evde teleskop yapmak

Teleskop özünde uzaktaki bir nesneyi yakın gösteren bir alettir. Bunu yapabilmesi için teleskopun, uzaktaki nesneden ışık toplayan (mercek veya ayna) bir aygıtı vardır ve toplanan bu ışık (imge) ikinci bir aygıtla gözle bakılan lense odaklanıp büyütülerek gözümüze getirilir. Evde basit bir teleskop yapabilmek için aşağıdaki malzemelere gereksinim duyacaksınız:

iki adet büyüteç (2.5-3cm çapında), biri diğerinden büyük olursa daha iyi sonuç alınır. Kartondan yapılmış bir tüp; bu bir kağıt havlunun sarılı olduğu karton rulo olabilir. (ne kadar uzun olursa o kadar iyi.)
-Koli bandı
-Makas
-Cetvel, ya da şerit metre
-Bir tabaka üstü yazılı kağıt; bu bir gazete ya da dergi sayfası olabilir.

Büyük olan büyüteci kendiniz ile gazete sayfası arasında tutunuz. Kağıt üzerindeki yazılar bulanık görünecektir. ikinci büyüteci (küçük olanı) gözünüz ile öteki büyüteç arasına tutunuz. Yazılar odaklanıp berraklaşana kadar bu ikinci büyüteci ileri geri oynatınız. Basılı yazıların daha büyük ve ters (baş aşağı) göründüğünü göreceksiniz.
Bir arkadaşınızın iki büyüteç arasındaki mesafeyi saptayıp bir yere kaydetmesini sağlayın. Karton tüpünüzün ön ucuna doğru 2,5 cm genişliğinde bir delik açın. Karton tüpü boylu boyunca kesmeyin. Bu delik büyük olan büyütecinizi tutacak kadar olmalıdır. Arkadaşınızın kaydetmiş olduğu mesafe kadar bir mesafeyi birinci delikten itibaren hesap edip oraya ikinci bir delik kesin. Bu ikinci delik de küçük büyütecin gireceği kadar olmalıdır.
Büyük büyüteç önde, küçük büyüteç arkada olmak üzere kestiğiniz deliklere yerleştirin. Sonra bunları koli bandı ile sabitleyin.
Küçük büyüteçten itibaren 1-2 cm bırakarak tüpün fazlasını kesin. Gazete kağıdı üzerindeki yazılara bakarak test edin. imgelerin odaklanabilmesi için büyüteçlerin konumlarıyla hafifçe oynamanız gerekebilir.
işte basit bir kırılmalı teleskop yaptınız! Bu teleskopunuzla ayı, bazı yıldız kümelerini, hatta kuşları izleyebilirsiniz.

Türkan Yöney

kaynak:http://www.biltek.tubitak.gov.tr

http://www.atmturk.org sitesine üye olarak türlü yerlerden sadece teleskop yapmak için toplanmış kişilerle iletişim kurabilirsiniz. Temini bazen çok zor olan malzemeleri gönüllülerin yardımı sayesinde mümkün olduğunca uygun şekilde kapınıza getirmeniz mümkündür. Aynı zamanda zengin veri arşivinde istediğinizi bulamadığınızda (ya da uğraşıp bulmak istemediğinizde) sorularınıza gayet açıklayıcı ve samimi cevaplar alabileceğinizi belirtebilirim.

Teleskop yapımına gelince, biraz sinir bir iş olabilir özellikle aynayı yapma aşaması. Biraz da titiz birisi iseniz aynada oluşabilecek en ufak bir çizik bile içinizi acıtacaktır. Ama en sonunda kendi teleskobuyla çektiği resimleri sitede paylaşanları gördükçe çalışmaya devam etmeniz olası. Hatta öyle bir uğraş ki insanların gözlemden çok yapımıyla ilgilendiği doğru olabilir.