meclis i valayi ahkam i adliye

II.mahmut ile başlayan "tanzimat hareketi"nin ilk kurumlarından biridir. 1856'dan sonra "meclis-i vala" ve "ahkam-ı adliye" olmak üzere bu kurumlar daha sonra bir takım değişikliklerden geçmişlerdir. meclis-i valayı ahkam-ı adliye kurumunun kuruluş amacı, tanzimat reformlarına uygun yasalar yapmak ve bu yasaların uygulanırlığını denetlemektir. Bu kurum cumhuriyet kurumlarından olan yargıtay ve danıştay ın temelini oluşturmuştur. Bu kurumun oluşturulması Osmanlı devletinde anayasalı düzene geçişte önemli bir adım olmuştur. kimilerine göre bu kurum, Osmanlı devleti merkez yönetiminde temsil sisteminin başlangıcı olarak sayılmaktadır ancak kurumun üyeleri atama ile göreve getirildiklerinden böyle bir özelliğe sahip değildir.

Ikinci Mahmut döneminde Islahat hareketlerinin getirdiği yeni nizamnameleri hazırlamak ve memurların resmi işleri ile ugrasmak üzere kurulan meclis.