wystan hugh auden

çağdaş ingiliz şiirinin en büyük temsilcilerinden biri sayılır. ingilizler, t.s. eliot'tan sonra genellikle onun adını ileri sürerler, öylesine severler onu.

(#1073622)

(bkz: cenaze huzunleri)

Tam adı Wystan Hugh Auden'dir. 21 Şubat 1907'de ingiltere'de York'ta doğdu, 28 Eylül 1973'te Viyana'da öldü. Oxford Üniversitesi Christ Church Collage'de ingilizce öğrenimi gördü. 1928'de bir yıl kadar Almanya'da kaldı, Brecht'ten ve epik tarzdan etkilenmiş olarak döndü. Öğretmenlik yaptı. 1935'te Thomas Mann 'ın kızı Erika ile evlendi. 1937'de ispanya iç Savaşı'nda Cumhuriyetçi'lerin safında cankurtaran şoförü olarak çalıştı. Ertesi yıl Japon işgali altındaki Çin'e gitti. 1939'da ABD'ne göç etti, 1946'da ABD vatandaşı oldu. Amerika'da ve ingiltere'de şiir dersleri okuttu. 1948'de Pulitzer Şiir Ödülü'nü, 1953'te Bollingen Ödülü'nü, 1956'da Ulusal Kitap Ödülü'nü kazandı.

W.H. Auden aralarında Cecil Day-Lewis, Stephen Spender, Louis Mac Niece, Christopher Isherwood gibi genç ve köktenci şair ve aydınlardan oluşan Auden Kuşağı ve Pylon Şairleri denilen grubu oluşturdu. ikinci Dünya Savaşı öncesinde ingiltere'de en etkin anti-faşist şiirlerini yazdı. Şiirlerinde her zaman "soru soran kahraman" iç ve dış sesi vardır.

Kanun nedir diye sorsan bahçevana
Güneştir der sana
Güneştir benim efendim
Oldum bittim.

Celâllenir yatalak dede,
Kanun eskilerin hikmetidir diye
Üste çıkar büyük oğlan ne demek
Kanun demek gençlik demek..

WYSTAN HUGH AUDEN

"pour away the ocean and sweep up the wood,
for nothing now can ever come to any good." demiş ve uzun bir dönem hayatımı bu sözün etkisinde yasamama neden olmus yazar.
(bkz: twelve songs)

ALLA`SEN SÖYLE nediR aşkın aslı astarı!

Kimine göre ufak bir çocuktur aşk,
Kimine göre bir kuş,
Kimi der, onun üstünde durur dünya,
Kimi der, kalp kuruş;
Ama komşuya sordum, nedense yüzüme
Mânalı mânalı baktı,
Karısı bir kızdı bir kızdı, sormayın,
Aşkedecekti tokadı.

Şıpıtık terliğe mi benzer yoksa
Yoksa kandil çöreğine mi,
Hacıyağına mı benzer dersin kokusu
Yoksa leylak çiçeğine mi?
Çalı gibi dikenli mi, batar mı eline,
Andırır mı yoksa pufla yastıkları,
Keskin mi kenarı yoksa yatar mı eline?
Alla'sen söyle nedir aşkın aslı astarı!

Tarih kitapları dokundurur geçer
Köşesinde kenarında,
Hele bir lâfı açılmaya görsün
Şirket vapurlarında;
Eksik olmaz gazetelerden, bilhassa
intihar haberlerinde,
Mâniler düzmüşler gördüm üstüne
Telefon rehberlerinde.

Aç kurtlar gibi ulur mu dersin
Bando gibi gümbürder mi yoksa,
Taklit edebilir misin istesen kemençede,
Ne dersin piyanoda çalınsa;
Çiftetelli gibi coşturur mu herkesi
Yoksa ağıraksak bir hava mı?
istediğin zaman kesilir mi sesi?
Alla'sen söyle nedir aşkın aslı astarı!

Bir hâl oldum çardakların altında
Onu araya araya,
Küçüksu'ya baktım, orada da yok,
Boşuna çıktım Çamlıca'ya;
Anlamadım gitti bülbülün şarkısını,
Bir acayip gülün lisanı da;
Benim bildiğim o kümeste değildi
Ne de yatağın altında.

Aklına esince çıkarabilir mi dilini,
Başı döner mi asma salıncakta,
At yarışlarında mı geçirir hafta tatilini,
Usta mı düğüm atmakta,
Millet der peygamber demez mi,
Para mevzuunda nedir efkârı,
Borç alır borcunu ödemez mi?
Alla'sen söyle nedir aşkın aslı astarı!

Ona rastladığı zaman duyduğu şeyleri
Kabil değil unutamazmış insan,
Yolunu gözlerim bacak kadardan beri
Ama o geçmedi bile yanımdan;
Merdiven dayadım otuz beşine,
Öğrenemedim gitti bir türlü,
Nemene mahlûktur bu düşerler peşine
Bunca insan geceli gündüzlü?

Gelsin ya, nasıl, pat diye gelir mi dersin
Burnumu karıştırırken tatlı tatlı,
Ya tutar yatakta bastırırsa sabahleyin?
Talih bu ya, otobüste nasırıma basmalı!
Gelişi yoksa havalardan anlaşılır mı,
Selâmı efendice mi yoksa gider mi aşırı,
Değiştirir mi dersin bir kalemle hayatımı?
Alla'sen söyle nedir aşkın aslı astarı!

* *
not:iki usta bir oldu mu hayran olmamak elde mi. mutlaka can usta nın sesinden dinlenmeli melankoliyle karışık umut dolu ruh haline bırakmalıdır ruhu.
öylesine güzeldir. *

"Kalbin çöllerinde
Şifa veren kaynak başlasın kaynamaya.
Hür insanlara sen, günlerden yapılmış hapishanelerinde
Nasıl övgü yağdırılacağını bellet"

w.h.auden


modern dünyanın özgürlük adlı demir kafesinin farkında olan canım şairdir kendisi.