reşat çiğiltepe

"gömelim gel seni tarihe desem sığmazsın" dizelerindeki tarihe sığmayan büyük komutan...

"o mevzii, yarım saat içinde almak için size söz vermiştim. sözümün gereğini yapamadığım için yaşayamazdım..."

ardında bu notu bırakarak 98 sene önce bugün büyük taarruzun 2. gününde şehadete yürüyen kahraman türk komutanıdır reşat çiğiltepe.
görsel

hayatını kısaca daha önce yazmıştık;
(bkz: reşat çiğiltepe/#42042034)

şimdi o 27 ağustos günü neler oldu onu yazalım...

ömrünü vatan savunmasına adayan reşat çiğiltepe, sakarya meydan muharebesinin ardından miralaylığa yükseldi.
reşat bey miralay olduktan sonra 57. tümen komutanlığına getirildi.
26 ağustos günü gerçekleşen büyük taarruz'da tümeni ile birlikte 1 günde yaklaşık 30 kilometrelik bir bölgeden düşmanı sürüp attı.

ertesi gün kurt kapanı adı verilen büyük taarruz planının en kritik görevlerinden biri bizzat mustafa kemal paşa tarafından kendisine tebliğ edildi.
bu görev sincanlı ovasına ve dumlupınar'a giden yola hakim olan çiğiltepe'yi ivedilikle ele geçirmekti.

zira türk ordusu güneyden taarruz etmekte, kuzeyden taaruz eden birliklerimizle sincanlı ovası ve dumlupınar'ı kuşatıp yunan ordusunu çember içine alıp kurt kapanına almak büyük taarruz'un en önemli parçasıydı.

işte bu yüzden çiğiltepe bir an önce alınmalıydı.
lakin yunan ordusu çiğiltepe'yi çok iyi tahkim etmişti, general frango emrindeki tümen çiğiltepe'yi iyi savunuyordu.

27 ağustos günü, kritik bir gün. 1. ordu komutanı nurettin paşa(sakallı) , afyon'a girdi.
yunan birlikleri zor bir durumda sincanlı ovası'na çekildi. muharebenin kaderini belirleyecek bir bölge vardı. sincanlı ovasının dumlupınar'a kadar tüm yolların en stratejik noktası sayılan çiğiltepe en önemli stratejik noktaydı...
görsel

çiğiltepe'nin alınması görevi miralay (albay) reşat bey'e verildi.
bu büyük ve zorlu görev, reşat bey'e bizzat başkomutan tarafından telefon emri ile tebliğ edildi.

miralay reşat bey komutasındaki 57. tümene çiğiltepe dışında kızıltaş, kızlaryaylası adlı birbirinden sarp ve yüksek iki tepe daha düşmüştü.
bu üç tepe, düşman tarafından mükemmel surette tahkim edilmişti. ingiliz kurmay subaylarının burası için kullandığı ifade "aşılamaz" idi.

piyadeler birinci ve ikinci tepeyi zaptetti.
fakat, topçu ateşinin ulaşmadığı çiğiltepe dayanmakta idi. yaşanan bir yanlışlık yüzünden mühimmat sevkiyatı gecikmişti. nihai harekat bir türlü yapılamıyordu.

başkomutandan şu yazılı telefon emri alındı:

"tümen komutanı miralay reşat bey'e; umumi vaziyete tesir ediyorsunuz, harekâtınızın yavaşlığı bütün harekâtı geciktirmektedir."

reşat bey, başkomutan'dan aldığı güçle kendinden emin cevap gönderdi:

- yarım saat sonra bu hedefi de alacağım paşam.

çarpışmalar şiddetlendi. aradan yarım saati aşan bir zaman geçti. ne var ki yunan birliği, çiğiltepe'den sökülemedi.
miralay reşat bey, "verdiğim sözü yerine getiremediğim için yaşayamam" diyerek beylik tabancası ile hayatına son verdi.

komutanlarının ölüm gerekçesini öğrenen 57. tümene bağlı mehmetçik şahlandı ve reşat bey'in ölümünden sadece 15 dakika sonra çiğiltepe'yi ele geçirdi.
yunan'ın anadolu'dan sökülmesi için "kilit taşı" konumundaki tepe ele geçirildi.

gazi mustafa kemal, cephedeki durumu öğrenmek için yeniden 57. tümen komutanlığı'na ulaştı.
albayın emir subayı üsteğmen bozkurt (kaplangı) telefondaki sese cevap verdi:

- reşat bey, az önce intihar etti komutanım.

ardından albayın başkomutan'a bıraktığı vedanameyi okudu:

"o mevziyi, yarım saat içinde almak için size söz vermiştim. sözümün gereğini yapamadığım için yaşayamazdım."

çiğiltepe'nin alınması ile türk ordusu cepheyi yardı, sincanlı ovası ve dumlupınar yoluna hakim olarak yunan ordusunun güneyden çevrilmesini de tamamladı.
çembere alınan yunan ordusu 30 ağustos'ta dumlupınar'da imha edildi...

cumhuriyetimizin ilanından sonra çıkarılan soyadı kanunu ile birlikte miralay reşat bey'e "çiğiltepe" soyadı bizzat mustafa kemal atatürk tarafından verilmiştir.

miralay reşat bey ve kahraman askerleri için yaptırılan çiğiltepe şehitliği, bugün afyon'da başkomutan tarihi milli parkı içinde bulunuyor. miralay reşat bey'in kabri ise sandıklı ilçesindeki asri mezarlıkta bulunuyor. lakin reşat bey'in naaşı daha sonra ankara'ya nakledilmiş olup, sandıklı'daki kabri sembolik olarak bırakılmış olup, kabri bugün ankara'daki devlet mezarlığındadır.

bugün 27 ağustos 1922...
başkomutanı'na verdiği sözü tutamadığı için hayatına son vererek, bir anlamda verdiği sözü yerine getiren ve verilen hedefi ele geçiren o büyük komutanın şehit olma günü.

ruhu şad olsun...

sevgili arkadaşlar, gençler...
çoğunuz tatile giderken bu aziz ve büyük komutanımızın şehit olduğu yerin yanıbaşından geçiyorsunuz.
evet, afyon'dan antalya'ya giderken, afyon'u geçince sandıklı istikametinde sağ tarafta bir şose var, oradan birkaç kilometre içeriye girince çiğiltepe şehitliğine varıyorsunuz.
görsel

lütfen o yoldan öylece geçip gitmeyin.
sağa doğru sapın. belki yolunuzdan yarım saat kaybedeceksiniz, ama çiğiltepe şehitliğine çıkın ve o tertemiz havayı bir soluyun, sonra o tepeden sincanlı ovasına bakın ve kahramanlarımızın yunan ordusunu nasıl bozguna uğrattığını hayal edin...

antalya kaçmıyor, tatil kaçmıyor emin olun...

#tarih