arketip

ilk örnek.

asıl örnek, özgün model.
(bkz: birinci nesil sözlük yazarları)

Yunanca arkhetypos: "başlangıç modeli"), edebiyat eleştirisinde, edebiyatın her alanında yinelenen, evrensel bir kavram ve durum sayılabilecek ölçüde süreklilik taşıyan ilk imge, karakter ya da kalıp.. Terim edebiyat eleştirmenlerince, "kolektif bilinçdışı" kuramını ortaya koyan psikolog Cari Jung'un yapıtlarından alınmıştır. Jung'a göre, insanoğlunun geçirdiği çeşitli deneyimler genetik olarak kodlanarak sonraki kuşaklara aktarılır. Mantık öncesi düşünceden kaynaklanan bu ilk imge kalıpları ve durumları, şaşırtıcı bir biçimde hem okurda, hem de yazarda benzer duygulan uyandırır.

Arketipler, Jung'un ifadesiyle, kolektif bilinçaltının içerikleridir. Bir tür ilkel atavi imajlar diyebileceğimiz arketipler, davranışlarımızı yönlendirir ve folklor malzemesi, sanat eseri, masal ve efsane gibi kişisel veya kolektif üretimleri etkiler.

Bu nedenle terapi veya formasyon gruplarının çalışmalarında, Grek ve Roma, Doğu, Musevi, Hıristiyan ve islam mitolojilerinin, temel folklor figürlerine dayanılarak grup söylemlerinin analizi yapılmaktadır.

Örneğin Yunus Peygamber ve Yunus Balığı, Ödip ve Babanın Ölümü, Kronos'un Kendi Çocuklarını Yemesi, Kaybolan Cennet, Graal Efsanesi, Ebedi Dönüş, Ölümlü-Ölümsüz ikizi, Habil ve Kabil gibi figürler, söylemlerin deşifre edilmesinde kullanılmaktadır.

kaynak:psikolojisayfam.com

bir işin yapılmasına, bir yapıtın yaratılmasına örneklik eden özgün ya da ideal model.

carl gustav jung'a göre, kolektif bilinçdışından doğan, efsanelerde, masallarda ve sağlıklı, nevrozlu ya da psikotik öznenin bütün imgesel ürünlerinde ortaya çıkan evrensel yapıdır.

kök örnek. Bir nesnenin bilinen ilk ve en özgün biçimidir. insan bilincinde kolektif ve evrensel olarak bulunan temel imge; bireysel kimliğin sentezini oluşturan efsanevi hammaddedir.

(#11540584) yılın bakınızlarından birini verdiğini düşündüğüm yazar. ellerine sağlık efenim.

sözlükte savunduğu düşüncelerin sonuna kadar arkasında duran ve bu özelliği sebebiyle dikkatimi çekmeyi başarmış yazar. bunu yaparken diğer yazarları da gülümsetmeyi eksit etmiyor sağolsun * ayrıca bu yazarı tüm yakın çevreme tavsiye ettim, artık onlar da kendisinin bütün entrylerini keyifle takip edebiliyor . *

şahsıma özelden yazdığı küfürlerden dolayı silinmesini beklediğim yazar.

edit: yedinci nesil çaylak.

bir nesnenin bilinen ilk biçimi, kök örnek.

(fr. archétype) özgün model.

(bkz: anima)
(bkz: animus)
(bkz: persona)

uzun yıllar boyunca tekrarlanan durumlar davranış kalıplarına dönüşür. bu kalıplaşmış davranışların ilk örnekleri onların arketip idir. kültürün temel unsurlarındandır.

en kutsal arketip annedir.

Zihinsel prototip, bilinçdışına ait imge olarak tanımlanabilir. Jung, kolektif bilinçdışının içeriğinin arketiplerden oluştuğunu ve bunların evrenselliğini ileri sürer. Arketipler sayıca oldukça fazladırlar. Doğum, ölüm, kahraman, ay, güneş, rüzgâr, anne, daire, yüzük, silah, bilge ihtiyar, ırmak bunlardan bazılarıdır. Arketipler insanın doğasına dönmesinde köprü görevi görürler. Doğal bir bilgi kaynağı olmalarının yanında bilimsel toplumda zayıflayan insanlığı doğal yapısına döndürerek korumaktadırlar. Arketipler bir anlam ihtiva etmelerine rağmen somut belirtileri yoktur. Jung’a göre bunlar rüyalarda sembollere dönüşürler. Rüyaların tahlilinde sembollerin hangi arketipten kaynaklandığını iyi bilmek gerekir. Arketipler iyi bilinmezse rüyaların vermek istediği mesajlar yeterince anlaşılamaz.

en önemli arketipler jung a göre şunlardır:

(bkz: persona)
(bkz: anima)
(bkz: animus)
(bkz: gölge)
(bkz: ben)

Bildiğim kadarıyla ilk kez Carl gustav jung'un söz ettiği insan psikolojisini daha iyi anlayabilmek için son derece yararlı bir davranışın vs ilk örneği olan şeylerdir. Ayrıca dinler tarihinde ritüellerin, inançların, varlıkların nerden türediğini anlamak için önemlidirler denebilir gibi..