gülen hareketi

bu hafta salı günü can dündar'ın ntv'deki neden programında etraflıca değerlendirilen harekettir. hakkında ömer laçiner'in yaptığı değerlendirmelere katılıyorum.

--spoiler--
konu: ergenekon davası içinde fethullah gülen hareketini rolü

konuklar: gazeteci yazar nevval sevindi, birikim dergisi genel yayın yönetmeni ömer laçiner, gazeteci yazar merdan yanardağ ve polis akademisi öğretim üyesi yrd. doç. önder aytaç

can dündar: bu iş camiası meselesini ömer laçiner'e sorayım izin verirseniz, teşekkür ederim.

nevval sevindi: rica ederim.

can dündar: yani işin ekonomik boyutunu siz 95'te birikim'de yazdınız.

ömer laçiner: evet.

can dündar: onu yeniden okuduğum zaman gördüm ki sizde orada şeye vurgu yapmışsınız, yani milli görüşün tersine toplumun üstü tabakalarıyla ve varlıklı kesimlerle bir diyalog arayışında ve kaynaşma. o zamandan bu zamana baktığınızda yani aradan 13 yıl geçmiş neredeyse, ne tarafa evrildi hareket ve bugün o sizin tarif ettiğiniz hareket mi bu hareket?

ömer laçiner: şimdi zannediyorum zaten hareketten bahsetmeleri bu elitist karakterini ister istemez biraz kaybettiğini gösteriyor hareketin. yani benim 1995 yılında daha sonraları da epeyce bir süre takip ettiğim kadarıyla daha önceki evveliyatından yani gülen hareketi 1990'ların hareketi değil, 70'lerde falan başlamış bir hareket ya da bir cemaat. buradan itibaren bakıldığında fethullah gülen'in yaptıklarının siyasi tercümesi yaptığımızda, söylediklerinin, onun tasavvufi anlayışının tercümesini yaptığımızda onun ben yazımda da o zaman belirttim, halen de aynı kanıdayım, çekirdeği elitist bir harekettir. bir siyasi davası vardır, fakat bu siyasi davayı bildiğimiz partilerin, şunların bunların falan yollarından yapmayan, onlardan çok daha geniş ve çaplı düşünen bir projedir bu. yani böyle bir projesinin olması meşrudur, yani nihayet kullandığı araçlar eğitim, kadro yetiştirmek falan filan gibi yani hani yasal araçlar olduğu sürece de biz bunun amacına katılmasak dahi yani onunla sadece rekabet edebilirsiniz.

can dündar: sizde sivil toplum örgütü gibi mi görüyorsunuz?

ömer laçiner: bir sivil harekettir ama siyasi bir harekettir de. yani o sıralarda bizler ben o yazıyı yazdığım sırada fethullah gülen hareketinin herhangi bir siyasi amacı olmadığı söyleniyordu. bende aksine diyordum ki; bu bayağı uzun vadede türkiye toplumunun, belki türkiye'den daha geniş bir coğrafyanın siyasi elitini sadece siyasi plan değil, iktisadi toplumsal sahada elitini yetiştirmeyi amaçlayan, uzun erimli bir projesi olan ve bu kadroların yetiştirilmesinde birinci planda ağırlık veren bir harekettir.

can dündar: ne için bu yetiştirmek?

ömer laçiner: bu işte zaten kendilerinin de deyimlerinde bir altın nesilden bahsedilir mesela bütün bu okulların, mokulların falan yapılma şeyi o'dur. bu insanlar işte belirli bir ahlaki prensip dahilinde teknik ve işte idari konularda uzmanlaşmış olarak kendi çabalarıyla, performanslarıyla bir takım yerlerde toplumun kilit noktalarını tutacaklar. zaten fethullah gülen cemaatine hakim olan anlayış bu elitlerin yönlendirdiği bir sürü olarak gören, şekillendirecek bir nesne olarak gören bir anlayıştır.

can dündar: amaç nedir, yani siyasi amaç?

ömer laçiner: amaç milliyetçi bir karakteri var bunun. ben bunun milliyetçi karakterin yıllar içerisinde biraz yumuşadığını, daha enternasyonel bir hale geldiğini görebiliyoruz ama o zamanlar bu hareketin böyle bir osmanlı görkeminden müthiş etkilendiğini ve onun kadar etkili bir dünya ölçeğinde türkiye merkezli bir güç yaratmak, türkiye müslüman merkezli bir güç yaratmak bu projeyi hayata geçirebilecek kadroları eğitmek. bunlar hem iktisadi sahada olacaklar hem politik sahada olacaklar, hem teknik sahada olacaklar. bu kadrolarla böyle bir toplum ve böyle bir görkemli bir bünyenin yaratılabileceğine inanıyorlar. bu bakımdan da fethullah gülen hareketi, diğer dini hareketlerden ve cemaatlerden farklı olarak türkiye'de avamla hiç ilgilenmedi. şimdi ama geldiği bu noktada hem yetiştirdiği kadroları istihdam edebilmek hem hareketin kendi performansının göz alıcılığı nedeniyle pek çok yerden kendisine olan talepler arttığı anda da bütün bunları tümü ister istemez tabana doğru da yayılmayı, toplumun seçkinler dışındaki kesimlerle ilgilenmeyi gerektirebilecek bir genişlik kazandı. o bakımdandır ki mesela son 1-2 yıl içerisinde mesela fethullah gülen hareketinin o güne kadar hiç ilgilenmediği güneydoğu ile ilgilenmeye başladığını görüyoruz. mesela oralarda hiç yoklardı o bölgelerde. yani etkili değillerdi.

can dündar: peki bu altın nesil yetişti mi? yani şu anda yönetim kademelerine yerleşti mi?

ömer laçiner: yok ben mutlaka ki bir gayret vardır, yani bunların ..

can dündar: iddia o çünkü yani, belli bölgelere hani.

ömer laçiner: ben böyle bir şey yapmadım, bununla çok da ilgilenmedim şahsen. şunun için ilgilenmedim; yani böyle bir çaba gösterilebilir. herhangi bir siyaset gibi bu hareketin de iktidarla ilgili, devletle ilgili böyle bir projesinin olması meşrudur bence. yani bu bakımdan ben bu konuda ne yapıyorlar, şudur budur falan değil herhangi bir hareket gibi bunlar da yaptı. ben tabi söylentilerle, işte poliste çok etkili olduklarını, maliye bürokrasisinde etkili olmaya başladıkları falan söyleniyor ama bu herhangi bir siyasi harekette zaten bir iktidar mücadelesi veriyorsa yaptığı iştir ama ben şu durumda tahmin ediyorum yani söylenenlerde biraz abartma payı vardır. çünkü şu anda içinde yer aldığı, en azından iktidar imkanlarından yararlandığı, iktidarına destek verdiği akp hükümetinin ana gövdesi fethullah gülen hareketiyle şu veya bu ölçüde farklı bir çizgisi olan bir hareket. şimdi onlar herhalde diğerlerinden bu islami hareketler dünyası dışında olanlardan çok daha ciddi bir şekilde bu hareketle ilgileniyorlardı. aralarında müşterek noktalar, müşterek hedefler falan var olmasına rağmen zannetmiyorum ki yani hani burada başından beri islami hareketin tamamından daha farklı bir örgütlenme modeli geliştiren, daha farklı bir kadro politikası izleyen, yetiştiren, uzun zaman onlardan kendini izole eden, onların içine girdiği kavgalardan uzak duran böyle bir de bir sicili var. türban meselesinde falan 1990’larda, 28 şubat’ta falan fethullah gülen hareketi oldukça geride kaldı. diğer kavgalar öbürleri tarafından verildi, ya da baskılar.

nevval sevindi: fethullah gülen, türbanı çıkarın eğitim daha önemlidir, üniversiteye gidin dedi.

ömer laçiner: tabi. şimdi geçmişi böyle olan hareketin islami hareketin diğer kesimleri tarafından o kadar kolaylıkla kendisine alan açılacağını, ona işte ne bileyim öyle bir projesi varsa işte ne bileyim devleti ele geçirmek için böyle hani yardımcı olabileceğini falan sanmak biraz şey olur, yani o hareketlerin, islami hareket dünyasını az tanımak olur. benim sonuç olarak söyleyebildiğim şöyle bir şey; bir hareket olma yani kendilerinin planladığı, hesapladığı işte kontrol altında, sayılarını diyebildikleri bir nesil yaratma projesi başarılı oldu. bu başarının sonucu olarak da onun dışındaki insanları da kendine cezbedebilen hale geldi. zannediyorum ki fethullah gülen hareketi içinde bulunanlar hareketin şu sıralardaki genişleme çapını çok önce öngörüyor değillerdi.

can dündar: kontrol dışı mı bu, yoksa halen bir kontrol var mı?

ömer laçiner: kontrol dışı ister istemez, zannediyorum ki bir miktar kontrol dışılık vardır yani böyle bir araştırdığım, bildiğim falan filan yok ama yani doğal olarak gelişme öyledir. çünkü daha önce ciddi bir şekilde belirli aşamalardan geçen, belli işte okullara alınıyor, ışık okulların ışık evlerinde falan belirli bir tedrisattan geçiyor, işte yani tüm şeylerde var, belirli bir öğretim programına dahil olunduktan, buralardan geçtikten sonra müntesip oluyorsunuz. böyle bir prosesi vardı. şu anda bir sürü insanın yani en azından dışarıdan bakanlar işte bu fethullah gülen hareketine mensuptur denen kişilerden bir çoğunun ben en azından bu şekildeki bir prosesten geçmediğini tahmin ediyorum.

can dündar: onun adına hareket ediyor.

ömer laçiner: ama dışarıda insanlar onu fethullah gülen hareketinin mensubu görüyor olabilirlerdir.

can dündar: ya da onlar onun adına hareket ediyor gibi.

ömer laçiner: evet evet oluyor da olabilir yani bilemiyorum, kesin bir bilgim yok o konuda.

can dündar: çok teşekkürler

can dündar: evet ergenekon soruşturması ve ergenekon hareketinin içinde fethullah gülen'in yeri ve rolü konusunu tartışmaya devam ediyoruz. ömer laçiner'e döneceğim tekrar. siyasi bir hareket konusunda bir ittifak var, bu siyasi bir hareket ama siyasi amaç siyasi iktidardır dedi merdan yanardağ ve yani ...

ömer laçiner: ben tabi daha bildiğimiz bir hükümeti kurmak, efendim işte bakanlıklar ele geçirmek falan gibi anlamında demiyorum, bu anlamda siyasi ...

can dündar: o, o anlamda söylüyor, yani bir şekilde siyasi bir hareketin ...

ömer laçiner: bunu da kapsayan, bunu ihmal eden bir şey değil. daha geniş bir perspektifi olan bir siyasi hareket yani.

merdan yanardağ: siyasetin tanımında var zaten.

ömer laçiner: bunu söylüyor, onun için de bildik bir siyasi parti gibi davranmıyor, siyasi amacı var.

can dündar: ama sivil toplum örgütü gibi de değil diyor, çünkü hani yani sivil toplum hareketi polisin içinde örgütlenir mi?

ömer laçiner: yani sivillik siyasi amaç taşımamayı gerektirmez. yani sivil olursunuz yine sizin de bir iktidar, yani bu ülkenin gidişatı, siyaseti geniş anlamda kullanırsak ülkenin gidişatı, toplumun gidişatı, toplumun kurumlarının çalışması bu anlamda bununla gayet ilgili bir hareket. zaten onun için kadro yetiştiriyor diyorum, yani hani şeyi var. fakat ben bu hareketin yani biraz önce merdan’ın anlattığı şekilde böyle bir polise dayalı bir darbe falan olduğunu düşünmüyorum, böyle bir şey yok yani.

can dündar: ergenekon'u da böyle görmüyorsunuz?

ömer laçiner: görmüyorum, tabiki yani. ergenekon'da bizim izah etmemiz gereken çok ciddi vakalar var. bu olayların kendisi olmadığını düşünüyorum, ben ortada bu danıştay saldırıları, bilmem neler bir sürü işte ne bileyim suikastler, bombalar, bilmem neler, ölüm çukurları, kontrgerilla bağlantıları, işte güneydoğu'daki bir sürü faili meçhul cinayetlerle doğrudan ilişkili bir takım şahıslar, onların bağlantıları, ortada bir şey var yani, bir olay var. şimdi bunu bir intikam hareketi falan gibi göstermek yani bu olayların üzerlerini kapatmaktır, öyle bir şey değil. ben tekrar söylüyorum, şu anda emniyette bu soruşturmayı yürütenlerin fethullah gülen cemaatine yakın olduğu düşünülen insanlar oldukları söyleniyor. bunun ben doğrudan doğruya birinci dereceden bilgisine sahip değilim, olabilir ama bu adamların bu sorgulamayı yapan insanların şu anda soruşturdukları konunun kendisi iki tane, iki tane konu. birisi türkiye'de bir darbe teşebbüsünde bulunulmuş, bunun çok ciddi karineleri var. yargı ne cevap verir bunu bilemeyiz hani, en azından inanmamız gereken yani ciddiliğe inanmamız gereken deliller var ortada. birincisi bu soruşturuluyor, böyle bir olay var, icat edilmiş bir şey değil bu. elde ciddi kanıtlar var. ikincisi, cumhurbaşkanlığı seçiminin öncesine kadar dayanan çok ciddi bir takım provokatif teşebbüsler var. danıştaya saldırı gibi, işte cumhuriyet gazetesi'ne bombaların atılması falan gibi. üçüncüsü, yine aynı dönemde ortamı germek isteyen, işte bir takım insanların hakkında 301'den dava açılmasını sağlamaya çalışan, bunun için büyük ciddi böyle bir ajitasyonlarda bulunan, ondan sonra işte hrant dink'in öldürülmesi falan sırasında ciddi bir yani teşvikçi rolü oynadığından şüphelenilen, adları bulanan bir takım adamlar var veli küçük başta olmak üzere. bu adamlarla bağlantılı olan şahısların da yine bize dava iddianame dosyasındaki şeylerden öğrendiğimize göre türkiye'de bir darbe teşebbüsüne altyapı hazırlamak için yaptıkları bir takım çalışmalar var. en azından ben o iddianamelerin eklerine bakan biri olarak bu izlenimi edindim. bu bir vaka, bu bir olgu. bunun hukuki sonucu ne olur onu bilemeyiz, yargı karar verecektir. eğer burada bu olaylar olmadan sudan sebeplerle bir takım generaller, orgeneraller, milli güvenlik kurulu'ndan eski genel sekreteri, bilmem jandarma genel komutanı falan filan gibi adamlar eğer hiçbirimizin yani ortada ne var dedirtebilecek bir şekilde alınıyorsa, polis tarafından alınıyorsa biz o zaman deriz ki; hani bir intikam operasyonudur bu deriz. çünkü başka bir dayanağı yok ama bugün bu olaylar var oldukça bunlara böyle demek bana son derece aşırı bir iddia gibi geliyor. demin de söylediğim gibi fethullah gülen hareketinin türkiye'nin şimdi bütün yapılarında, bütün kurumlarında kilit noktalara bayağı iyi eğitilmiş, kendileri tarafından iyi eğitilmiş bir takım kadroların getirilmesi için çalıştıkları, böyle bir nesil yetiştirmeye çalıştıkları vaka. bunu zaten apaçık da yazıyorlar, bunun için uğraşıyorlar da ama demin de söyledim ...

can dündar: bu başka bir şey diyorsunuz.

ömer laçiner: bu bir yasal uğraştır.

nevval sevindi: ideal çerçeve.

ömer laçiner: ideal veya neyse yani ille öyle olması gerekmiyor ama yani hani bunu siz eğitim çalışması yapıyor, insanları eğitiyor, okullar açıyor diye hiç kimseyi suçlayamazsınız. bu yasal araçtır. bununla yetişmiş olan insanların ayrıca işte böyle bir proje dahilinde devlette işte etkin hale gelmeleri, ticarette etkin hale gelmeleri falan bunlarla uğraşıyorlar ise bunun karşısına ancak benzer bir çabayla karşı çıkarsınız, buna bir şekilde karşı çıkıyorsanız siz yine bunlar gibi meşru araçları kullanarak karşı çıkarsınız. bunların hiçbirisi gayri meşru sayılmaz.

--spoiler--

http://www.ntvmsnbc.com/n...tinler/neden/20090127.asp