kırık cam teorisi

Amerikalı suç psikoloğu Philip Zimbardo'nun 1969 yılında yaptığı bir deneyden sonra geliştirdiği teoridir. Zimdardo, New york'ta suç oranının yüksek olduğu Bronx ve daha yüksek yaşam standardına sahip Palo alto bölgelerine 1959 model birer oldsmobile bıraktı.

Araçların plakası yoktu, kaputları aralıktı. Bronx'taki otomobil üç gün içinde baştan aşağıya yağmalandı. Diğerine ise bir hafta boyunca dokunan olmadı. Ardından Zimbardo ile iki öğrencisi sağ kalan otomobilin yanına gidip çekiçle kelebek camını kırdı. Daha ilk darbe indirilmişti ki insanlar (Zengin beyazlar) da olaya dahil oldu. Bir kaç dakika sonra o otomobil de kullanılmaz hale gelmişti.

Bu teoriden yola çıkan ve 1993 - 2001 yılları arasında belediye başkanlığı yapan Rudy Giuliani New York kentinde suçları önleme konusunda başarılı oldu. Öyle ki, bir sokağın suç bölgesine dönüşme süreci önce tek bir pencere camının kırılmasıyla başlıyordu. Çevreden tepki gelmez ve cam hemen tamir edilmezse, oradan geçenler o bölgede bir otorite olmadığını düşünüyor, diğer camları da kırıyor. Ardından daha büyük suçlar geliyor.

Tıpkı bir elektrik direğinin dibine biri, bir torba çöp bıraksın. O çöpü hemen orada kaldırmazsanız, her geçen çöpünü oraya bırakmaya başlar ve çok geçmeden çöpler dağ gibi birikir.