organik gübreler

bitkisel ve hayvansal kökenli materyallerden oluşmuş gübrelerdir. büyükbaş ve küçükbaş hayvanların katı ve sıvı dışkıları,
kent atıklarının olgunlaştırılmaları sonucu oluşturulan gübreler, bitkisel ve hayvansal kökenli kompostlar, hatta insanların katı ve sıvı dışkıları (gece toprağı adıyla da bilinir) vs.. organik gübre içerisinde yer alırlar.. kuşku yoktur ki organik gübreler, bitki besin elementleri yanında organik madde ve fazla miktarlarda çeşitli mikroorganizmaları da içerir. bu nedenle organik gübreler çok yönlü etkiye sahip gübreler olarak bilinir. topraklarımızın fiziksel, kimyasal, biyolojik özellikleri üzerine olumlu etki yaparlar...
özellikle çevre bilincinin giderek yaygınlaşması ile günümüzde organik gübrelere karşı ilgi artmaktadır. bunun temel nedeni, organik gübrelerinn çevreye ve insan sağlıgına zarar vermeden tarımsal ürünlerin nitelik ve niceliğini arttırmasıdır.
tarım yapılan topraklarımızda zaten organik madde düzeyi düşüktür. zaman içerisinde daha da düşük seviyelere inebilmektedir. bu durum topraklarımızın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklerini olumsuz yönde etkileyecektir.
tarımda başarılı olmanın en önemli koşularından biri toprakların organik madde içeriğini korumak ve arttırmaktır. bu nedenle gübrelerin değerleri kayba ugramadan tüm organik gübrelerin tarım topraklarına uygulanması başarılı tarım için yadsınamaz derecede önem teşkil etmektedir.

organik gübrenin avantajları ve dezavantajları :

avantajları:
toprağın yapısını geliştirir. toprak nemini muhafaza eder. organik gübrenin içerisinde bulunan azot yavaş yavaş ve sürekli olarak serbestlenir. organik gübrelerin bünyesinde mevcut bulunan besin maddeleri mobil (hareketli) hale gelir. bazı kimyasal gübreler gibi bitkiyi yakmaz. yalnız taze organik gübrelerin belli bir süre olgunlaştırılmaları gerekir. (olgunlaştırılmadan taze uygulanan organik gübreler bitkiyi yakar)
topraktan daha az yıkanır.

dezavantajları:
genellikle bitki patojenleri organik gübrelerden hayvan dışkısı ile kontamine olurlar. patojenlerin riskini azaltmak için en iyi şekilde kompostlaştırıldığından emin olmak gerekir. organik gübrelerin bileşimi birçok inorganik gübre türüne göre besin kaynağı olarak seyreltik ve değişkendir. karlı verim için, organik gübreden besin gereksinimleri ile başa çıkmak için önemli miktarlarda kullanılmalıdır.

organik gübre kaynakları:

çiftlik gübresi (büyükbaş-küçükbaş-kanatlılar)
kompost
evsel organik atıklar
gıda endüstrisi artıkları
tarım endüstrisi artıkları
orman-ağaç endüstrisi artıkları
yosunlar
vermikompost(solucanlar aracılığıyla elde edilen kompost)
arıtma tesisi organik çamurları
biyogaz tesisi sıvı atığı.

organik gübre uygulamalarından olan , çiftlik gübresinin uygulanma zamanından bahsedecek olursak;
çiftlik gübresinin araziye verilmesi için en uygun mevsim ilkbahar ve sonbhardır. gübrenin verilmesinde bu iki mevsimden hangisinin daha uygun oldugunun belirlenmesinde, genellikle gübrenin uygulanacagı toprağın bünyesi yani tekstürü ile o bölgedeki yagıs durumu göz önünde bulundurulmalıdır. gübreden açığa çıkacak bitki besinleri kaybını mümkün oldugu kadar azaltmak amacı ile hafif bünyeli(kumlu) toprak ile fazla yagıs alan bölge topraklarına çiftlik gübresi tercihen ilhbaharda verilir. bu topraklara çiftlik gübresi sonbaharda verildiği takdirde gübre değerinden yaklaşık olarak yarısını kaybeder. çiftlik gübresi özellikle az yagıs alan bölgelerde ve agır bunyeli dediğimiz killi topraklarda sonbahar mevsiminde uygulanır.

(bkz: bok)