planlanmış davranış kuramı

son yıllarda yapılan " tutumların davranışları nasıl ve ne zaman etkilediği " konulu araştırmaların çoğunu etkileyen kuramdır. Mantıksal Eylem Kuramı'nın bir uzantısıdır.

Her iki kuram da davranışların belirli bir nedene dayandığı varsayımı üzerine kuruludur ve bu kurama göre aslında bir davranışın sonuçlarını ilk olarak düşünürüz ve sonuç seçerek ona niyetli davranışlar sergileriz.

Tabii eleştirildiği noktalar da aşikardır zira, düşünülmeden yapılan davranışlar (sinir, aşk ) ile alışkanlıklar bu kuramı delmektedir.

bu kurama göre, davranışların sonuçları hakkında önceden düşünüyoruz, seçtiğimiz zonuca ulaşmak için karar alıyoruz ve kararı uyguluyoruz.
ayrıca, bu kurama göre davranışı belirleyen doğrudan tutum değil, niyettir.

icek ajzen'e göre niyete etki eden üç öğe vardır:

birincisi, Kişinin davranışa yönelik tutumu. yani davranışın sonuçlarıyla ilgili düşünceler ve olası sonuçların değerlendirilmesi.
ikincisi, öznel değerler. yani başkalarının onun davranışları hakkında ne düşüneceği falan.
üçüncüsü, davranışsal kontrol.

ama bu kuramın açıklayamadığı davranışlar var, aşık olmak, kavga etmek gibi. ayrıca alışkanlık haline gelmiş düşünmeden yaptığımız davranışları da açıklayamıyor.
ama bu kuram davranışı öngörebilme konusunda önemli katkılarda bulunmuştur.