sümerbank

Sümerbank ın kapatılmasını ben de desteklemiştim. Devletin ayakkabı üretmesi bana ters gelmişti. Ancak kurulduğu zamanlarda halka oldukça yardımcı olmuş bu kurum.

akp döneminde kapatılmıştır...

Kapatılmasaydı ekonomiye katkısı olabilirdi.

çocukluğumdan beri hem ismine hem ürünlerine sempati beslediğim muazzam kuruluş.
mağazaları, eski köşkler gibi kahverengi tonlardan oluşurdu. boyası, rafı falan.
o raflarda renk renk basmalar ve o basmaları hızlı hızlı metre ile ölçen havalı tezgahtarlar vardır.
şahsım geçmişin izlerine önem veririm.
kıyıda köşede bi kaç mağaza kalmalıydı.

sümerbank banka yönetimi, kendi bünyesindeki sanayi işletmelerine para lazım olduğu zaman mevduat faizini diğer bankalara göre yükselterek mevduat toplar ve bunu işletmelere aktarırdı. kuruluş kanunu buna izin veriyordu ve bu özellik başka hiç bir bankada yoktu. kamu bankası sayıldığı için de kamu sektörü parasını sümerbank'da değerlendirirdi.

sümerbank, atatürk 'ün ekonomik devriminin bir simgesi olmuştur. demir - çelik tesisleri, çimento fabrikaları, kağıt ve selüloz sanayi, sümerbank bünyesinde kurulur ve bunlar kendi bünyesinden ayrılıp ayrı birer kuruluş olmasında önemli bir payı olmuştur.
sümerbank, özel teşebbüsün yapamadığını devletin yaptığı devletçilik ilkesi gereği, genç cumhuriyetin planlı ekonomik modeli olarak kurulmuş kamu yatırımlarının en önemli örneklerinden biridir. halk, sümerbank mağazalarından, yerli mallar pazarından bütçesine uygun ucuz kumaş, basma, pazen, kaput bezi, elbise, ayakkabı satın almıştır.
1987 yılına gelindiğinde sümerbank özelleştirilmiş ve banka da kamu ortaklığı idaresine devredilmiştir.

konu ile ilgili bir yazı:

http://www.soldefter.com/...aldi-sumerbank-anil-baba/

90’lı yılların ortalarına değin polis, asker, postacı gibi üniformalı kamu görevlilerine dünya standartlarında kaliteli tekstil ürünleri ve ayakkabı üreten devlet kurumu.

Sümerbank'ta Beykoz haftası tenzilatı:

görsel

adı artık oldukça eskilerde kalan ve samsun'da yer tarif etmek için kullanılan holding.
gerçi sgk müdürlüğü çöktü binasına ama olsun, haşet gibi, katoça gibi hep kalbimizde kalacaksın sümerbank.

Bir dönem çalışılan holding.

türkiyenin en önemli üretim merkezi olacakken tansu ciller tarafından kapatılıp iflas ettirilen firma.

mavi poşetleri vardı.
görsel

şimdi çalışıyor olsaydı eminim, ürünleri organik olurdu.
mis gibi pamuklu gömlekler, sırf deri ve köseleden yapılmış ayakkabılar giyebilirdik.

Mustafa K. Atatürk'ün devletçilik ilkesi ile sovyetler birliğinden alınan krediyle kurulan kaliteli ve ucuz kıyafetler üreten eski bir kit.

Edit: o güzel günler tekrar gelecek. işcisi, köylüsü, beyaz yakalısı bu ülke ve yurttaşları için bu ülkenin ve yurttaşlarının fabrikalarında çalışacak. Koçları, sabancıları değil devletini ve halkıni zenginleştirecek.

özellikle telefonu ahır ağası gibi kullanan arkadaşlar için bulunmaz nimet. takıyorsun telefon tekrar çalışıyor.

bir acayip oluşum.
günümüzde bu sistem ne kadar uzak gözüküyor. ama aslında olması gereken sistem bu.

şimdi düşünün bir fabrika var, işçiler çalışıyor, ama çalışırlarken de beethoven dinliyorlar. hem de canlı olarak. zira o beethoven eserini de fabrikanın korosunda yer alan işçiler çalıyor. aynı anda, canlı.

canları sıkılıyor, işçiler gidip radyo piyesi yapıyorlar yine canlı olarak, diğer çalışan işçiler bunları dinliyor, motive oluyor.

işçiler canları istedikleri zaman balo yapıyorlar.
balo salonları var fabrikalarda.

böyle bir kuruluştu sümerbank.

bir gün bakmışlar ki millet fakir, giysi, kumaş alacak paraları yok, fakirlikten un ve şeker çuvallarından kendilerine elbise yapıp giyiyorlar. sümerbank nazilli fabrikasına bir talimat geliyor, bundan sonra üretilen bazı un ve şeker çuvalları desenli, çiçekli falan üretiliyor.
görsel

kendi başına bir devletti sümerbank adeta.
40 binden fazla çalışan, 500’e yakın mağaza, 41 fabrika ve 43 banka şubesiyle Türkiye’nin en büyük holding teşekküllerinden biri haline geldi. Eğer istenseydi bir ülkenin tüm üretimini yapacak bir yapıya ulaşabilirdi.

köylü kadın da sümerbank'tan giyinirdi, şehirli kadın da;
görsel
görsel

ben de bu sümerbank dönemine yetişenlerden biriyim.
bursa heykel-atatürk caddesinde sümerbank'ın büyük bir mağazası vardı.
annem babam memur olduklarından her sene sümerbank'tan alışveriş çeki gelirdi. bu alışveriş çeki ile de gider sümerbank'tan kumaş, okul önlüğü, pantolon, kırtasiye malzemeleri ve bir sürü şey alırdık.
bazen devletin verdiği çek yetmezdi, üste para öderdik. ama bir sürü şey alıp çok az para öderdik.
görsel

sonra özellikle 70'li yıllardan itibaren devlet sümerbank'a yatırım yapmayı bıraktı.
çünkü abd böyle istemişti.
yatırım yapılmayan sistem de yıllar içinde eski teknolojisi ile piyasayla rekabet edemez hale getirildi, zarar eden bir kuruluş haline geldi.
artık sümerbank'a devletin verdiği her kuruş para göze batar olmuştu.

sümerbank, özal tarafından halka şikayet edilen, devleti zarar ettiren bir kurum olarak lanse edilmeye başlamıştı.

Bu gelişmelerin hepsi aslında 1980 sonrası, 'Özelleştirme' adı altında kamuya ait arazi ve tesislerin yok pahasına satılması için gerekli altyapının hazırlanması ve kamusal değerlerin özel şahıslara satılması öncesinde, halkın olası tepkilerinin engellenebilmesi amacıyla yapılmış, uzun süreli hazırlıkların ürünüdür.

ve ne yazık ki takip eden yıllarda artık sümerbank yoktur.
o Tertemiz traşlı, kravatlı düzgün tezgahtarlar, her yer çiçeklerle süslü, aydınlık ortamlar artık yoktur ve bir daha da gelmeyecektir.

tıpkı diğer kamu kuruluşlarımız gibi, sümerbank'ta önce halkın gözünde itibarsızlaştırılmış, sonra da peşkeş çekilmiştir.

artık istesek de böyle bir değere sahip olamayız.

bu arada, bazı "uyanık" vatandaşlarımız hala sümerbank'ın ekmeğini yemeye devam ediyorlar.
görsel

Önce gereksiz bir şekilde kapatılan şimdiyse peşkeş çekilen arazisine site/rezidans yapılan tekstil fabrikası.

kalecinin arkası sümerbankası. emlak mıydı la?

Bankasını bilemem zamanın en iyi devlet eliyle kurulmuş biçki dikiş kumaş fabrikası. Yaklaşık 15 sene önce kapandı.

babamın yıllarca çalıştığı yer. çok iyi bir yer olduğunu söyler hep. bakırköy'deki fabrikaya götürürdü beni, içinde kreşi olan genişçe bir alanı var. hemen fabrika çıkışının karşısında kahve gibi bir yer vardı, ağaçların arasında. orada tost yedirirdi bana, kendisi de kahvedekilerle kağıt oynardı. hey gidi hey. hala ara ara der, çok ucuza peşkeş çektiler o araziyi diye. çünkü ciddi anlamda güzel bir yerdeydi ve oldukça büyüktü. oradan aldığımız kıyafetlerimizi hala ailede giyenler var.

(bkz: Nazilli)

Fabrikası konya ereğliyi ihya etmiş evlere ekmek goturtmuştur. ilginç düzeyde kalitelidir.içindeki makinelerden daha ucuza albayrak a satılmıştır. Fabrika halen faaliyettedir fakat eskisinin 100de 1 i kalibresindedir.

bakırköyde'ki bez fabrikalarının açılışına ya da kuruluş aşamasında yardımda bulunmak üzere dönemin almanya iktidarının da katkı sağladığını düşündüğüm kuruluş.

http://instagram.com/p/i3kjcUNicV/

Eskiden Eskişehir'de fabrikası bulunan ve halk arasındaki bir söylentiye göre porsuk çayının rengine bakılarak, hangi renklerde kumaş üretildiğinin anlaşıldığı kuruluş.