öykü yazacaklara tavsiyeler

uzun zamandır öykü yazan; bol ödül almış, sinemanın yanında edebiyata da gönül vermiş birisi olarak vereceğim tavsiyelerdir.

1- konu ve karakterler: öyküyü yazmadan önce, kısa öykü mü yoksa uzun öykü mü yazacağınıza karar verin. bu karar ardından, hikayenin konusunu, olay veya durumun genel hatlarını belirleyin:

''ali mutlu bir yaşam sürmektedir. bir gün okuduğu bir kitap ile, hayata bakış açısı değişir,'' gibi.

bundan sonra, karakterleri belirleyin. sık düşülen bir hatadır; öyküde karakterler az ve romana göre daha sönük olur. onlar hakkında çok şey bilmeyiz. genellikle amatörler, on sayfalık bir roman gibi yazarlar öyküleri. karakterlerin kişilik özelliklerini genel hatlarıyla belirledikten sonra onları yaşayan birer birey haline getirin; öykünün kendi dünyasında yaşamını süren birer birey. bunlardan sonra ise, öykünün derdini, mesajını yani önermesini belirleyin:

''mutluluk bir yanılsamadır,'' gibi.

2- yazım: yazmaya başlamadan önce bir tür belirleyin ve yazmaya başlayın. mekan tasvirleri daha sönük olmalıdır. bir veya birden çok karakterin, yaşadığı bir veya birden çok olaya değil, deneyimledikleri bir olaya odaklanılmalıdır. üslubunuz, yazım tarzınıza göre değişkenlik gösterebilir ama biçimsel olarak 'öykü' niteliklerini taşımalıdır:
gerçek veya olabilecek olaylar anlatılır. tek ve yoğun bir etki uyandırmalıdır. okuyucuyu kısa bir süre zarfı içerisinde öykünün kurgusal dünyasına çekmeli, onu orada kısa sürede etkilemeli ve dışarı çıkarmalısınız. karakterlerin gerçekçi olması öyküye dahil olma konusunda kolaylık sağlar, bu nedenle bahsettiğim gibi, karakterlerin yaşadıklarını okuyucuya inandırmak için onlara kendilerine özgü özellikler yüklemeniz güzel olacaktır.
en önemli şey ise, okuyucuyu sıkmayın. olaylar olabildiğine hızlı gelişsin, okur okuduğuna pişman olmasın.
baş karakterlerin bir arzusu veya bir amacı olmalı: bu amaca ulaşırken önüne çıkan engelleri ya aşmalı ya da aşmamalı. karakterlerin isteği olmazsa, misal normal bir gündeki, rutin alışkanlıkları yazarak bir mesaj iletmeye çalışırsanız, okuyucu sıkılır. öykünün babası anton pavloviç çehov, insanın bulunduğu en basit durumları ele alsa da, olaylara ince bir mizah anlayışı katar ve sosyolojik eleştirmelerini hızlı gelişen sıradan olaylar ardına saklayarak karakterleri yerden yere vurur. öykünün bir derdi olsun, okuyucu öykünün gerçek olduğuna inansın ve sıkılmasın.

tabi önemli bir öneri daha: okuyun. bolca. önemli öykü yazarlarını okumak, öykü konusunda daha çok fikir sahibi olmanıza yardımcı olacaktır.

(daha sonra rehber genişleyecek, yeni şeyler eklenecektir. rehber, temel bir anlatıyı benimsemiş ve zihninizdeki 'öykü yazmak' düşüncesinin zeminini hazırlamak ve bir giriş yapmak için oluşturulmuştur.)