ilber ortaylı ile tarihin sınırlarına yolculuk

kitaptan bir bölüm:
niye bu kadar çabuk pes ettik?
ilber ortaylı:
pes etmiş değiliz, ilgisiz. sormuyoruz. o kadar yazmış- okumuş adam neden osmanlıcayı öğrenmiyor? çince değil ki bu. osmanlı türkiyesinde okuma- yazma bilen, 20 milyon nüfus içinde 1 milyon kişi idi. bugün 60 milyonun yarım milyonu bile osmanlıca bilmiyor. bunun sebebi ne? imam- hatipliler de osmanlıca bilmiyor. bir meraksızlık var. insanlar maziye ilgisiz; maziye ilgisiz insan olur mu? hayvandan en büyük farkımız bu diyeceksiniz. doğru, maziye bu anlamda merakımız var. bu çok kolay tatmin edilen bir merak. mesela 'osmanlı devleti vardı. padişahlar iyiydi, çok kötüydü, çok adil bir memleketti veya çok rezil bir memleketti...' meşrebine göre, anasının, babasının mezhebine göre, siyasi görüşüne göre çocuğun ağzına birkaç slogan yapıştırılıyor ve o meczuba bu bütün hayatı boyunca yetiyor. çocuk yüksek mühendis olabilir. böyle ahmakça lafları tekrarlamaktan hiç sıkılmıyor. onu garipseyen de yok. bu toplumdaki merak, bir afrika kabilesindeki insanınkinden daha fazla değil. bir şeyin künhüne inmek, soru sormak, somut delil aramak gibi bir merakımız yok. bu, çok az insana mahsus bir özellik türkiye'de.

kitaptan bir bölüm.
osmanlı imparatorluğu'nu ayakta tutan ve tarihi anlamda sürekliliği sağlayan kurumlar hangileridir?
ilber ortaylı:
her imparatorluk gibi onun da kendine göre bir takım kurumları var. onlar yaşadığı, geliştiği kendini yenilediği sürece imparatorluk devam etmiştir. ama şu anda çöküntü mü var, yoksa aslında bir kabuk değiştirme mi, bir değişiklik mi orası tartışılır.

ilber Ortaylı ile görüşme şerefine nail olmuş biri olarak, tarihimizi iyi analiz ederek ince detayları bile gözden kaçırmayan bir Istanbul beyefendisi ve bulunmaz bir tarihçi olduğunu, kitaplarının muhakkak okunması gerektiğini hatırlatmak isterim. Akademik zekanın üstünde bir bilgeliğe sahip tarihçimizin sorguladığı meraksızlık nesiller için bir kayıptır.

ilber ortaylı'nın pek çok kişiden övgü aldığı kitabı.

- ilber amca gel senle tarihin sınırlarına yolculuk yapalım..
- olur, tabii.. ancak para peşin.
- ne parası?
- eşşoğlueşek amme hizmeti mi yapıyoruz burada?
- abooo!

benim icin tarihin adı. uykuya dalmasa bir de konuk olduğu programlarda.