ebu abdullah muhammed el zağal

endülüs devleti'nin son emirliği olan gırnata'nın son sultanıdır. Aragon Kralı Ferdinand'a elhamra sarayının anahtarlarını teslim ettikten sonra şehri terk etmek için kendisine kısa bir süre tanınmıştır. ve gırnata ya veda günü geldiğinde asırlar önce tarık bin ziyad ın muzaffer gözlerle baktığı şehre Padul dağı eteklerinden mağlup olmuş son hükümdar olarak bakarkenn duygulanır ve gözünden yaşlar gelir. bunun üzerine validesi huri ayşe fatıma tarihe geçecek o zehirden acı sözleri söyler:

"erkekler gibi müdafa edemediğin bu şehir için şimdi kadınlar gibi ağla, sana ağlamak yakışır."

ayşe kulin* veda isimli romanında bu sahneyi büyük dedesi ahmet reşat'ın 17 kasım 1922 de padişah ın cuma selamlığına gelmeyerek malta ya doğru yola çıkması üzerine gözyaşlarına hakim olamadığı o sahneye benzetir.

halbuki bu sahne o cuma sabahı dolmabahçe açıklarında bekleyen ingiliz gemisine doğru yola çıkan son sultan vahdettin in geminin güvertesinden geri dönüp baktığı sahneye ne kadarda benzer. sadece bu değil kaderleride benzer son sultanların...

yakınlarının ebu diye hitab ettiği kişi.