12 adalar bizde olsaydı yunanistan gibi batardık

lozan delegesi dr. rıza nur'un adalar hakkındaki söylemi:

"... Bunların (adalar) bir kısmı Yunanlıların, bir kısmı da italyanların elinde (Oniki Ada'yı kastediyor). Ahali ekseriyetle Rum. Vakıa Anadolu sahilleri için kaçakçılık ve eşkıyalık, iktisadi vaziyet cihetiyle adalar mühimdirler. Hatta Anadolu'ya tecavüz için mükemmel hareket üssü olabilirler. Fakat Türkiye'de onları ne almak, ne de sonra muhafaza etmek kuvveti var. Deniz aşırı muhafazalar büyük masraflar ister. Yalnız Çanakkale Boğazı'nın ağzını tıkayan bir iki adayı almalıyız ve alabilirsek kâr. Öbür tarafı uğraşmaya değmez. Yunan veya italya, kimin elinde olursa olsun. Bizde olmayınca kimde olursa olsun. ikisi de bize tecavüz edecek mahiyette... Sade buraları gayri askeri yapabilirsek Renimel matlup!... Bu husustaki siyasetimiz bu idi.

Bize 'Meis adası sahilimize pek yakın olduğundan verilmesini' Rauf, hükümet namına ısrar ile yazdı. Fakat bir ufak ve kayalık yermiş, neye yarayacak? italyanlara harekat üssü ise Rodos ve Kuşadası'dır. Burası o işe yaramaz. Bu adaların hepsi de Oniki Adalardandır. Bunları 1912'de Türkiye Uşi Muahedesi ile italya'ya zaten vermiş. Bize şimdi burada tasdikinden başka çare yok. Binaenaleyh kara sularımızdaki adaları aldık."

italyanların 12 adayı işgal etmesi üzerine sadrazam said paşa'nın bu konu hakkındaki görüşleri:

"... Adaların bence çok büyük ehemmiyeti vardır. Adaları veririm Trablus'u vermem; fikrinde değilim. Adaların ehemmiyeti çok fazladır. Binaenaleyh adaların kurtarılmasına çalışmalı. Hatıra gelecek şeyler vücuda gelecek olursa yalnız istanbul değil, Anadolu sahilleri de tehlikeye girer. Önceden de söylediğim gibi bu adalar istanbul ve Anadolu'nun karakollarıdır."

konuyla iç içe olmasa da uzaktan alakası var. lozan anlaşması'nın onaylanmaması konusunda şükrü kaya'nın görüşleri:

''Hükümetin büyük zaferden beklediği netice gayet mütevazi idi: Misak-ı Milli sınırları içinde hür ve müstakil bir devlet. Fakat bu hak Lozanda da esirgenmişdi. Antlaşma, 1913 sınırlarını bile temin etmiyordu. Semadirek ve Limni adaları alınamamıştı. Diğer adalar yani Rodos, 12 Ada ve Meis Anadolunun bir parçası olup italya ile hiçbir münasebeti yoktu. işte bütün bu sebeplerle Anlaşmanın reddi gerekiyordu.''

ayrıca ikinci dünya savaşı'nda adaların italyanlara sağladığı faydaları bilmeyen insan söylemi. ha ortadaki yunanistan faktörünü göz önünde bulundurursak yine bir şey değişmez. yanlış turizm politikalarından başka bir şey değil. zaten yunanistanın turizmden başka bir getirisi yoktu (ufak tefek getirileri saymıyorum) hal böyle olunca adalar tek başına yetmiyor. neyse fazla uzattım.

türkiye sınırları içinden reel bir bakış açısıyla bakarsak (bkz: kedi uzanamadığı ciğere mundar der).