johann wolfgang von goethe

“...dünyanın en katı yürekli adamı Napoleon, heğbesinde werther’i Mısır’a götürüp, ağlayarak 9 defa okuyabilir. Madame de stael, ‘Werther, en güzel kadınlardan fazla intihara sebeb olmuştur’ diyebilir.
Madame hohenhausen’in oğlu, bonn’da werther’in kenarına, ‘ey Allah’ın dâhi yarattığı ve insanları terbiyeye memur kıldığı adam, elbette allah sana verdiği istidadın hesabını soracaktır’ cümlesini yazarak, beynine bir kurşun sıkabilir. Ve bir gün goethe’nin bahçesi kenarında, cebinde werther, intihar etmiş blr genç kız, onun gözleri önünde Sudan çıkarılabilir. Bütün bunların ne ehemmiyeti var? Goethe’ye göre werther, Aziz nefisciğini kurtarabilmek, kâinata ve insanlara karşı granitten sert kayıtsızlığını sürdürebilmek için, alınmış bir müshilden başka birşey değildir. Müshil tesirini yaptı ya, gerisinden ona ne?”