notasyon

satrancın alfabesidir;böylecelikle yüzyıllar evvel oynanan oyunlar bile günümüze ulaşabilir bu dili öğrenen tüm oyunlara nerede oynanırsa ve hangi dilde yazılırsa yazılsın bakıp analiz yapabilir.

Bir notasyon örneği:

Capablanca - Bogoljubow

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Af3 dxc4 4.e4 c5 5.Fxc4 cxd4 6.Axd4 Af6 7.Ac3 Fc5 8.Fe3 Abd7 9.Fxe6 fxe6 10.Axe6 Va5 11.O-O Fxe3 12.fxe3 Sf7 13.Vb3 Sg6 14.Kf5 Vb6 15.Af4+ Sh6 16.g4 g5 17.Vxb6 axb6 18.Kd1 Kg8 19.Afd5 Axg4 20.Ae7! Kg7 21.Kd6+ Sh5 22.Kf3! Agf6 23.Kh3+ Sg4 24.Kg3+ Sh5 25.Af5 Kg6 26.Ae7 g4 27.Axg6 Sxg6 28.Kxg4+ Sf7 29.Kf4 Sg7 30.e5 Ae8 31.Ke6 Ac7 32.Ke7+

o-o rok demektir.
+ ise kazanan hamleyi tasvip eder ve her zaman en sonda olur. Oyunun bittiğini belirtir.

yazım şekli.
(bkz: macar notasyonu)

müziğin notaya geçirilmesi.

satranç müsabakalarında oyuncuların yaptığı hamlelerin bir kağıda yazılı olarak aktarılması sonucu ortaya çıkan, böylelikle oynanan oyunun kaydının tutulmasını sağlayan işleme verilen isim. notasyon tutulurken yapılan hamle, oynanan taşın isminin ilk harfinin ve bu taşın satranç tahtasının hangi karesine götürüldüğünün birleşik olarak yazılmasıyla gerçekleştirilir. oynanan taşın ismini belirten harf büyük harfle yazılır. örnek: Fc3.* aynı işlemin aynı isimdeki taşlardan herbiriyle yapılabilmesi mümkün olduğunda ise hangi karedeki taşın oynandığını belirtmek amacıyla taşın bulunduğu sütunun ilk harfi ile hamle yapılacak sütunun isimlerinin başharfleri beraber yazılır. örnek: a8 ve c8'de iki kale mevcutsa ve b8'e bir kale hareket ettirildiyse Kab8 ya da kcb8 şeklinde yazılır. eğer yapılan hamlede karşı oyuncunun taşının alınması sözkonusuysa bu işlem, oynanan taş ile taşın oynandığı yer arasında bir x işaretinin konulması aracılığıyla gösterilir. örnek: axf3. piyonların yaptıı harflerde taş ismi yazılmaz: c8; exd6. bir hamle sonunda şah çekiliyorsa o hamlenin sonunda + konulur. ++ ise mat durumunu ifade eder. oyunun bittiği anda notasyon oyun sonucunun hamlelerin sonuna yazılır. kazanan tarafın * altına 1; kaybedenin ise 0; beraberlik halinde ise her iki tarafın altına da 1/2 yazılarak notasyon imzalanır. tutulan notasyonlar sayesinde oynanmış bir oyunun oyunu izlememiş kişilerce de ilerleyen bir zamanda tekrarca incelenebilmesinin imkanı sağlanmış olur; bir başka deyişle notasyon, satranç arşivleme yöntemidir. bu yöntem sayesinde birçok büyük ustanın müsabakası ilgililerine aktarılabilmiştir. turnuvalarda notasyon tutma mecburiyeti vardır ve olası bir tartışma halinde her iki oyuncunun da tuttuğu notasyon hakem komitesince incelenerek bir karar verilecektir.