mütezile nin kader anlayışı

islam kelam( islam felsefesi) ekolunden mutezile ekolunun savunduğu kader anlayışıdır. islam'da eşariyeci kaderci anlayışa reddiyelerle doludur. Zamanın ibni rüşt'ü farabisi bunları tartışmıştır. Özetle Eğer Allah'ın kadere mutlak hâkimiyeti varsa, ilahi kudret bu kadere bizi yönlendirdiği için bizim bu gunahlar yüzünden cehennemde yanmamız adil olmayacaktır. O halde Allah'ın bizi cezalandırması için mutlak özgür irademizin olması şarttır. Doğruyu yanlışı gösteren peygamberlerler gönderir ki fikir sahibi oluruz. ama kaderimize müdahale etmez.
Not: Ortadoğu ülkelerindeki hakim eşariye anlayışının kabaca kader tanımı; iyi kötü herşey Allahtan gelir. Özgür irade yoktur. Bunun temel dayanağı şura 24'deki allah dilerse kalplerini mühürler, ifadesidir.
Türkiye'de ki yaygın maturidilikte ise hepimizin aslında bildiği gibi yaratıcı sadece ana yolları çizer. Ara yollarada zaman zaman müdahale eder.

(bkz: üç kardeş meselesi)