dr kuantum

"what the bleepdown the rabbit hole" filminin tanıtım sayfasında kuantum dünyasını daha iyi anlayabilmemiz için hazırlanmış bir animasyon. animasyonda dr kuantum makroskobik alemdeki bir deneyden yola çıkarak mikroskobik alemdeki bir deneye sıçrar ve bizi şaşırtır.
video linki
http://www.whatthebleep.com/download/ -- double slit experiment i download ediyorsunuz

ahanda konuşmaların türkçesi

-veee, işte karşınızda kuantum tuhaflığının dedesi; çok detaylı ve anlaması zor çift yarık deneyi!

-bu deneyi anlayabilmek için önce parçacıkların veya küçük madde toplarının nasıl davrandıklarını görmemiz gerekli.

(filmde bir makine görüyoruz, üzerinde marble machine= mermer makinası; yazılı; oradan mermer toplar atılıyor)

-eğer, biz karşıdaki ekrana gelişigüzel bir cisim atarsak, örneğin mermer gibi, ekranın arkasındaki duvarda bir desen oluştuğunu görürüz. bu desen mermer parçalarının yarıktan geçerek duvara vurdukları yerde oluşuyor.

-şimdi, biz öndeki ekrana ikinci bir yarık daha eklersek atılan mermer parçacıkları buradanda geçer ve biz arkadaki duvarda aynen birincisi gibi ikinci bir desen bantı daha görürüz. zaten beklediğimiz şeyde budur.

-gelin şimdi de dalgaların haeketine bakalım. (film de durgun bir su, tek yarıklı ekran ve gene aynı duvar görünüyor.)

suya bir mermer parçası bırakıldığında dalgalar oluşuyor, ekrana çarpıyor, yarıktan geçiyor ve büyük bir yoğunlukla duvara vuruyor. ortya çıkan desen yarıkla aynı hizada.

en arkada duvardaki çizginin düzgünlüğü çarpmanın şiddetini gösteriyor. bu, aynen duvarda mermerlerin meydana getirdiği düz çizgi halindeki desene benziyor.

-ancaak, öndeki ekrana ikinci bir yarık daha eklediğimizde daha farklı birşey oluşuyor.

meydana gelen dalgalardan birinin tepe noktası diğerinin dip noktası ile karşılaştığında birbirlerini yok ediyorlar.

böylece arkadaki duvardada bir girişim deseni oluşuyor. her iki dalganın tepe noktalarının kesişme yerlerinde yoğunluk en yüksek durumda ve bunları parlak çizgiler olarak görüyoruz. fakaaat, dalgaların birbirlerini yok ettikleri yerlerde ise hiçbirşey yok.

dolayısıyla, iki yarıktan içeri katı cisimler attığımız zaman duvarda iki bant elde ediyoruz, ama gene aynı iki yarıktan dalgalar geçtiğinde pek çok dalganın oluşturduğu bir girişim deseni meydana geliyor.

-evet, buraya kadar herşey çok iyi.

şimdi de kuantuma gidelim. (yaşlı dede buraya ulaşmak için kolundaki bir düğmeye basıyor ve başlıyor anlatmaya):-

-bir elektron çok çok çok küçük bir madde parçasıdır, sanki çok küçük bir mermer top gibi. şimdi bu elektronu ekrandaki tek yarıktan geçecek şekilde ateşleyelim.

-bu elektronlarda aynen biraz önce gördüğümüz mermer parçaları gibi davranıyor ve arkada tek bir bant oluşturuyor.

o halde biz elektronları iki yarıktan geçecek şekilde ateşlersek arkada mermer toplarda olduğu gibi iki bant elde etmemiz gerekiyor.

-ama o da nesi! bir girişim deseni!!! biz elektronları, yani çok çok küçücük cisim parçalarını her iki yarıktan geçecek şekilde ateşledik ve mermer topların meydana getirdiği desene değilde dalgaların oluşturduğuna benzer bir desen elde ettik .

-peki nasıl oluyorda madde parçacıkları sanki dalgaların yaptığı gibi bir girişim deseni meydana getirebiliyorlar ? bu hiç akla yatkın değil.

- fakaat, fizikçiler zekidir. atılan o küçük parçacıkların (topların) belki de birbirlerine çarptıklarını ve bundan dolayı dalga gibi bir girişim deseni meydana getirdiklerini düşündüler. bunu engellemek içinde elektronları birer birer ateşlemeye karar verdiler. bu şekilde birbirleri ile temas etmeleri mümkün olmayacaktı. ama, ateşleme işleminden bir saat sonra duvarda gene aynı girişim deseni ortaya çıkmaya başladı.

sonuç kaçınılmazdı.

-(ekranda bir elektronun değişik noktalara çarpması görülüyor)

elektron atıldığı anda bir parçacık olarak harekete başlıyor, daha sonra bir parçacıklar dalgası haline dönüşüyor, her iki yarıktan geçiyor ve kendisiyle girişim yaparak duvara bir parçacık gibi vuruyor.

fakat, matematiksel olarak durum daha da tuhaf. her iki yarıktan geçiyor ama hiçbirinden geçmiyor ve bir tanesinden geçiyor ve de sadece öbür yarıktan geçiyor.

-bütün bu olasılıklar birbirleri ile bir süperpozisyon oluşturuyor. işte bu sonuç fizikçileri çok şaşırttı ve zorladı, dolayısıyla elektronun hangi yarıktan geçtiğini gözetlemeye karar verdiler.

-yarıklardan birinin yanına bir ölçüm cihazı yerleştirdiler (ekranda yuvarlak bir başı olan ölçüm cihazı görülüyor)ve elektronun hangi yarıktan geçeceğini tesbit etmeye çalıştılar. (ha, ha, ha kahkahalar) ancaak, kuantum dünyası onların hayal edebildiklerinden çok daha esrarengiz.

-gözledikleri zaman elektron küçük bir mermer tanesi gibi davranıyordu. elektronlar aynen mermer top deneyinde olduğu gibi iki düzgün banttan oluşan bir desen meydana getirdiler ve tahminlerin aksine çoklu bir girişim deseni meydana gelmedi.

-ölçüm veya gözlemleme işlemi elektronun sadece bir yarıktan geçtiğini ve her iki yarıktan birden geçmediğini gösterdi. elektron, sanki seyredildiğinden haberi varmış gibi davranışını değiştirdi.

-işte, bu noktada fizikçiler sonsuza dek kuantum olaylarının tuhaf dünyasına adım atmış oldular. madde nedir? mermer toplarmı yoksa dalgalarmı ve neyin dalgaları ve de bir gözlemcinin bunlarla ilişkisi nedir?

-evet, gözlemci, sadece gözlemleyerek dalga fonksiyonlarını çökertmiş oldu!!!

geçen gün hürriyet gazetesinde röpörtajı vardı.ben çok beğendim kendisinin hayata bakışını.kendisi kuantumu hiç uzman olmayan kişilere de açıklayabildiği için bu ismi almış:dr kuantum

(bkz: dalga parçacık ikilemi)

fred alan wolf'un takma adı. kitleler bir duydumu unutmasın diye şirinlik kısvesiyle sarmalanmış popüler kültür ikon* yaratım denemesi.