yaşında hayata veda etmiştir. orson welles'in bir çok projesi yarım kalmıştır.

http://www.youtube.com/watch?v=koGnZg2kzxY

black dahlia soruşturmasında sorgulanmıştır.

kabri sevilla'da bir zeytin ağacının dibinde bululan bir adam. puromaster imiş.

deha. izleyicisine ne anlattığını bilen yönetmen. ki en azından buna kafa yoruyor.

babasinin olumunden sonra yolu irlanda'ya duser.
daha sahne nedir bilmezken, gate theatre'a gidip broadway yildizi oldugu mavalini okur.

- oyle mi?
- evet.

kendisine buyur buradan yak denilir ve welles hayatinda ilk kez sahneye cikar.

yildizlasir..
amerika'dan bile duyulur..

en iyi filmi the third man'dir bence. müthiş bir zeka. zaten wunderkid'miş doğduğundan beri. ayrıca fade to black filminde italya günleri anlatılmış. çok maceracı ilginç bir adammış cidden. deha bir de tabii. komünizme sempatisi olduğunu da söyleyelim.

cbs'de yaptığı the war of the worlds isimli radyo tiyatrosunda, 1938 yılında, halkın paniklemesine sebep olmuştur. bu paniğin sebepleri arasında, almanların müsebbibi olduğu gerginlik etkili rol oynamıştır.
bir de bu babanın bir "i know what it is to be young" okuması vardır ki, yüreğinize yüreğinize saplar sanki hançeri. zaman dursun, hiç akmasın istersiniz. derin bir hüzün kaplar içinizi.
keşke daha çok eserler bırakabilseydin geriye be, orson baba. keşke daha dazla filmler çekebilsen, daha fazla şiirler okuyabilseydin. sistemi senden daha güzel kim eleştirebilmiştir ki?

'bir çok insan dolu ağız ile konuşmayacak kadar terbiyelidir; ama boş kafa ile konuşmakta sakınca görmezler.'
orson welles

the third man filminden bir replik:

"italya'da 30 yıl boyunca borjiyalar (borghese) vardi. yani savaş, kıyım, cinayet... ama michelangelo, leonardo ve rönesans da aynı dönemde var oldular. oysa isviçre'de 500 yıllık demokrasi ve barış vardı. ama ne yaratabildiler? sadece guguklu saat!''

kazanılmış bir şeyin çekilmiş bir acının sonucu olduğunu bilen bir adam.

10 yaşından beri irili ufaklı mizansen ve skeçleri yazıp yönetmiştir. 16 yaşında anne ve babasını kaybettiğinden, son derece azimliydi de. daha sonrasında kendisinin uyarlama yaparak rol alacağı mars istilası kitabını sahibinden alarak kendi istikbali için sağlam bir yatırım yapmıştı. zira, öncesinde bu skeç sonrasında ise citizen kane ile şöhretini doruga taşıyacaktı.