yusuf has hacib

islamiyet etkisinde yazılan ilk eserlerden biri olan kutadgu biligin yazarıdır.

yusuf has hacib, turk edebiyatında kutadgu bilig yazarı olarak tanınmıştır. yasamı hakkında fazla bilgi mevcut değildir ancak elde edilen bazı bilgilere göre, turk imparatorluklarının 14.sü ve ilk musluman turk devleti olan karahanlılar döneminde(840-1212) yasamıştır.

1017 yilinda dogu turkistan'daki balasagun sehrinde dogmus sair ve devlet adamidir. kutadgu bilig adli eserini yazdiktan sonra ulug kara bugra han'a arz etti ve begenilen bu eseri sayesinde "ulug has hacib" sifatiyla en yuksek karahanli devlet memurlugu verildi.

kutadgu bilig adlı eserinde felsefe açısından insan nedir? sorusuna cevap vermeye çalışmış kişidir.. batı avrupa rönesans'nın uzakdoğu'da erken açmış tomurcuğu olarak değerlendirilir..

akılda kalması gerekli bir isimdir ki neredeyse butun tarih hocaları senede bir kere sorar.

arapça ve farsça bilen, karahanlı hükümdarı kara buğra han döneminde vezirlik yapmış, kutadgu bilig' in yazarı. *

* *
kutadgu bilig kitabının yazarı.
karahanlı edip, şâir ve devlet adamı. doğu türkistan'daki balasagun şehrinde, muhtemelen 1017 yılında doğdu. asil bir türk ve müslüman âileye mensup olduğu tahmin edilmektedir. balasagun'da tahsil ve terbiye gördü. karahanlı hizmetine girip, "has hâcib" unvânını almadan önce balasagunlu yûsuf, olarak tanındı.
türklerin ahlâk hukuk ve devlet idâresi ile törelerini çok güzel olarak dile getiren kutadgu bilig isimli eseriyle târih ve edebiyat literatürüne girdi.

(bkz: neyin peşindesin)

Türk edebiyatındaki büyük üstad diye tabir ettiğim kişilerdendir. yazdığı kitap ile has haciplik görevine gelmiştir.

ilk gençliğimizin kabusudur kendisi efendim, edip ahmet ve kaşgarlı mahmut'la beraber.
(bkz: ilk islami eserler)

Yazdığı kitabın adı olan Kutadgu bilig günümüz Türkçesine mutluluk veren bilgi olarak çevrilirken, Siyaset bilgisi olarak da çevrilir aynı zaman da, zaten bilindiği üzere de bir siyaset kitabıdır. Bu mutluluk siyaset ilişkisi de eski Türklerde veya eski türk geleneğinin devamında siyaset sözcüğü kökeninin "mutluluk"tan geldiğini gösterir ki Bu Türk Kültüründe siyasetin halk için nasıl yapılması gerektiğini açık seçik ortaya serer.

Lakin araplaşmayla ve bizanslaşmayla beraber siyaset hem sözcük olarak Araplaşmış hem de mantalite olarak "Seyislikten" türeyerek halka at muamelesi yapmıştır.

'Aklın süsü dildir dilin süsü söz
insanın süsü yüzdür yüzün süsü göz.'

Şehname vezniyle, islami dönem doğu türk edebiyatının ilk örneklerinden olan, bir siyasetname olan ve allegorik bir şekilde devlet yönetmindeki kademelerin erdemlerle ilişkilendirldiği eseri yazan efendidir. Üniversite hayatım boyunca sınavlarda, dolayısıyla baskı altındayken muhattap olduğum için kendisiyle, benim için pek bir has adam değildir.

şu an yaşasa "yobaz" ilan edilirdi.

15.yy da mercimek ahmet kabusnamesinde ondan da bahsetmiştir. Dili konuşma diline yakınlaştırmasıyla ünlüdür.

"ev almak istersen komşunu,
yer almak istersen, suyunu sor." aforizmasının sahibidir.
Küresel ısınma ve su problemleri yaşanmadan önce, suyun kalite ve önemine dikkat çekmiştir.

(bkz: kutadgu bilig) in yazari. kutadgu bilig'in turkcesi mutluluk veren bilgidir. eser alegoriktir. vezir, mutlulugu; hukumdar adaleti, odgurmış akıbeti; ögdilmiş aklı temsil eder. ilk türk mesnevesidir. 6645 beyittir tamami. failatün failatün faül kalibiyla yazilmistir.

“Aslan köpeklere baş olursa köpeklerin her biri karşısındakilere aslan kesilir;
eğer aslanlara köpek baş olursa, o aslanların hepsi köpek gibi olur.”
Yusuf Has hacib