Canlıların hemen hemen hepsinde kulak yer alır ve bu organ ses dalgalarını duymaya yaramaktadır. insanlar için ele alındığında ses dalgaları kulak tarafından elektriksel yollarla beyne iletilir ve beyinde anlamlandırılır. Böylece işitme eylemi gerçekleşmiş olur.

işitme için gerekli olan ses, tanım itibariyle insan kulağının algılamış olduğu basınç değişimi olarak ifade edilir. Fakat ses öyle bir kavramdır ki insan kulağı sadece belirli desibel seviyesindeki sesleri duyabilmektedir. Yani ses kavramının insanların algılayamadığı bir başka boyutu vardır. Sesler genel olarak iki guruba ayrılırlar ve bu gruplar infrasonik ve de ultrasonik şekilde ifade edilirler.

Ses kavramı fiziksel boyutla alakalı bir ifadedir. Sesin bir özelliği dikkat çekmektedir. O da, sesler maddenin gaz, sıvı ya da katı hali şeklinde ortaya çıkabilme özelliğine sahiptir. Bu olayın bilimsel anlamdaki açıklamasında ise mekanik bir düzensizlik ifadesi yer almaktadır. Ses kavramının oluşuma en yalın haliyle bakıldığında ses, fiziksel boyutta ve maddeyi meydana getiren moleküllerin titreşmesi itibariyle oluşmaktadır.

3473_ses4

Sesle ilgili çok çeşitli kavramlar bulunmaktadır. Bu kavramlardan bir tanesi ise oldukça sık duyulan bir kelime olan frekanstır. Frekans adı verilen kavram, sesin saniyedeki titreşim sayısını ifade eder. Ses hızı denilen kavram ise, tam olarak frekansla alakalı bir kavram olmayıp sesin dalga boyu ile ilgili bir ifadedir. Dalga boyu ise, ses dalgalarının almış olduğu yol anlamına gelir. Ve bu hız, sesin yayılmış olduğu çevrenin fiziksel özelliklerine göre değişim gösterebilmektedir. Son yıllarda günümüzde adından söz ettiren ses duvarı kelimesi, 20. Yüzyıldan itibaren askeri alanda oldukça sık kullanılan jet uçaklarının oluşmasını sağladığı bir kavramdır. Öyle ki ses duvarı, jet uçakların havada bulunan ses hızından daha hızlı olması ve bu ses hızını geçmesi anlamında kullanılır.

Yapılan araştırmalar sonucunda ses dalgalarının havada saniyede 340 metre bir başka deyişle saatte 1224 km hızla ilerlediği ortaya konulmuştur. Bu rakam sadece ses dalgalarının havada ilerleme hızıdır. Ses havada bu şekilde ilerlerken, suda ise çok daha hızlı ilerlemektedir.

Ses dalgaları su içerisinde yaklaşık olarak saniyede 8000 metre bir başka deyişle saatte 28800 km hızla ilerleyebilir. Bu hızda düşüşler veya yükselişler yaşanabilir. Bunun nedeni ise su içerisinde bulunan metallerdir. Bu metaller ses hızını etkileme özelliğine sahiptirler. Ses dalgalarının havada ve suda ilerleme hızları karşılaştırıldığında ortaya çıkan dev fark çok açık bir şekilde ses iletiminin havada çok da iyi gerçekleşmediğini gösterir.

3473_ses3Sesin saniye başındaki titreşimi anlamına gelen frekans değer olarak Hertz olarak ifade edilir. Ses frekansa göre iki kısma ayrılır. Bunlar çok alçak frekans aralığındaki sesler ve çok yüksek frekans aralığındaki seslerdir. Çok alçak frekans değerine sahip olan sesler infrasound olarak adlandırılırlar ve değer olarak 20 Hertz in altında kalırlar. infrasound sesler insan kulağının duyamayacağı seslerdir. Bu seslerin frekansları bu kadar düşüktür. Bir de çok yüksek frekanslı sesler bulunur ve bu tür sesleri de insan kulağı duyamaz. Bu sesler ise ultrasonik diye ifade edilir ve değer olarak 20.000 Hertz in üstündedirler. Bu tanımlara göre insan kulağı sadece 20 ile 20.000 Hertz aralığındaki sesleri işitebilirler. Fakat bu değerler insanların konuşma değerleri değildir. Bu açıdan bakıldığında insanlar 250 ile 3.000 Hertz arasında konuşma değerlerine sahiptirler.

Titreşme özelliğine sahip ve esnek bir yapıdan oluşan her cisim, ses oluşturma özelliğine sahiptir. Bu da her ses çıkarma özelliğine sahip cisimlerin aslında birer ses kaynakları olma özelliği kazandırır. Sesler enerji sayesinde yayılmakta ve dalgalar ortamın özelliğine göre belirli bir hızda ortamda yayılmaktadır. Bu yayılma ses hızıdır. Sesle ilgili bir diğer özellik ise boşluk alanlarda ses iletiminin gerçekleşmemesidir. Bunun nedeni ise ses için mutlaka bir ortamın oluşması gerekliliğidir.

Ses hızı havada, deniz seviyesinde ve 21 °C sıcaklıkta 343.2 m/s (343.2 metre/saniye) (yaklaşık 1235.5 km/saat) olarak alınır.

Ses hızı frekansa bağlı olarak değişmez, her frekansta ses aynı hızda gider.

Havanın sıcaklık, yoğunluk durumuna göre sesin yayılma hızı değişir. Soğuk havada ses hızı azalır. Ses sıcak havadan soğuk havaya geçerken yayılma doğrultusunu değiştirir.

Sesin havadaki hızı yaklaşık olarak şu formülle hesaplanabilir:

c_{\mathrm{hava}} = (331{.}5 + (0{.}6 \cdot \vartheta)) \ \mathrm{ms^{-1}}\,
Formüldeki \vartheta\, (theta) sıcaklığın derece santigrad (°C) cinsinden ifadesidir.

Herhangi bir alanda, rüzgâr arkadan eserse ses zemine doğru yönlenir. Rüzgar önden eserse, ses zeminden yukarı doğru yönlenir. Gündüz, zemin ısındığı için ses dalgaları ısı etkisi nedeniyle yukarı doğru yönelir. Gece, zemin soğuduğu için ses dalgaları daha uzağa gidecektir ve aşağıya doğru yönelir.

Denizde suyun yapısı yansıtıcı bir yüzey oluşturmaktadır. Bu nedenle denizde ses sakin bir ortamda 4-5 km. kadar uzağa gidebilir.

Hareketli ses kaynağının hızı, sesin yayılma hızını geçince, ses, patlama sesi olarak duyulur. Bu durumda dalga ışın gibi konik bir alana yayılır ve şok dalgaları olarak isimlendirilir. Bir cismin hızının, o ortamdaki ses hızına oranına Mach sayısı denir. Ses hızını ilk geçen insan Chuck Yeager olmuştur.

insanlar aydınlanmak için çok değişik şeyler kullanmışlardır. Çok önceleri aydınlanmak için odun ateşinin ışığından yararlanılmıştır. Bu olay yaklaşık 20.000 yıl önce kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonra ucuna reçine sürülmüş meşaleler kullanılmaya başlanmıştır. Ama hem odun hem de meşale uzun ömürlü olmayıp aynı zamanda is ve koku çıkarmaktaydı.
4.500 yıl önce ilk defa Sümerler tarafından yağ lambaları kullanılmaya başlanmıştır. Yağ lambaları istenilen yere taşınıyordu, is ve koku çıkarmıyordu. Ancak yağ lambalarının hem verdiği ışık azdı hem de ışık verme süresi azdı.
250 yıl önce lambalarda balina yağı kullanılmaya başlandı. 200 yıl önce de hava gazı lambaları kullanılmaya başlandı. Hava gazı lambaları gaz geldiği sürece ışık verebiliyordu, ancak taşınması oldukça maliyetliydi.
Aydınlatma teknolojilerinde en büyük ilerleme ampulün icadıyla olmuştur. ilk elektrik ampulünü icat edenler ingiliz bilim insanı Swan (Sıvan) ve Amerikalı bilim insanı Thomas Edison (Tamıs Edison) 'dur. Bu ampul yarım gün kadar ışık verebiliyordu. 1881'de Afrikalı mucit Lewis Howard Latimer (Lavis Havırd Latimır) bunu daha da geliştirdi ve uzun süre ışık veren ampulu keşfetti. 1911'de çok uzun süre ışık verebilen ampul üretildi. Daha sonraları floresan lambalar üretildi. Bugün floresan lambalardan daha az enerji harcayan ve daha fazla ışık veren halojen lambalar üretilmektedir.

Ses, bir varlık veya bir canlıdan titreşmeler sonucu çıkan titreşimdir. Ses 2ye ayrılır. Doğal Ses Kaynakları ve Yapay Ses Kaynakları. insan, hayvan vb. sesler doğal ses kaynaklarıdır. Müzik aleti, makine vb. sesler ise yapay ses kaynaklarıdır. Kendiliğinden meydana gelmiş ses kaynaklarıdır.

Kendiliğinden meydana gelmemiş, insanlar tarafından veya teknolojik aletler ile meydana gelmiş ses kaynaklarıdır. Uygun ölçü birimine “desibel” denir. Örneğin 140 desibel çok yüksek bir sese eşittir. ileri zamanlarda normal sesleri duyamayabilriz. Bununla birlikte sağır olma riskimizde vardır. işitme yetisi canlıların görme duyusundan sonra en iyi gelişmiş duyu sistemidir. Her canlının farklı ses algılama aralıkları mevcuttur. Bir sesin algılanması için kulaktaki işitme kanalında bulunan sinir uçlarını uyarabilmesi esastır. Önce sesin şiddetine göre kulak zarı titreşerek bir tepki verir.

Burada sesin şiddeti bir nevi ölçülmüş olmaktadır. Daha sonra kulak zarının titreşme kuvvetine göre çekiç örs ve üzengi kemiklerine iletilen impuls. Beyindeki işitme merkezine iletilerek canlının oluşturması gereken cevap ortaya çıkmaktadır. Sesler değişik canlılar tarafından değişik anlamlar taşımaktadır. Buda bize algılamanın canlıdan canlıya değiştiğini göstermektedir. Örneğin sivrisineklere uyarıcı etki yapan ultrasonik ses dalgaları insanlar tarafından duyulmayıp ses olarak tanımlanamaz ve doğal olarakta tepki oluşturulamaz.

Yapay Ses Kaynakları: Müzik aletlerinden çıkan sesler, taşıtların çıkardığı sesler, hoparlörün, radyonun ve televizyonun çıkardığı sesler yapay seslerdir.

Yapay sesleri üreten varlıklara yapay ses kaynakları denir.

Sesin kulak tarafından duyulan yüksekliğine sesin şiddeti denir, sesin şiddeti Kulağa gelen ses dalgalarının kuveti ile ilgilidir .
Hafif sesler kulağa az şiddette kuvetli sesler ise yüksek şiddette gelmektedir .
Şiddet birimi desibel'dir (dB). Desibel insan kulağının işitebildiği en küçük ses şiddetidir .
Fısıltı sesi 30 dB ,
Konuşma sesi 40-60 dB ,
Bağırma sesi 80-90 dB ş
Uçağın kalkışı 120-140 dB ,
Tüfek patlaması (yakın Mesafe) 130 dB,

KULAK iÇi ZARARLI SES ŞiDDETi
Bir çalışma yerinde gün boyunca 80 desibelin altında bir gürültü olması insan kulağını işitme kaybına karşı riskli duruma sokar, ancak 80 desibelin üzerinde önemli işitme kayıplarını başlatır. Silah ateşlemelerini kapsayan saniye kadar kısa süreli fakat 140 desibel gibi bir şiddetteki ses kulakta ciddi hasar bırakır. Genellikle yüksek frekanslı, yani tiz sesler kulak için daha tehlikelidir.
Gürültülü bir ortamda konuşurken sesimizi duyurabilmek için bağırmak, kendi sesimizin bize dolgun ve boğuk gelmesi, ortamdan çıktıktan sonra kulakta çınlama, ses şiddetinin kulağa zarar verecek derecede .

Sesin Yayılma Hızı:
1-Ortamın cinsine bağlıdır: Ses en hızlı katılarda, sonra sıvılarda, en yavaş da gazlarda yayılır.
2-Ortamın sıcaklığına bağlıdır: Sıcaklık arttıkça sesin yayılma hızı da artar. Sesin havadaki hızı, 0oC de V=331 m/s ve 20o C de V=344 m/s dır.
3-Ortamın yoğunluğu arttıkça, sesin yayılma hızı da artar.

SESiN ÖZELLiKLERi
1-Sesin Şiddeti:
Ses kaynağına yapılan etkinin artması ile birlikte çıkardığı sesin şiddeti de artar.
Ses kaynağından uzaklaştıkça sesin şiddeti artar.
Sesin şiddeti debisel (dB) adı verilen birimle ölçülür.
30-60 dB arasındaki sesler normal şiddetteki seslerdir. Şiddeti 60 dB den fazla olan sesler rahatsız eder.
Ses dalgası molekülleri yayılma doğrultusunda titreşirler. Bu nedenle ses dalgaları boyuna dalgalardır.
2-Sesin Yüksekliği:
Ses kaynağının 1 sn deki titreşim sayısına sesin frekansı denir. Frekans, sesin yüksekliğinin ölçüsüdür.
tanıtan özelliğine ses tınısı denir.
Rezonans: Ses dalgaları sert engele çarparak ışıktaki gibi yansımaya uğrar.
Sesin yansıma özelliğinden yararlanarak deniz ve okyanusların derinliği ölçülebilmektedir.
Kaynağın frekansı büyükse ince (tiz), küçükse kalın (bas) ses çıkar.
Titreşen telin frekansı şunlara bağlısdır:
Telin boyu arttıkça frekans küçülür, ses kalınlaşır.
Tel kalınlaştıkça frekans küçülür, ses kalınlaşır.
Telin gerginliği arttıkça frekans büyür, ses inceleşir.
Telin cinsine bağlıdır.
Frekans, (titreşim/saniye) olarak belirtilir.
Sesin ortamda yayılma frekansı, kaynağın yayılma frekansına bağlıdır.
Kulağımız 20 s-1 ile 20000 s-1 frekanslı sesleri duyabilir.

3-Sesin Tını:
Her ses kaynağı kendine özgü ses çıkarır.
Yüksek şiddetteki ses iç kulaktaki işitme sinirlerine zarar verir. Sesin şiddeti ne kadar fazlaysa zarar verme ihtimali o kadar artar. Kulağa verdiği zarar sesin şiddeti kadar maruz kalma süresi ile de ilgilidir.
Sesin Şiddeti Nasıl Ölçülür:
Sesin şiddet birimi desibel (db)’dir. Bir sesin şiddedini belirtirken birim olarak db kullanılır. insan kulağının duyabildiği en küçük ses 0 db olarak kabul edilir. Bu oran logaritmik olarak artar. Yani 20 db, 10 db’den 10 kat daha şiddetli, 40 db, 10 db’den 1000 kat daha şiddetlidir. insanın 0 ila 180 db arasındaki sesleri duyduğu kabul edilir. Bazı seslerin şiddeti şu şekilde belirtilebilir.
0db insanın duyabildiği en düşük ses şiddeti
60 db Normal konuşma veya daktilo sesi
90 db Kamyon sesi veya çim biçme makinası sesi
100 dbAsfalt delme makinesi
115 db Konser veya barlarda yüksek sesli müzik
140 db Jet uçağı sesi
Genel olarak 85 db üzerindeki sesin kulağa zararlı olacağı kabul edilir

SESiN OLUŞMASI
SESiN MEYDANA GELiŞi, YAYILMASI ve HIZI

Sesin Meydana Gelişi Ses veren her madde veya cisim bir ses kaynağıdır. Ses kaynakları titreşerek ses meydana getirir. Titreşim, bir cismin ileri geri gidip gelme hareketidir. Ses veren her şey titreşir. Titreşen cisimler ses oluşturur. Ses veren cisimler esnektir. Esnek olan cisimler ses dalgaları meydana getirebilir ve ses dalgalarını iletebilir.

Sesin Yayılması ve Hızı Ses dalgaları titreşim kaynağından enerji taşırlar. Bu enerji, çeşitli ortamlar tarafından iletilir. Bu esnada ortam yer değiştirmez, hareket eden madde değil, hareket enerjisidir. Su yüzeyindeki dalgalar ile havada yayılan ses dalgaları farklıdır. Su dalgalarını gördüğümüz halde, ses dalgalarını göremeyiz. Ses dalgaları havada küresel olarak yayılır. Cisimlerin titreşmesi ile meydana gelen sesin kulağımıza kadar gelebilmesi için ses kaynağı ile kulağımız arasında katı-sıvı-gaz gibi esnek bir ortamın bulunması gerekir.

Sesin hızını değiştiren etkenler: 1. Ortam sıcaklığı ( Sıcaklık arttıkça sesin yayılma hızı artar) 2. Ortamın cinsi (Katı-sıvı-gazlarda değişik) Ses saniyede 340m hızla yayılır. (Ses, en yavaş gazlarda, sora sıvılarda, en hızlı katılarda yayılır.) Bir binanın önünde oluşan ses, arkada duyma olayı, yan binalardan yansımasıyla olmaktadır. Sesin yayılma özelliğinden yararlanılarak okyanusların derinliği ölçülebilir.

Yankı, ses dalgalarının bir engele çarpıp geri dönmesidir

SESiN ÖZELLiKLERi VE REZONANS
Sesleri birbirinden ayırmak için; sesin: Şiddetini, Yüksekliğini (frekansını), Tınısını bilmek gerkir.

1. Sesin Şiddeti: Ses kaynağına uzaklık. Hafif sesi kuvvetli sesten ayıran özellik. 2. Sesin Yüksekliği (Frekansı): Ses kaynağının 1 saniyedeki titreşim sayısı frekanstır. Yani ince sesi kalın sesten ayıran özellik (erkek-kadın sesi). Frekansı büyük olan ses kaynağından kalın, frekansı küçük olan ses kaynağından ince ses verir.

Titreşen telin frekansı ile telin kaynağı ve cinsi arasındaki ilişki:

Sonuç: Kalınlıkları farklı, diğer özellikleri aynı olan telin verdiği seslerin frekansları farklıdır.(ince telin [B] verdiği ses daha incedir, frekansı büyüktür.) Cinsleri farklı, diğer özellikleri aynı iki telin verdiği seslerin frekansı farklıdır. Titreşim bir telin verdiği seslerin frekansı telin yapıldığı maddenin cinsine bağlıdır.
Rezonans: Frekansları aynı olan ses kaynaklarından biri titreştiğinde, diğer ses kaynağının etkiyle titreşmesine rezonans denir

Gürültü ve Çevre Sağlığı Ses şiddeti birimi desibeldir (dB). işitilebilen en hafif şiddetindeki ses 0 (sıfır) desibel olarak kabul edilir. Buna işitme eşiği denir. Normal konuşma sesi 30-60 dB arasındadır. insan kulağı, frekansı 20 titreşim/saniyeden küçük olan sesleri işitmez fakat bu seslerden olumsuz etkilenir. Sesaltı denilen bu titreşimlerin etkisinde uzun süre kalan insanlarda sağırlıklar görülmektedir.

SES YALITIMI Ses Yalıtımı ve Yalıtım Teknikleri Gürültüyü oluşturan ses olduğuna göre sesi geçirmeyen ve daha az geçiren maddelerin kullanılması gürültüyü önler.
Gürültü, şehirlerde daha çok rahatsız edicidir. Günümüzde ses yalıtımı sağlayan malzemeler üretilmektedir.

SES KAYDI
Ses Kaydeden Araçlar ilk ses kaydı "fonograf" denen bir araçla yapılmıştır. (Thomas Edison tarafından 1877'de icat edilmiştir) Zamanla bu alanda çeşitli araçlar geliştirilmiştir. Gramafon, teyp ve modern stüdyolardaki kayıt araçlarıdır. ilk ses kaydı fonografta sesler, mum silindirlere kayıt yapılıyordu. Dönen taş plaklara kaydedilir.
Sesin banda kaydedilmesiyle ses kaydı gelişti. Sesli bir filmde ses, filmin kenarına kaydedilir. Müzik kasetleri, sesin kaset içinde banda kaydedilmesiyle istediğimiz zaman, kaset çalarla tekrar sese dönüştürmemizi sağlar.

Teorik Bilgi:
Katı, sıvı ve gaz maddelerde ses yayılırken bir tanecik titreşirken çevresindeki taneciklerinde titremesine neden olur. Onlarda diğerlerini titreştirir ve enerjilerini birbirlerine aktarır. Fakat her etkileşmede enerjilerinin bir kısmı kaybolur yani başka bir enerji türüne dönüşür.

SESiN ÖZELLiKLERi
işittiğimiz seslerin bazısı çok şiddetli veya hafif, bazıları ince veya kalındır. Seslerdeki bu farklar, ses kaynaklarındaki sesin oluşma sebebine bağlıdır. Buna “Sesin Özelliği” denir. Sesin özelliklerini üçe ayırmak mümkündür.
1.Sesin şiddeti
2.Sesin yüksekliği

Sesin Şiddeti: Sesin kuvvetli veya zayıf olmasını ayırt etmeyi sağlayan niteliktir. Titreşen cismin denge konumu ile yapmış olduğu uzaklığa GENLiK (salınım) denir. Titreşen cismin genliği arttıkça sesin şiddeti artar, genlik azaldıkça sesin şiddeti azalır. Bir davula tokmağı ile kuvvetlice vurulursa çıkan sesin şiddeti fazla, hafifçe vurulursa çıkan sesin şiddeti az olur .
Sesin şiddeti debisel (Db) ile ölçülür. işitme eşiğindeki sesin şiddeti 0 Db'dir. 10 Db'lik artış şiddetin iki katına çıkması demektir .

Sesin Yüksekliği : sesin ince veya kalın olmasını ayırt etmeyi sağlayan özelliktir . Sesin yüksekliği, ses kaynağının titreşim hızına (frekansına) bağlıdır . FREKANS bir saniyedeki titreşim sayısıdır ve frekans arttıkça ses incelir, frekans azaldıkça ses kalınlaşır . Kulak 20 ile 2000 frekans aralığındaki sesleri duyabilir . 20 frekans altındaki sesleri duyamayız ve bu seslere enforsonik (ses altı) sesler denir . 20000 frekans üzerindeki sesleri de duyamayız. Bu seslere de ultrasonik (ses üstü) sesler denir.
Ayrıca sesi oluşturan bir cismin titreşim frekansı cismin boyuna, cinsine, kalınlığına ve gerginliğine bağlıdır. Kısa, ince ve gergin tel ince ses, kalın,,uzun, ve gevşek teller kalın ses çıkartır .

çok küçük ve ayrıca okadardar bir hızlı salınım .

Ses kirliliği diğer adıyla gürültü kirliliği; insanların işitme sağlığını ve algılama gücünü olumsuz yönde etkileyen , kişinin psikolojik ve fiziksel dengesini bozabilen, iş verimini düşüren, çevrenin doğallığını bozan, sanayileşme ve modern teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkmış bir çevre sorunudurses kirliliği .
Sesin derecesi desibel (dB) ile ölçülmektedir. Gürültünün sınırları, kesin olarak belli değildir. Fakat, 55-65 dB arası, psikolojik rahatsızlık verici gürültüler , 55-90 dB arası , huzur bozucu gürültüler , 90 dB ve üzeri , fizyolojik bozukluğa ne­den olan gürültüler olarak tanımlanmaktadır.
Ses kirliliğine yol açan etmenler nelerdir?
1- Sanayileşme
2- Plansız kentleşme
3- Hızlı nüfus artışı
4- Ekonomik yetersizlikler
5- taşıt sayısının artması
Ses kirliliğinin etkileri nelerdir?
1- Fizyolojik etkiler: Ses kirliliği geçici ya da sürekli işitme kaybına, yüksek tansiyona, solunum ve dolaşım bozukluğuna yol açar.
2- Psikolojik etkiler: Zihinsel etkinliğin azalmasına, strese, uyku düzeninin bozulmasına, sinirliliğe, dikkatin dağılmasına, iş veriminin düşmesine neden olur.
3- iş yapabilme yeteneğine etkileri: Özellikle beklenmeyen zamanlarda ortaya çıkan ses kirliliği, iş veriminin düşmesi, kendini işine verememe ve hareketlerin engellenmesi şeklinde performansı düşürücü etkiler yapar. Gürültünün öğrenmeyi ve sağlıklı düşünmeyi de engellediği deneylerle saptanmıştır.
Ses kirliliğinin önlenmesi için neler yapılabilir?
1- Otomobil kullanımını azaltacak önlemler alınmalıdır. (Taşıtlara susturucu takılmalı, gerekli kontrolleri zamanında yapılmalıdır.)
2- Ev ve iş yerlerinde ses geçirmeyen camlar (ısıcam gibi) kullanılmalıdır.
3- Eğlence yerleri vb. ortamlarda yüksek sesle müzik çalınması engellenmelidir.
4- Gürültü yapan kuruluşlar, şehirlerin dışında kurulmalıdır.
5- Seyyar satıcıların bağırarak mal satmaları yasaklanmalıdır.
6- Evlerde başkasını rahatsız edecek şekilde gürültü edilmemelidir.
7- Ses kirliliği konusunda kişi ve kuruluşlar bilinçlendirilmelidir.
Ses kirliliğinin insan sağlığına etkileri nelerdir?
Gürültünün insan sağlığı üzerindeki etkileri hem sağlıksal hem davranışsal yönde ortaya çıkabilir. Genel olarak, “gürültü” diye adlandırılan her türlü ses insan sağlığını fizyolojik ve psikolojik olarak etkiler. istenmeyen bu sesler sinir, saldırganlık, hipertansiyon, yüksek stres, kulak çınlaması ya da kulak uğuldaması, duyma kaybı, uyku bozuklukları gibi pek çok sonuç doğurabilir.
Bu sonuçlar içinde, stres ve hipertansiyon ciddi sağlık sorunlarına kapı açabilirken, kulak çınlamaları ve uğuldamaları unutkanlığa, ciddi ruhsal bunalımlara ve kimi zaman panik ataklara neden olabilir.
Ses kirliliğinin insan sağlığına etkilerine örnekler
Baş ağrısı ve baş dönmesi olur.
Yüksek sesle konuşma alışkanlığı oluşur.
Dikkat dağılır, iş verimi düşer.
Ses Yalıtımı Nedir?
Ses yalıtımı, sesin bulunduğu ortamdan başka bir ortama geçişini önlemek için yapılır. Bunun için duvarlar köpük, plastik, cam elyafı gibi maddelerle kaplanır. Ses yalıtımı bulunan binalarda odadan odaya, evden eve ve dışarıdan eve sesin geçişi engellenir. Böylece gürültünün olumsuz etkilerinden korunmuş oluruz.
Dış Bağlantılar
Gürültü şikayetlerinin değerlendirilmesi ve denetim
Gürültü kaynaklarının ses seviyeleri
iç ortam gürültü seviyesi sınır değerleri .

Yapay Işık Kaynakları Nelerdir
Yanlış yerde, miktarda, yönde ve zamanda kullanılan ışığın neden olduğu geniş, ışıldayan ışık kubbesine Işık Doğal ışık kaynaklarından akşam olduğu zaman yararlanılamaz. Bu durumda yapay ışık kaynakları devreye girer. Yapay ışık kaynakları insanlar tarafından yapılmaktadır. Ampul, lamba, mum ve meşale gibi araçlar yapay ışık kaynaklarının içerisine girer.
Yapay ışık kaynakları, katı ve sıvı yakıtlar yakarak ya da elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştürerek yapay ışık sağlarlar.
•Ampul
•Trafik lambası
•Meşale
•Televizyon ekranı
•Fener
•Tungsten Fitilli Lamba
•Ark Lambaları
•Buharlı Lambalar
•Floresan Lambalar
•Havagazı Lambaları,
•Asetilen Lambaları
•Petrol Lambaları
•Kandiller
•Magnezyum lambalar
•Mum
yapay ışık kaynaklarıdırDoğal ışık kaynaklarından akşam olduğu zaman yararlanılamaz. Bu durumda yapay ışık kaynakları devreye girer. Yapay ışık kaynakları insanlar tarafından yapılmaktadır. Ampul, lamba, mum ve meşale gibi araçlar yapay ışık kaynaklarının içerisine girer.
Yapay ışık kaynakları, katı ve sıvı yakıtlar yakarak ya da elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştürerek yapay ışık sağlarlar.
•Ampul
•Trafik lambası
•Meşale
•Televizyon ekranı
•Fener
•Tungsten Fitilli Lamba
•Ark Lambaları
•Buharlı Lambalar
•Floresan Lambalar
•Havagazı Lambaları,
•Asetilen Lambaları
•Petrol Lambaları
•Kandiller
•Magnezyum lambalar
•Mum
yapay ışık kaynaklarıdır

tamamen insan etkisi olmadan dohadan çıkan sesler ( kuş cıvıltısı , su sesi ... )

yapımında insan etkisi olan aydınlatma araçları .

yani yapımında insan etkisi olmuyan Allahının(cc) ışık kaynakları .

Yapay Işık Kaynakları Nelerdir
Doğal ışık kaynaklarından akşam olduğu zaman yararlanılamaz. Bu durumda yapay ışık kaynakları devreye girer. Yapay ışık kaynakları insanlar tarafından yapılmaktadır. Ampul, lamba, mum ve meşale gibi araçlar yapay ışık kaynaklarının içerisine girer.
Yapay ışık kaynakları, katı ve sıvı yakıtlar yakarak ya da elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştürerek yapay ışık sağlarlar.
•Ampul
•Trafik lambası
•Meşale
•Televizyon ekranı
•Fener
•Tungsten Fitilli Lamba
•Ark Lambaları
•Buharlı Lambalar
•Floresan Lambalar
•Havagazı Lambaları,
•Asetilen Lambaları
•Petrol Lambaları
•Kandiller
•Magnezyum lambalar
•Mum
yapay ışık kaynaklarıdır

Işık kaynaklarından bazıları kendiliğinden ışık üretir. Bunlara doğal ışık kaynakları denir.
En büyük doğal ışık kaynağımız Güneş’tir. Güneş kendi ışığını üretebilen bir yıldızdır. Yıldızlar, ateş böceği, şimşek, yıldırım ve deniz diplerinde yaşayan bazı balıklar doğal ışık kaynaklarıdır.
Etrafımızdaki masa, sıra, tahta ve çanta gibi cisimler ışık üretmezler. Ancak bu cisimler Güneş ya da diğer ışık kaynaklarından aldıkları ışığı yansıtabilirler.
Bu durumda çevremizde bulunan bu cisimleri ışık üretmedikleri halde görebiliriz.
Çevremizdeki bazı varlıklar ortamda bulunan ışık kaynakları sayesinde ışık kaynağı gibi görünürler. Böyle cisimlere kendini aydınlatan cisimler denir.
Ay, gezegenler ve trafik levhaları kendini aydınlatan cisimlere örnek verilebilir.
Yol kenarlarındaki trafik levhaları ışık yaymadıkları halde geceleri ışık yayıyor gibi görünürler. Bunun sebebi trafik levhalarının üzerinin özel maddelerle kaplı olmasıdır. Bu sayede trafik levhaları diğer maddelerden daha parlak görünürler.
Gezegenler ve Ay ışık kaynağı olmadıkları halde, Güneş’ten aldıkları ışığı yayarak parlak görünürler.
NOT: Ay, ışık kaynağı olmadığı halde, Güneş’ten aldığı ışıkla aydınlanır ve parlak görünür.
doğal ışık kaynakları:ateş böcekleri , yıldızlar, güneş, doğal ışık kaynagıdır.

ciğerlerden gelen havanın ses yolunda yaptığı titreşim .

kulağın duyabildiği titreşim , seda , ün .

mutluluk , sevinç gibi şeylerden doğan , özellikle yüzde ve gözlerde beliren parıltı .

bir yeri aydınlatmaya aydınlatmaya yarıyan araç .

cisimleri görmeyi ve renkleri ayırt etmeyi sağlayan fiziksel enerji , ziya , nur , şavk .