işaret öğrenme

edward chace tolman'ın öne sürdüğü öğrenme şekillerinden biri.
buna göre birey yaşadığı çevrede çeşitli dış etkileri birer işaret olarak alır, işine yaradığı zaman da işaretler aracılığı ile amacına (ihtiyacına) yönelik sonuç elde eder.
tolman'ın deneyinde fare labirente konur, bir tarafına da yiyecek konur. fare kısa sürede yiyeceği elde eder.
sonra başka bir fare konur, fakat bu kez yiyecek konmaz. fare yiyecek yokken de labirenti turlar ama diğer fareye göre daha uzun sürede yapar bunu. sonuç olarak, eğer bir hedef varsa etraftaki işaretler anlam kazanır ve bu pekişeçler sayesinde öğrenme vuku bulur.

psikolog Tolman, davranışçıların, davranışı çok küçük birimlere bölüp, analiz ederken, bütünü gözden kaçırdıklarını savunmuştur. Ona göre davranış, amaca yöneliktir; davranış, ulaşılacak amaç doğrultusunda, çevre koşullarına göre değişikliğe uğrayabilir, şekillenir ve uyum sağlayabilir.

Tolman’a göre öğrenme ise; temel olarak çevreyi tanıma ve keşfetme sürecidir. Organizma, araştırma yoluyla bir işaretin diğer bir işarete götürdüğünü keşfeder ve bunları kullanarak amacına ulaşır.
Organizma bu kazandığı bilgiyi birbirinden ayrı, bağımsız birimler halinde değil, organize edilmiş bilgi halinde saklar. Organizmanın çevreye ilişkin organize edilmiş bilgi türü bilişsel harita olarak adlandırılır. Organizma, yer öğrenme sürecinde bu haritalardan yararlanır. Tolman, üst düzey organizmaların kendilerini istedikleri amaca ulaştıracak yolların ve nesnelerin uzaysal planını kapsayan bilgilerini kullandıklarını savunur. Organizma bilişsel haritasını kullanarak kendisini en kısa şekilde amaca ulaştıran yolu seçer. Bu durum "en az çaba ilkesi" olarak adlandırılır.