koca ragıp paşa

(1699-1763) Büyük bir devlet adamı olan Sadrazam Koca Ragıp Paşa, aynı zamanda büyük bir şair ve iyi bir hattattır. Çeşitli vilayetlerde valilik, sonra reisülküttaplık (dışişleri bakanlığı) yapan Ragıp Paşa'nın sadrazamlığı III. Osman ve III. Mustafa devrine rastlar. 1699'da istanbul'da doğan Ragıp Paşa'nın asıl adı Mehmed'dir Şiirlerinde 'Ragıp' mahlasını kullandığı için daha çok bu isimle anılır.
Bilim ve sanat adamlarını korumuş, kütüphaneler yaptırmış olan bu "bilgin-şair-devlet adamı", onsekizinci yüzyıl divan edebiyatının, Nedim ve Şeyh Galib'den sonra en büyük temsilcisidir.
*

o devir tıp dilinde daimül harare ve hakl arasında dolap denilen hastalık sebebiyle ölmüş kişidir.

tarihimizin en renkli kişiliklerinden biridir. kütüphanecilik konusunda adeta çığır açmıştır. şairliği de dillere destandır. mısır valiliği yaptığı döneme ait tecrübelerine yer verdiği bir beyiti, sonradan atasözü olmuştur:

merdi kıbti şecaat arzederken sirakatin söyler! yani: çingene beyi, yiğitliğini anlatırken, hırsızlığını ağzından kaçırır.

hasılı kelam, büyük bir istanbulludur efenim; böyle biline...

ziya paşa'nın

bed-asla necâbet mi verir hiç üniforma
zer-dûz palan ursan eşşek yine eşşektir

beyitinin bir benzerini;

ederdi sûret-i dünyâyı âdem pûşîş-i dîbâ
eger pâlân-ı zerdûz ile esb olsaydı merkebler

şeklinde dile getiren divan edebiyatı şairi. dahası devlet adamı.

1757-1763 yılları arasında III. Osman ve III. mustafa ve dönemlerinde sadrazamlık yapmış, diplomat, şair, kütüphaneci ve çevirmen bir koca adamdır.

Devlet adamlığının yanı sıra Nedîm ve Şeyh Gâlib’den sonra 18. yüzyılın en önde gelen şairidir. Bilim çalışmalarını desteklemiş ve kütüphane kurdurmuş olması, hattatlığı, kitaba, okumaya düşkünlüğü onun kültür adamı olduğunun göstergesidir. 18. yüzyılda Nâbî'nin açmış olduğu hikemi şiir tarzını devam ettiren en önemli şairdir. Nâbî yolunda yürümekle birlikte kendine özgü bîr üslûp yaratabilmiştir.

"turfe dükkan-ı hikemdir şu kühen tak-ı felek
ne ararsan bulunur derde devadan gayri !"

(Bu eski dünya, yeni bir hikmetler dükkânıdır. Derde devadan başka ne ararsan bulunur.)

“Harabâtı görenler her biri bir hâletin söyler
Safâsını nakleder rindân, zâhid sıkletin söyler”.