sümerce

yaşayan dillerden sümerce'ye en yakın olanı türkçedir.
ancak türkçe ikiye ayrılır;

z türkçesi ve r türkçesi.
z türkçesi oguz ve kıpçak türkçesini oluşturur.
r türkçesi ise çuvaş türkçesi denilen türkçeyi oluşturur.
bu iki türkçenin kökeni m. ö olduğu düşünülen asırlarda ayrılmış ve farklı bir gelişim yolları izlemiştir.

sümerceye en yakın olanı da işte bu çuvaş türkçesi denilen daha arkaik türkçedir.