kavalalı mehmet ali paşa

osmanlıya ihanet etmekte sonuna kadar haklı olan mısır valisi. mısır bu gün arap dünyasının en güçlü ve istikrarlı (araplara göre kıyaslıyoruz) devleti ise, onun sayesindedir. osmanlı yeniçerilerle boğuşurken, kendisi modern bir donanma ve ordu kurmuş, yunan bağımsızlığını on yıl, vahhabi devletini de yüz yıl engellemiştir.
kurduğu ordunun, osmanlı merkezi ordusunu yenmesi, kendi hanedanlığının osmanlıdan kırk sene daha fazla iktidarda kalması buna delildir.
osmanlının ezemediği memlük beylerini ezmiş, mısır da feodaliteyi yıkıp, modern bir devlet-bürokrasi sistemi kurmuştur. el ezher ulemasını da sindirmiştir.
hataları çok olmakla beraber, okuma yazmanın yüzde bir bile olmadığı arap devletini yönetme durumunda kalması, en büyük talihsizliğidir.