intiharı engellemek etik midir

Tartışma yaratan soru.

Bugün katıldığım bir konferansta gördüğüm kadarıyla psikolog olan birileri bile bunu etik görüyor. insanın yaşama hakkı kadar ölme hakkı yok mudur ? nerede benim bedenim benim kararımcılar ?

Gelip topluma açık yerde intihar etmeye kalkarsan tabi ki engellerler insani olarak.

Öncelikle sorulması gereken "yaşamak hak mıdır, ödev mi?" Eğer yaşamak bir hak ise yani yaşama hakkı esas ise kişi bu hakkı kullanmayı pekala reddedebilir.

Ama eğer yaşamak bir ödev ise intiharı engellemek "doğru" bir davranış olur.

Ne var ki günümüzde yaşamamın hak olarak nitelendirilmesine rağmen bu durumlarda yaşamak ödevmiş gibi, yaşamın terk edilmesini engellemek etik bulunur. Yani günümüzde bu anlayış oldukça çelişiktir.

kendini asan bir insan hayatta kalmak, boynundaki ilmikten kurtulmak için çırpınırken onu kurtarırsanız bence o kişi de bundan memnun olur.

ayni soru ötenazi içinde geçerli bir yerde. insanın kendi yaşamina son verme hakki olmali mıdır? esasen vardır ancak etik açıdan tartışmalı bir sorunsaldır.

Ama psikologlarda tıpta burada "intihara meyilli" kimseleri normal olmayan bir durumda kabul ediyor. Yani normal insan intihar etmek istemez gibi bir genel kabul var.

Ciddi bir soru, ciddi bir tartışma konusu. Sözlükte böyle başlıklarda açılıyormuş demek diye düşündüren başlıktır ayrıca.

intihar etik midir ki engellemek etik olsun ?

Öncelikle intihar bireysel bir karar mıdır? Yoksa toplum tarafından koşullandırılan bir yaklaşım mı?

Şizofreni, bipolar vb hastalara dikkat çekersek bu adamlar gözlemlediğim kadarıyla nörölojik yanılgılarla toplumsal intihara meyil veriyorlar. Normal hastalara baktığımda ise gene toplumsal. Şahsi kanaatim toplum yatmaktadır intiharın altında. Asıl sorun durdurulmalı mıdır, durdurulmamalı mıdır?

Hastaların karar verme mekanizmasının doğru işlemediği zamanlarda aldıkları bir karar ne kadar etik değilse bunu durdurmamak da o kadar etik değildir.

Babam akciğer kanseri hastası ve doktoru onun kararına saygı duyarak tedavisini yarım bırakmış ve bize haber vermemişti. Bu intihara ortaklık yapmıştır. Ona göre doğru olan bize acı verdiği için belki de doğru bulmuyorum. Bir birey doğarken nasıl tek başına doğmadıysa, son nefesini verirken de tek başına olmamalıdır. Hele ki buna kendi karar veriyorsa.

Hristiyanlığın erken dönemlerinde ilk hristiyanların birçoğu aziz mertebesine ulaşmak için intihar ediyordu. Ancak Saint agustine altıncı emrin "öldürmeyeceksin" şeklindeki ifadesine uymadığı gerekçesi ile intiharin bir suç olduğunu söyleyince bu düşüncede değişiklikler oldu. Zamanla bu düşünce üzerinden yola çıkılarak intiharin günah olması, suç olmasi konusunda dinî veya psikolojik bir sürü çıkarım yapıldı. Oysa eğer dini açıdan bakacak olursak eski veya yeni ahitte intiharın yasak olduğuna dair bir ifade yer almamaktadır. Eskiden süregelen bu düşünce toplumsal düzende de kendine yer buldu ve bir insanın intihar etmesinin sadece psikolojik bir sorun ile iliskilendirilebilecegi üzerine mütabakata varıldı. Aslında psikolojide de halen tartışılmakta olan bir konudur. Yine de genellikle intihar edenlerin duygudurum bozukluguna sahip oldugu kabul gören bir anlayış, dolayısıyla bu kararı alan kişilerden sorumlu olan psikologtur. O açıdan intiharı engellemenin etik olduğunu söyleyebiliriz. Psikolojinin etik kuralları içinde yer almaktadır bu durum. Bazı makalelerde ise bir insanın intihar etmesini önlemenin hem pratikte zor hem de ahlaki yönden uygun olmadığı anlatılmaktadır. Aslında kendi üzerimizden düşünecek olursak bir yakınımız bize intihar edeceğini söyleyese onu vazgeçirmeye çalışırız çünkü sorumluluk bizim üzerimizde gibi hissederiz. Makul gerekçelerinden dolayi ikna edemediysek de sorumluluk yine bizim üzerimizdedir çünkü onun yakınları tarafından sorumlu tutulacak kişi yine bizizdir. Dolayısı ile vazgeçirme eylemi çeşitli açılardan düşünüldüğünde etik olmayabilir ancak bizim üzerimize bir sorumluluk yüklediği kesin.

intihar eden kişiye göre değişir. intihar eden kişinin bir sağlık sorunu yada düzeltilemeyecek ve ona ömür boyu acı verecek bir durumu varsa bu o insanın ömür boyu işkence çekmesine neden olur. Onu bu işkenceden kurtarmak daha etik olur diye düşünüyorum. Hatta yardımcı olmalısınız intihar etmek günah onun öbür dünyada cennet yolunu kapatmamak için onu kendi elleriniz ile öldürmek daha etik olur.