darü l elhan

Müzik Okulu. istanbul’da 1917’de açıldı. Amacı Klasik Türk müziğini bilimsel yöntemlerle öğretmek ve geliştirmekti. 1926’da Belediye Konservatuvarı’na dönüştürüldü.

#osmanlıimparatorluğu
#osmanli

Osmanlı döneminde istanbul'da kurulmuş ilk resmi musiki okuldur.

Kuruluşunu Şehremini Cemil Topuzlu dönemindeki (1914) Darü'l-bedayi'nin müzik bölümüne dek götürebileceğimiz Darü’l-Elhan, 19. yüzyılın sonlarından itibaren müzik ve sanat ortamında oluşan boşlukların isabetle teşhis edilmesi sonucunda, 1917 yılında kurulmuştur.

Darü'l-Elhân'ın ilk yeri Cağaloğlu'nda Himâye-i Etfal Sokağinda kagir bir binadır. Faaliyetlerini sonraları Şehzadebaşı'nda Fevziye Caddesi'nde "inâs" (kadınlar) ve "zükûr" (erkekler) için iki ayrı ahşap konakta sürdürmüştür. Faaliyet gösterdiği son bina Şehzadebaşı'ndaki Damat ibrahim Paşa Külliyesi'nin arkasında olduğundan, bugün o sokak, "Darülelhan Sokağı" adını taşımaktadır.

Darü'l-Elhân'ın kuruluş amacı, musiki sanatının bilimsel bir yolla eğitim ve öğretimi, eski Türk bestecilerine ait klasik eserlerin yayımlanması ve yeniden tanıtılarak canlandırılması olarak özetlenmiştir. Dört yıl süreli eğitim programında Türk musikisi ağırlıklı olarak nota, solfej, ilahi ve ayin-i şerif gibi derslerle ney, tanbur, keman, ud, kanun, lavta, kudüm, santur, def gibi çalgıların öğretimi ve "gınâ" (şarkı söyleme) eğitimi yer almış, bunlara arp, viyolonsel, alto ve piyano ile genel musiki tarihi, armoni gibi dersler de eklenmiştir. Darü'l-Elhân, Ziya Paşa'nın başkanlığı altında besteci Rahmi Bey, Udi Ali Rıfat Bey ve Bebekli Refik Talat Bey'den oluşan kurulun yönetiminde bir süre faaliyet gösterdikten sonra, savaşın sonundaki yenilgi, istanbul'un işgali gibi zorluklara daha fazla dayanamamıştır. 1918'de erkekler kısmı kapatılmış ve sekiz kişilik bir öğretim kadrosu ile yalnızca Şark musikisi öğretimi verilen "kadınlar kısmı" kalmıştır. O şartlarda fazla bir varlık gösteremeyen bu bölümün öğretim üyelerinin başında Rauf Yekta Bey, Zekâizade Hafız Ahmed Efendi (Irsoy), Levon Hancıyan ve Muzıka-i Hümayun'dan Muallim ismail Hakkı Bey geliyordu.

Darü'l-Elhân, Cumhuriyet'ten sonra nota yayımlayan ilk resmi kurumdur. 1923'ten itibaren gayriresmi olarak oluşturulan "Darü'l-Elhân'da müteşekkil heyet-i ilmiye" tarafından incelenerek yazılan ve farklı kaynaklardan gelen eserlerin tespit edilerek muhafaza ve aktarımını sağlayan klasik eser notaları Türk musikisinin birinci derecede başvuru kaynağı olma özelliğini taşımışlardır. Bu yayınlar Darü'l-Elhân Külliyatı adı altında yayımlanmaya başlayan, 120'si Osmanlıca toplam 180 yaprak nota, 7 sayı yayımlanan Darü'l-Elhân Mecmuası ile, Anadolu'daki folklor inceleme gezilerinden derlenen türkülerin yer aldığı Anadolu Halk Şarkıları (1927-1928) adındaki 7 defterdir.

Kurumun bir başka faaliyeti, notası tespit edilen eserlerin plak kayıtlarıdır. Columbia firmasında 78 devirli olarak doldurulan bu plaklar klasik musikinin en büyük beste şekillerinden şarkılara ve halk türkülerine kadar geniş bir repertuvarı dinleyiciye sunmuştu

Kurumda bu çalışmalar sürdürülürken 9 Aralık 1926'da Maarif Vekili Mustafa Necati Bey'in emri ile kurulan "Sanayi-i Nefise Encümeni"nin kararı ile Darü'l-Elhân'da Türk musikisi eğitimi ve öğretimi yasaklanmıştır.