akım mı çarpar voltaj mı çarpar sorunsalı

voltaj ve akım birbirine baglı olan degerlerdir. voltaj olmadan akım olmaz bu soruya söyle cevap verebiliriz. voltaj iki uç arasındaki potansiyel farktır. akım ise bu iki uc arasında elktron akışıdır. akımın olması icin potansiyel farkın olması gerekir. eger iki uc arasında potansiyel fark varsa voltaj olusur. eger bu iki uc arasına bir yuk direnci baglanırsa devrede bir akım meydana gelir yuk üzerinden bir akım akmaya baslar. bu yuk bir lamba olursa lamba ısık verir. eger bir canlı olursa devreden gecen elektrik akımı o canlı uzerinden akar bunun sonucunda elektrik carpması dedigimiz olay meydana gelir. yani devreden gecen elektrik akımı carpmıs olur. fakat voltaj olmadan devreden akım gecmez. sonuc olarak sunu söylemek mümkün. devreden gecen elektrik akımı carpar fakat voltaj olmadan da devreden akım gecmez haliyle çarpılma, gerilim büyüklüğü, üzerinden geçen akım, insan direnci, ve üzerinden geçen akımın geçiş süresi ile alakalıdır.

(bkz: allah carpar)

voltaj kelimesi yerine bilimsel terim olan gerilim kelimesi kullanılacak olursa daha da bir anlamlı olacak olan sorunsal.

hem elektrik mühendisi, hem de birkaç defa çarpılmış biri olarak söyleyebilirim ki gerilim süründürür, akım öldürür *
şaka bir yana, gerilim 50 Hz frekanslı ortamda 50 V civarında insan derisinde yarık açabilecek şekilde tehlikelidir. sonrası daha kötüdür. vücut büyük oranda su olduğundan, 5 mA'lik akım dahi kalbi durdurabilir. Yani özetle vücuda girmesi için biraz gerilim gerekiyor. ancak öldüren akım.

sağ elle akımın, sol elle voltajın tutulmasıyla tamamen sorun olmaktan çıkacak sorunlar. bu deney yapılmadan önce de imama haber salmak gerekir tabii.

su sekilde düsünülmelidir.
bir göl, bir dere ve bir bos baraj.
göl ve baraj arasinda olan fark gerilimdir.
dere ise akim.

gölden (üretici kaynak), su (elektron) dereden gecerek, baraji (tüketici kaynak) doldurmak icin yola cikar.

derede olusan akim siddetine düstügünüz an;
- düsükse yüzerek, kurtulursunuz. (yaniklar veya sadece akimi hissederek kurtulursunuz)
- siddetli bir akim ise; bogulursunuz. (carpilirsiniz)

bu durumda göl olmasa akim, akim olmaz ise de gerilim olmayacagindan;

gerilim X akim = elektrik gücü

bu da;

P = U . I => U² : R = I² . R (bu formül de ohm kanununda direnc ve cevresinde olusturdugu sicaklikla alakalidir.)

is böyle olunca ve bu durumda direnc durumuna düsen carpilan kisi [R] oldugundan;

R = U / I } gerilim ve akima carpilmamiza esittir.

kisaca söylemek gerekirse elektrik gücüne carpiliyoruz.

akım toplar,
voltaj düşer.
bu da böyle iğrenç bir esprimizdi, saygılar.

büyüklerimden duyduğuma göre ikisi de değil.
onlara göre ceryan çarpar.*

çok ayrıntıya girmeden insan vucudu için 24 volt un üzeri çarpar.

gerilim farkı akımın oluşmasına etkendir ancak vücudu asıl etkileyen gerilim değil akımdır. çok yüksek gerilimlerle * çarpılıp ölmeyebilirken ancak buna karşılık şehir gerilimi 220 ile de çarpılıp ölebilirsiniz çünkü asıl insanı etkileyen insan vücudu üzerinden geçen akım miktarıdır. ıslak elle elektrikli cihazlara dokunmayalım. insan vücudunun direnç değeri ıslak iken yarıya düşer bu da üzerinizden geçen akımı iki kat arttırır.

güç çarpar. 12 voltluk 90 amper aküyü iki başından tutan anlar.

bir adet elektronik mühendisi olarak diyorum ki, elbette amperin birimi olan akım çarpar. düz mantık yapalım:

siz bir yaya ya arabanızla çarpıyorsunuz. nolmuş oluyor, araba kendi kendine yaya mı çarpmış oluyor yoksa o aracı kullanan sizmi çarpmış oluyorsunuz. bu böyle bir paradokstur canlarım. ama siz bu olaya vesile olduğunuz için ve yaya ya ilk dokunan siz olmadığınız için yaya ya araba çarpmış demektir.

yani ne oluyor, akım gerilim yani voltajın etkisiyle bir bireyi çarpmış oluyor ama voltajın doğrudan bireye etkisi yok dolaylı yoldan akımı kullanıp o çarpmış oluyor. ama sonuç olarak temas eden yani çarpan akımdır. * *
not: elektrik bir boşalımdır, sanki bir bidon suyun yüksek bir yerden boşalması gibi.

ne akım çarpar, ne de voltaj, direnç çarpılır yeğen. *

insan vücüdunun 1000 ila 3000 ohm arasında değişen direnç değeridir fiziksel zararı oluşturan.

1000V'luk gerilim üzerinizden geçtiği anda 1000~330 miliamper üzerinizden aktığı düşünülürse ve insan vucudunun zarar görme eşiğinin 50 miliamper olduğunu göz önüne alırsak bu 1000 miliamper bizi kömür etmeye yetecektir.

zaten gerilim ya da akım birbirinden bağımsız şeyler değildir. vücudunuzun olayın yaşandığı temas noktalarına bağlı olarak değişen bir direnci vardır, gerilime maruz kalırsanız üzerinizden akım akar siz de iyi ihtimalle irkilir, kötüsü çarpılır, en kötüsü ihtimalle ise kömür olursunuz.

çarpıtılan nokta şudur, 220 tehlikeli ama 7500 volt akar gider. fırat'ın tabiriyle "yek yeaa" demek istiyorum. şehir şebekesinde yer alan 50hz 220v uzun süreli temasla sizi öldürür, aynı frekanstaki 7500v ise duman eder. 7500 volt nasıl tehlikesiz olabilir? şartımız frekans.

frekans yeterince yüksek olursa iletken üzerinde akmak zorunda olan akım cismin en dışından akar, gerilimi ne olursa olsun. tesla'da bunu kullanarak üzerinden yüzlerce voltluk gerilim geçirmiş ve üzerinden geçen elektrikle chazları çalıştırmış ve izleyenleri bir nevi hokkabazlıkla hayran bırakmıştı. olay budur. yoksa tedaş'ın trafo merkezlerine gidip "15,4 kilovolt (15400 volt) elektrik varmış burada, duyduk ki çarpmıyormuş bir deneyelim istedik" derseniz sonunuz kara toprak değil, küllerinizin savrulacağı atmosfer olur.

ac (alternatif akım) genellikle toprağı seçer vücudunuzdan sizi titreterek geçip gider. dc (doğru akım) akülerin veya halk tarafından bilinen adıyla pillerin (doğrultulmuş sabit akım veren cihaz) içinde bulunan akımdır. ac akım titretir içindeki değişken amper akımı ile ama dc akım direkt yakar kül eder adamı maafiş olursunuz yani uff olursunuz uf.

Önemli olan çarpılmamaktır. Çarpıldıktan sonra zaten önemi yoktur.

akım voltajı taşımadığı sürece çarpma olmaz voltaj yoksa da akımın varlığından bahsedemeyeceğimizden illa ki ikisi de olacak.