tycho brahe

danimarkalı bir gökbilimci. komşusu yönetmen ingmar bergman gibi o da kendi zamanında bir adada yaşıyor. kopernik teorisi üstüne çıkan tartışmaya bakıp son derece devrimci ve önemli bir karar vermiş kendi kendine. büyük bir dikkatle gökyüzüne bakmak gerekir ve en ince ayrıntısına kadar gezegenlerin gökyüzündeki gezinmelerini kaydetmek gerekir diye düşünmüş. ancak böyle yaparsak alternatif teorileri birbirinden ayırmak mümkün olabilir! tiko brahe'nin 16. yüzyılda verdiği bu karar modern bilimin anahtarıdır diyor prof. richard feynman fizik yasasının karakteri adlı yapıtında. aynı zamanda doğa'yı anlamaya, gerçekten anlamaya başlamanın ilk adımı.

gözünüzü açıp ilgilendiğiniz şeye bakacaksınız; ayrıntıları (hepsini) kaydedeceksiniz; bu birikimin bir başka yoruma, teorik bir açılıma ipucu olabileceğini umut edeceksiniz sonra. kopenhag açıklarında bir ada sahibi olan brahe (varlıklı bir adam) kendine ait adasını dev pirinç çemberlerle donatmış. özel gözetleme moktaları kurmuş ve yıllarca her gece gezegenlerin gezinmelerini izleyip gerçekleri kayda geçirmiş. bütün bunlar da kuzey denizi'nde ıssız bir adada 1546 ile 1601 arasında bir tarihte oluyor! iyimser bir ingmar bergman filmi gibi olup bitenler. gökyüzü ile adası arasında iyi bir iş yaptığını bilen bir adam yıllarca her gece gökyüzünü dikizleyip sayfalar dolduruyor. bilimin ve gerçek bilim adamlarının güzelliği böyle işte. tiko brahe'nin topladığı bu data, johannes kepler'in eline geliyor. o da bu gezegenlerin güneş etrafında nasıl, ne biçim hareket ettiğinin analizine girişiyor.

bilim tarihinin çok önemli isimlerinden biri. büyük bir dikkatle gökyüzüne bakıp "gördüklerini" kaydetmeye başlayan bir bilim adamı. günümüzde, örneğin ülkemizde sosyoloji biliminde aynı yöntemi uygulayan bilim adamlarının başına neler geldiğini düşünün hele. gökyüzüne değil, kendi ülkelerine bakıp gördüklerini yazıya döken insanların durumu üstüne düşünmek mümkün mü? bilimi sevmiyorsanız mümkündür.

brahe, doğayı anlamamızın yöntemlerine ışık tutuyor merakıyla. soylu bir ailenin evladı. ideal bir öğrenimden geçmiş, okula gitmemiş! özel bir eğitim sonucu kopenhag üniversitesi'ne girmiş on iki yaşında. 1558 yılında, felsefe okumaya başlamış, ama iki yıl sonra (21 ağustos 1560) güneş tutuluyor bir gün... ve tycho brahe'nin bütün hayatı değişiyor. "bir güneş tutulması gördüm ve bütün hayatım değişti."

yirmi yaşlarında bir düelloda burnunu yitirir. her aklı başında bilim adamı gibi "düello"dan korkmaz brahe ve (bir kere daha yazmak istiyorum bu cümleyi) yirmi yaşlarında bir düelloda burnunu yitirir. kendine altın ve gümüşten bir burun yaptırır. sonra danimarka kralı frederik'in bilimseverliği sonucu kendisine aylık maaş bağlanır ve bir de ada verilir. bilimin tarihinin çehresini değiştirecek bir adadır bu kuzey denizi'nde. hveen adası.

tycho brahe uzun yıllar kalacağı bu adada iki gözlemevi yaptırır. uranienborg ve stierneborg. gökyüzüne bakmayı seven bilim adamlarının buluşma yeri olur hveen adası. burada yapılan gözlemler ve kayıtların sonucudur johannes kepler'in çalışmalarının somut bir temele oturması.

tycho brahe bir ortaçağ aydınıydı ve gerçek bir aydındı. on altıncı yüzyılda yaşadı, on yedinci yüzyılın başında (1601) öldü. kendini izleyecek kuşaklara önemli bir miras bıraktı. temelde bütün bilimsel öneriler gibi son derece basit ve harikulade güzel bir öneriydi bu: kafanızı önünüzden kaldırın ve etrafınıza bakın. görmeyi ve gördüklerinizi anlamayı, yorumlamayı öğrenin. bu yaşamsal öneri (ne yazık ki) önemini ülkemizde bugün bile koruyor.

bilime en yakın disiplinin şiir olduğunu düşünüyorum epeydir. yüzlerce, binlerce örnek vermek mümkün. aklıma ilk geleni yazayım, ülkü tamer'in neredeyse kırk yıl önce yazdığı bir büyük dize: "gök onları yanıltmaz."

20 ya$indayken bir duelloda burnu koptugu icin ya$aminin sonuna kadar bakir ala$imdan yapay bir burunla takilmi$, 16. yy. astronomi bilgini..
(bkz: uraniborg gozlemevi)

Döneminin en önemli bilim adamlarından biri olan Brahe'ye, Danimarka Kral'ı tarafından çalışmalarını daha rahat sürdürebilmesi için bir ada tahsis edilir. Bu sırada kendisinden bir şeyler öğrenmesi için bir çok öğrenci de yanına verilir. Brahe çok ciddi bir teori üzerinde çalışmaktadır ancak ölçülen zamanla ortaya koyduğu teorik hesapta gözlenen zaman arasında çok küçük bir fark vardır. Hayatının çok uzun bir dönemini bu ufak farkın nedenini bulmaya adar ve sonunda bulamadan hayata gözlerini yumacaktır. Öğrencilerinden birisi bu teoriyi alır ve o küçük farkı ihmal edilebilir bir değer olarak açıklayarak ortaya koyar.
Şu anda bir çok kişinin adını bilmediği bu çok önemli bilim adamı Tycho Brahe iken, bu çalışmaları(kendinden de belki çok az bir şeyler katmıştır ama) olur öyle ufak hatalar ihmal ederiz olur biter diyerek ortaya koyan kişi ise Kepler' dir.

1601 yılında Prag'taki bir davette cok tuvaleti gelmesine ragmen masayı kibarlığından dolayı terk etmemiş ve çok uzun süre tuvaletini tutmasından dolayı vefat etmiştir. Daha sonra saçından alınan örnekle yapılan araştırmaya göre Tycho Brahe ürin enfeksiyonu sebebiyle kendini iyileştirmek için cıva seviyesi yüksek bir ilaç kullandığı ve bu sebeple zehirlenip öldüğü ortaya çıkmıştır.

Kendisi şu anda Isvec'te bulunan Ven adasında bilimsel bir enstitü kurmuştur(avrupa'nin o dönemlerdeki en iyi ve ilk gözlem üzerine dayalı araştırma enstitüsüdür).Burada kuyruklu yıldızlar, gezegenler ve yıldızlar hakkında ölçüm ve arastırmalar yapmıştır.

16. yüzyılda yasamış Danimarkalı bir astronomdur. Onun araştırmaları Newton'un genel çekim kanununun yolunu açtı. Vaktinde tuvalete gidemediği için öldü.
16. yüzyılda yemek bitmeden ziyafet sofrasından ayrılmak hakaret kabul edilirdi. Brahe çok içmesiyle bilinen bir adamdı, ama o gece şölene gelmeden tuvalete gitmeyi unutmuştu. Üstelik yemekte de içkiyi fazla kaçırdı. izin isteyemeyecek kadar da kibardı. Sonunda mesanesi patladı ve 11 gün acı çektikten sonra öldü.

1572 yılında cassiopeia da gün ışığında süpernova gözlemi yapan, danimarkalı astronom.
galileo ve kepler in öncülüdür.
kepler, öğrencisi ve asistanıydı.
görsel
görsel

kuyruklu yıldızların göksel cisimler olduğunu ispatlamıştır.teleskopun icadından önce astronomi üzerine çalışmalar yapmıştır. 20 yıl süreyle 700'den fazla yıldızın durumlarını kaydetmiştir. büyük adamdır kendisi, ilk doğru yıldız ölçümlerini yapan kişidir.

idrarını yapmadan katıldığı bir davette; bolca içki içmiş ve yemek masasından kalkmanın görgü kuralları gereği hoş karşılanmadığı bir dönemde yaşadığı için çişini tutabildiği kadar tutmuştur. Sonra idrar kesesi patlamış ve günlerce acı çekip öyle can vermiştir.