göz bebeği

gözde renkli kısmın ortasında bulunup ışığa göre genişleyip daralan kısımdır.

insanlarda yuvarlak, hayvanların çoğunda ise dikine elips biçeminde olan gözbebeğinin çapı,irise gelen ışığın miktarına göre değişir. karanlık ve uzaklık büyütür gözbebeğini; aydınlık ve yakınlık küçültür. yani bu kararsız çember, ışık varsa küçülür, ışık yoksa büyür. yakına bakarkende küçüldüğüne göre, yakın olan aydınlıktır, aydınlıktadır. uzağın payına karanlık düşer. zaten karanlığı kimse yakında görmek istemez.

âşık olunca da büyür göz bebeği; demek ki âşık olunan hep uzaktadır. aradaki mesafenin verdiği acıyı azaltmak için, maşuka (göz bebeğim) diye hitap edilir.

elif şafak mahrem adlı romanından. daha iyi anlatılamazdı herhalde...

(bkz: mahrem-elif şafak)

zannedilenin aksine tek büyüme-küçülme sebebi gözü korumak için ışık miktarını ayarlama değildir.

Çünkü karanlık bir odada göze gelen ışık miktarı ile karlı ve güneşli bir ortamda göze gelen ışık miktarı arasındaki oran binlerle ifade edilirken göz bebeğinin en büyük ve en küçük hali arasındaki fark onlar mertebesindedir. Yani gözünüz yaklaşık bin kat fazla gelen ışığı engelleyecek kadar küçülemez. Yani,

- Göz bebeğim süfer çalıştığı için fazla ışıktan kaynaklanan körlük olmuyor bende şekerim.

cümlesini kurmak teknik olarak hatalıdır.

Peki nedir göz bebeğinin büyüyüp küçülmesine neden olan ikinci sebep?

Fotoğrafçılıkla ilgilenen arkadaşların bildiği üzere alan derinliği * denen bi nane var. Fotoğraf makinesinde diyaframı kıstığımız zaman nasıl dof artıyorsa aynı şekilde göz de focuslayabildiği alanı büyültmek için yani dofu arttırmak için göz bebeğini kısıyor.

insanın doğumundan ölümüne kadar büyüklüğünde değişiklik olmayan tek yeri.

--spoiler--
insanlarda yuvarlak, hayvanların çoğunda ise dikine elips biçiminde olan gözbebeğinin çapı, irise gelen ışığın miktarına göre değişir.Karanlık ve uzaklık büyütür gözbebeğini;aydınlık ve yakınlık küçültür.Yani bu kararsız çember, ışık varsa küçülür, ışık yoksa büyür.Yakına bakarken de küçüldüğüne göre,yakın olan aydınlıktır, aydınlıktadır. Uzağın payına karanlık düşer.Zaten karanlığı kimse yakınında görmek istemez.

Aşık olunca da büyür gözbebeği; demek ki aşık olunan hep uzaktadır. aradaki mesafenin verdiği acıyı azaltmak için, maşuka ''gözbebeğim'' diye hitap edilir. Geçmiş geçip gitmez. Hiçbiryere gitmez. Geçmiş hep bugünün içine akar. Zaten bu yüzden unutmak bu kadar önemli. Unutmak göztemizliği. her bahar mutlaka yapılmalı. Unutmazsak yaşayamayız! Unutmazsak yaşatmayız!
--spoiler--

kuşlar ve memelilerde yuvarlaktır. diğer canlılarda büyük çeşitlilik gösterir.

büyüyüp küçülmesi yalnızca ortamdaki ışıkla ilgili değildir. buna ek olarak adrenalin artışı ve/veya odaklanma durumlarında da büyür. ayrıca soğukkanlılar güneşten gelen ışıkla bedenlerini ısıttıklarından güneşlendikçe göz bebekleri büyür.

yılan gözü örnekleri:

görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel
görsel

ahtapot gözü örnekleri:

görsel
görsel
görsel

(bkz: pupilla)

eğer birinin sizden hoşlanıp hoşlanmadığını merak ediyorsanız gözbebeklerine bakın. sizinle konuşurken gözbebeği genişliyorsa evet demektir.

görsel