mantık safsataları

ilk bakışta makul gibi görünen ancak derine inildiğinde kendilerini ele veren yanıltıcı çıkarımlardır. Eminim çoğunuz denk gelmişsinizdir bu tür yanlış çıkarımlara. Kimimiz başkasında yakalamış kimimiz bizzat kendisi kullanarak yaptığı tartışmadan sıyrılmaya çalışmıştır. Bu yazım yaptığı tartışmaları bir savaş gibi görmeyip hakikati bulmaya çalışma çabası içinde olan dürüst ve tartışmalarında çirkefi oynamadığı için genelde topluluk karşısında hep savunduğu düşüncenin yanlış olduğu algısına düşen naif insanlar için yazıyorum.

Burada tüm safsataları ele alamam ancak girdiğim tartışmalarda gördüğüm kadarıyla en çok kullanılanları aktarmaya çalışacağım.

''Adam karalama'';

-Bana göre bu kadar fazla imam hatip okulu açmak yanlıştır.
+Böyle düşünmen normal çünkü sen izmirlisin.

izmirli olması belki bir noktada sizin kafanızda böyle düşünmesine yol açmaktadır ancak kişinin neden böyle düşündüğünün arkasındaki gerekçeleri gözardı ederek izmirli olmasına bağlamak hatadır.

ya da

-Ötanazi, bireyin ve yakınlarının en doğal hakkıdır.
+Öyle söylemen normal çünkü sen duygusuz birisin.

''Sen de safsatası'';

-Sigara içmek kötüdür, sakın içme evladım.
+iyi ama sen de sigara içiyorsun!

Burada kişinin de sigara içmesi, sigara içme eylemini kötü olmaklıktan çıkarmaz.

''Ortak tutuma başvurmak'';

-Kopya çekmek yanlış bir davranıştır.
+iyi ama herkes kopya çekiyor.

Burada herkesin kopya çekiyor olması kopya çekme eyleminin yanlışlığına bir karşıt argüman getirmez.

''inanca Başvurmak'';

-Tanrı yoktur çünkü bilim adamlarının çoğu Tanrı'ya inanmıyor.

ya da

-Allah vardır çünkü Türkiye'nin yüzde doksanı müslümandır.

Burada yapılan yanlış bir iddianın doğruluğunun, insanların ya da belli bir kesimin ona inandığını savunarak haklı çıkarma girişimidir.

''Korkuya Başvurmak'';

-Tanrı'nın varlığına inanmalısın yoksa sonsuza kadar cehennemde yanacaksın!
+Cehennemde sonsuza kadar yanacağıma Tanrıya inansam iyi ederim.

evet fazla söze gerek yok.

''Yanlış ikilem'';

-Dünya'da hiçbir ülkede bu kadar zamla kendi vatandaşını sömüren bir hükümet yok.
+Böyle düşündüğüne göre ya paralelcisin ya da ateist!

''ispatlama mecburiyeti safsatası'';

-Uzaylıların olmadığına dair bir kanıt yok yani uzaylılar vardır.

ya da

-Tanrı'nın varlığı ispatlanamamıştır yani Tanrı yoktur.

''Görecelik safsatası'';

-Sen yaptıklarında çelişkilisin bir günün bir gününü tutmuyor.
+ Çelişki diye tabir ettiğiniz husus sizin küçüklüğünüzden gelen takıntılı ve hasta fantazmalarınızla yarattığınız Dünyanızda kötü olabilir ancak benim için iyidir.

Evet her ne kadar lafı geçirmiş gibi görünse de boş laf kalabalığı ve çelişki gibi açık seçik belli olan bir kelimeyi kişiye indirgeyerek farklı manalara çekmesiyle mantık safsatasına düşmekten kurtulamıyor.

''Bilir kişi safsatası'';

-Hadisler terk edilmesi gereken, kaynağı güvenilir olmayan rivayetlerden ibarettir.
+iyi de bizim camii'nin imamı olsun televizyonlardaki o kadar hoca olsun senin dediğinin tam tersini söylüyorlar.

Bu safsatada er kişisinin söylediği şeyi herkes tarafından tanınan bir insanın sözüyle ya da kendi o konuda uzman olduğuna inandığı insanların sözleriyle bertaraf etmeye çalışıyor.

Daha bir sürü vardır eminim ben en çok denk geldiklerimi derlemeye çalıştım. Diyalektiğin gerçeğe götürmeyeceğini düşünen arkadaşlarıma schopenhauer'ın (bkz: eristik diyalektik) adlı kitabını öneriyorum. Kötü amaçlar için kullanmamanız dileğiyle.

bugünkü mantık safsatası için

(bkz: #40825090