dimitri şostakoviç viyolonsel konçertosu no 1

konçerto, günümüzün viyolonsel virtüözü rostropoviçin adına sunulmuş ve ilk olarak onun tarafından seslendirilmiştir.
konçerto esinini rostropoviçin benzersiz müzisyenliğinden alır.

eser bölümleri, birinci ve ikinci bölümler rasında verilen ara dışında birbirine bağlı olarak çalınır. ilk bölüm solistin sunduğu, hafif karakterde, kaygısız bir tema ile açılır. konçertonun genel yapısı içinde bu bölüm, öteki bölümlerin önünde yer alan, geniş soluklu bir öndeyiş gibidir. ikinci bölümünün, tipik bir rus ezgisi olduğunu hemen amlaşılır. bölümün ortalarında, dramatik bir havaya dönüşür ve besteciye özgü anlatım içinde, çelestanın da katıldığı bir sona ulaşır. üçüncü bölüm, başlı başına bir kadanstır ve solo çalgı tarafından sunulur. bölümün ikinci kısmında, ilk bölümün teması yinelenir. aynı tema, enerjik son bölümde de ele alınır, bylece eserin dönüşümlü yapısı da vurgulanmış olur.

20. yüzyılın önde gelen Sovyet bestecilerinden Dimitri Shostakovich (1906-1975) bu konçertoyu, 1955 yılında beraber Baltık Ülkeleri'ne turneye çıktığı ünlü çellist Mistislav Rostropovich için yazmıştır. Daha önce arkadaşı Rostropovich için bir de viyolonsel ve piyano için sonat besteleyen besteci, bu eseri bestelemek için uzun yıllar beklemiş ve çalışmalarına 1959 yılında başlamıştır.

Shostakovich'in diğer eserlerinde olduğu gibi bu konçertoda da Sovyet Rejimi'nin baskıcı yapısını sezmek güç değildir. Hatta eserin ana temasını oluşturan ilk dört nota, Naziler tarafından öldürülen bir grup Sovyet askerinin yürüyüşlerini konu alan 1948'deki "Genç Muhafızlar" filmi için yazdığı müziğin temasıyla ilişkilendirilir. Shostakovich'in ilk bölüm için "Şarkıcı Marş" tanımını kullanması da bu yüzdendir.

ilk kez 4 Ekim 1959'da Rostropovich tarafından Leningrad Filarmoni Orkestrası eşliğinde seslendirilen eserin bölümleri şöyledir: Allegretto, Moderato, Cadenza, Allegro con moto. *