catalaunum savaşı

Avrupa hunları* ile Batı Romalıları* karşı karşıya getiren 451 yılında yapılan savaşın adı.
savaşa giden süreci kısaca anlatmak gerekirse,romalı prenses honoria, attila'ya karısı olmasını bildiren bir mektup ve nişan yüzüğü gönderir.attila ise,ne zamandır aradığı fırsatı bulduğunu düşünürek bunu batı roma'ya bir saldırı bahanesi olarak değerlendirir ve çeyiz olarak imparatorluğun yarısını ister*.Tabii ki isteği reddedilir ve attila kuvvetleriyle birlikte yürüyüşe geçer.
451 şubat sonlarında attila, roma imparatorluğunun sınırlarından içeri girer ve bir yıldırım gibi aniden yumruğunu indirir.şehirler birer birer düşer ve yıkılırlar:treves, metz, laon, troyes, saint-quentin, auxerre, lutece, orleans.attila geçtiği her yeri dümdüz ederken, her şehirden birer tane aziz çıkıyordu.troyes'te loup, orleans'ta aignan, lutece'de genevieve gibi daha niceleri.psikoposlar ve din adamları halkı, cesaretlenmeye çalışsa da nafileydi, herkes yollara düşmüş kaçışmaktaydı. tüm ülke bu yıkım karşısında, başkentin yardımını ister ve beklenen cevap attila'nın eski arkadaşı olan aetyüs'ten gelir.roma bir ordu toplayacak ve barbarlara karşı koyacaktır.
aetyüs önderliğindeki roma lejyonları ve barbar kuvvetleri, attila'nın hunlarını ve barbar müttefiklerini katalanum ovasında yakalar.tarih 20 haziran 451'i göstermektedir. iki tarafın ordularının toplam sayısının yaklaşık dörtyüzbini bulduğu rivayet edilir ve savaşın dar bir alanda değil koca bie eyalette yapıldığı söylenegelir.
attila bu savaşta saldırıda değil, savunmadadır.çok büyük bir ganimet elde etmiştir ve bunu bırakmak peşinde değildir.tarihçiler bu savaşı o zamana kadar yapıla gelmiş en büyük savaş olarak nitelerler.bakın gotlu tarihçi jordanes ne diyor: '' bu çok büyük,korkunç,bugüne kadar duyulmamış bir savaştı.ilkçağ bunun benzerini görmemiştir...küçücük bir dere bir sele dönüşüp kan olup akmıştır.dünyanın en büyük uluslarının bu büyük savaşında tam yüzaltmışbeş bin adam telef olmuştur.''
bu büyük savaş şöyle neticelenmiştir:attila gece olduğunda eski bir taktik uygular:yük arabalarını arkasına gizlenebileceği bir siper olarak daire biçimimde dizdirir ve düşmanın zayıf yerlerine saldırılar düzenletir daha sonra da yavaşça çekilir. aetyüs ise savaş alanında yalnız kaldığı için attilayı yendiğini sanar. ama tanrının kırbacı bir yıl sonra geri döndüğünde,bu kez galyaya değil,doğrudan italyaya gider ve romayı işgal etmek ister,bu sefer sırasında karşısına bir ordu çıkmayışı,aslında catalaunumda kimin kazandığını bir anlamda göstermektedir. *