tarihi olayları o döneme göre değerlendirme

bazılarının ısrarla gözardı ettiği, tarihi olayların gerçekleştiği dönem şartlarına göre değerlendirilmesi gerektiği durumudur. örnek olarak; tutup da 1915 olaylarına dönem şartlarına bakmadan "soykırım" der ve kendi devletinizi karalarsanız büyük yanlışa düşersiniz. düşünün ki; o zamanlar ülkelerin birbirine savaş ilan etmek için fırsat kolladığı yıllar ve bu dönemde ülkede yaşanan bir olaya siz dönemi sorgulama "soykırım" diyorsunuz. işte burada tarihe ve gerçeklere büyük bir ihanet sözkonusudur.

(bkz: neden ki)

(bkz: peki)

tarihi olaylari yasandigi doneme gore degerlendirmeli ve gunumuz icin ders cikarmaliyiz. gunumuzdeki olaylari da tarihi donemlere gore degerlendirmeli ve gelecek icin ders cikarmaliyiz. zamanimizi iyi degerlendirmeli ve bol bol kitap okuyarak, salataligi tuzluyarak yemeli ve tum bunlardan bilinmez bir zamani dusunup ders cikarmali, bir yandan da sol elimizle sag kulagimizi tutmaliyiz.

daha çok okuyarak ve şovenist ve yahut aşağılık kompleksi kokan düşüncelerden arınarak, analitik düşünerek yapılması gereken eylem.

tarihi olayları bulunduğu döneme ve şarlartlara göre değerlendirebilmek tarihçi olmanın olmazsa olmaz şartlarındandır.

iyi bir tarihçinin yapması gerekendir. aslında tarihten bahseden herkesin yapması önemlidir. zira belli dönemlerden bahsederken bu günün şartlarına göre değerlendirme yapmaya kalkmak her zaman için hatalı fikirler ve yanlış düşünceler ortaya çıkmasına yol açar. çoğu tarih incelemesinde durum böyledir. örneğin cumhuriyetin ilk dönemlerinde istiklal mahkemelerinde yargılanan ve cezalandırılan bir çok insana bugünün şartlarında yanlış ceza verildiği söylenmekte taze cumhuriyeti korumak amaçlı bu ceza sisteminin yanlış olduğu iddia edilmekte. bu durumda insanlar o günün şartlarını şimdiye göre düşünüp yorum yaparak yanlış düşüncelere sevk olmaktadır. niketim şu an tarih tartışmalarının bir çoğunda benzer durumlara rastlanmaktadır. doğru değerlendirme ve sonuca ulaşma, değerlendirmeyi neye ve ne zamana göre yaptığının iyice irdelenmesi ile ortaya çıkar. her şey kendi zamanı içinde değerlendirilmeli günümüze uyarlamaya çalışılmamalıdır. ancak o güne ait fikirlerden yola çıkılarak bu güne ilişkin değerlendirme yapmak olasıdır.

nihat doğan'ı bu döneme göre değerlendirmek gelecekteki tarihçiler için büyük bir paradoks olacaktır, içinden bir türlü çıkamayacaklar zira adam alemlere ebedi bilgi sunmaktadır.

Değerlendirilmezse şayet Anakronizm pek kaçınılmaz bir hata olacaktır çıkarımlarda.

en doğrusudur o zaman şartlar farklıydı şimdi farklı.