hindistancevizi savaşı

1980 yılında vanuatu 'da yaşanan küçük bir iç savaşa verilen ad. * *

1980 yılında bölgedeki sömürgeci devletler olan ingiltere ve fransa ile varılan mutabakat ile vanuatu 'nun 30 temmuz 1980'de bağımsız devlet statüsüne geçmesi kararlaştırılmıştı. ancak bu olay gerçekleşmeden kısa bir süre önce (haziranda) "nagriamel hareketi" lideri jimmy stevens önderliğinde vanuatu (bağımsızlık öncesi adı ile yeni hebride'ler) bünyesinde bir ada olan espiritu santo adası'nda koloni yetkililerine ve bağımsızlık planına karşı bir ayaklanma başladı. ayaklanmacılar adadaki havaalanını işlemez hale getirdiler, iki köprüyü imha ettiler ve adanın "vemerana devleti" adı ile bağımsızlığını ilan ettiğini deklare ettiler. hareket adadaki fransızca konuşan toprak sahipleri ve phoenix vakfı adlı (adayı bir serbest vergi cenneti haline getirmek isteyen) bir amerikan vakfı tarafından destekleniyordu.

8 haziran 1980'de mevcut yeni hebride'ler hükümeti (bağımsızlık ilanı sonrası bağımsız devletin yönetimi haline gelecek olan hükümet) ingiltere ve fransa'yı asker göndererek ayaklandırmayı sonlandırmaya davet etti. fransa, ingiltere'nin espiritu santo adası'na asker çıkarmasını kabul etmedi. adadaki fransız birlikleri de isyancılara karşı hiçbir harekette bulunmadılar. bu gelişmeler üzerine koloni yönetimi ilk bakanı (ve bağımsızlık ilanını takiben başbakanlığa gelecek olan) walter lini, bağımsızlık gününün giderek yaklaştığını dikkate alarak, komşu ülke papua yeni gine 'den olaya müdahale etmesi için asker göndermesi talebinde bulundu. papua yeni gine askerleri adaya gelmeye başladığında yabancı basın olayları "hindistancevizi savaşı" diye anmaya başladı.

öte yandan "savaş" alışılmadık ve basit bir şekilde gelişti. ada halkının çoğu papua yeni gine askerlerini kendileri gibi melanezyalı olduklarından dost gibi gördü ve olumlu karşıladı. stevens taraftarlarının çoğu da sadece ok, yay, taş ve sapanlarla silahlanmış halde idiler. bu şartlar altında sadece birkaç kayıp yaşandı ve savaş kısa sürede sona erdi. ağustos 1980'de stevens'ın oğlu bir papua yeni gine barikatını (arabayla barikatı yıkarak) geçmeye çalışırken açılan ateş sonucu ölünce stevens kısa sürede teslim oldu ve kimsenin zarar görmesini istememiş olduğunu beyan etti.

stevens mahkemeye çıkarıldı. mahkeme sırasında phoenix vakfı'nın nagriamel hareketine destek verdiği gün ışığına çıktı. ayrıca fransa'nın stevens'a gizlice destek verdiği de ortaya çıktı. mahkeme sonucunda stevens suçlu bulunarak 14 yıl hapse mahkum edildi. 1991 yılına kadar da hapiste kaldı.

vanuatu devleti 1980'de planlandığı gibi bağımsız bir devlet statüsü kazandı ve walter lini başbakan oldu.

42 yıl önce okyanusya'da yaşanmış olan bir olay.