aziz yardımlı

idea yayınevinin sahibi. öztürkçeci felsefeci. hegel çevirilerinin önsüzünü okumak bir dert anlamak bir dert anlatmak bambaşka bir derttir. lakin severiz, sayarız.

yaptığı çevirileri kendisinden başka kimsenin anlamadığı kişidir. orta düzeyde ingilizce ya da almanca bilenler aziz yardımlı çevirisi okuyacaklarına kitabı bulup aslından okumayı tercih etmektedirler. çünkü aziz yardımlı türkçesini öğrenmek yabancı bir dili öğrenmekten daha zordur...

Zarar ziyandır efendim. bir kaç kitabı dışında hiçbir felsefe çevirisini okumayınız. Keza bir örnek kitap spinoza, Ethica. Apetitas[iştah] kelimesini itki diye çevirmiştir. bir başka kitap Platon, Parmenides, kelime doxa, kendisi bu kelimeyi görüş diye çevirmiştir. şimdi doksa kelimesinin fransızca ve ingilizcede karşılığı "opinion"dur, bunun da anlamı tahmin edeceğiniz gibi görüştür[fakat bunun türkçe felsefe diline çevirisi "sanı" olmalıdır]. feci halde aziz yardımlı efendinin kitapları orjinal dillerinden çevirdiğinden şüphe etmekteyim. onun için ne alınız ne okuyunuz efendim.

çevirileri anlaşılmaz olan kişi. bu haliyle divan şairlerine benziyor.

Bir çevirmen, affedersiniz dilmaç.
görsel

görsel
Türkiye'de tek çevirmen olsa gerek. Bu kitabı üniversiteden ödünç aldım ve ne göreyim o! Birisi de aziz yardımsız yazmış.

ingiliz görgücülüğü başlıklı bu kitabın konusu ne biliyor musunuz? ingilizlerin toplumsal bağlamda nezaket ve zarafetle ilişkilendirilen hal ve hareketleri. Sütlü çay eşliğinde okuyabilirsiniz! Görgücülüğü demiş!

pek çok kelime öğrenerek dağarcığımızı geliştirmemize vesile olan üstat.

öğrenilen bazı kelimeler;

kılgısal: pratik
sonurgu: mantıksal sonuç
özek: merkez
kıpı: moment
süredurum: atalet
özdek: madde
saltık: mutlak
devim: hareket

son olarak (bkz: beti) : biçim, figür.

türkiye de kant ın 'kritik der reinen vernunft' (arı usun eleştirisi) adlı kitabını türkçe ye çeviren tek kişidir.

e.d. kısaltmasının açılımı "eş deyişle" dir.

eğer yapısökümlediği dil ayrıca anlam derinliği katıyorsa iyi.filozofların halihazırda yaptığı bu zaten.

Kendisiyle tanışma fırsatı bulduğumda diline ilişkin eleştirileri sormuştum. Gerekçesi makul ama genelleştiremediği terimleştirme daima sadece kendisinin konuştuğu bir dil olarak kalır.

Felsefe hususunda, tarihine ve muhtevasına ilişkin reddedilemez bir yetkinliği var. Bunu herkes görebilir aMa sunma biçimi... Bilemiyorum.

Çevirilerini okumak yerine açıp eserin orijinalini okusanız daha iyi anlarsınız şayet aziz yardımlı çevirisini anlamak için yanında bir aziz yardımlı sözlüğü şart.

hocam felsefenin derdi anlaşılmak değildir diyorsunuz eyvallah da hani bu da çeviri sonuçta biraz anlamasak mı ama? sadece soruyorum.

Almanca’dan göktürkçe’ye* çevirdiği birçok temel felsefe metinlere burun kıvırmak kızıp beğenmemek gibi bir lüksümüz yok, gönül isterdi ki arı usun eleştirisi yerine saf aklın eleştirisini görelim, zira ortada alternatif bir kaynak da yok adam çatır çatır çeviriyor. Bizimki zevzeklik işte...

Sizler için derlediğim bu ufak çaplı “aziz yardımlı sözlüğü”nü huzurlarınıza sunmak isterim.*

almaşık: alternatif
andırım: benzer
andırımlı: benzeri
anlak: anlama yetisi
anlak sınamaları: zeka testleri
anlık: zihin
arı: saf
Bağlılaşım: ilişki
beti: biçim
Değişinişim: değişim
değişki: değişiklik
Dizem: ritim
Dizge: sistem
Devim: hareket
duyunç: vicdan
Eytişim: diyalektik
görgül: deneysel
görüngü: fenomen
ırasal: karakteristik
imlem: insanın varlıklara verdiği anlam, önem
inak: dogma
inakçı: dogmatik
istenç: niyet
Kılgıl/kılgısal: pratik
kılgısal us: pratik akıl
Kıpı: moment, an
kurgul: kuramsal
Örgen: uzuv
Özdek: madde
Özek: merkez
özdekçi: materyalist
Saltık: mutlak
Sonurgu: zorunlu sonuç, netice
Pekin: belirli, kesin
pekinlik: kesinlik
tasım: kıyas
Us: akıl
uylaşım: uzlaşım
üstenim: teslim, bağlılık, taahhüt
yeğin: yoğun

Ek olarak felsefeye de “kurgul düşünce” dediğini biliyoruz.

Edit: eksik veya hatalı gördüğünüz bir yer varsa iletiniz lütfen

Çevirileri hic yardımcı değil.