sosyalizm ile komünizm arasındaki fark

sosyalizmin geçmişi birkaç yüzyıllıktır, sanayi devriminin getirdiği koşullara bir isyan olarak ortaya çıkmıştır, ideoloji olmasını ekonomik şartlara borçludur.

komünizm ise tarih öncesine kadar uzanan kadim bir kavramdır. komünal toplulukların insanlığın ilk toplumsal var olma biçimi oldukları kabul edilir. bu komünal toplumların dört niteliği vardır:

- kolektiftirler

- kırsaldırlar

- ekonomik temelleri tarımsaldır

- ekonomileri küresel (ulusal desek daha doğru) değil, yereldir.

komünizmin marksizmle bu kadar iç içe geçmesi, karl marx'ın bu mefhumu işçileri harekete geçirmek için, polemikçi amaçlarla kullanmış olmasından ileri gelir. karl marx da sosyalist bir ekonomiyi benimsemişti, fakat halkı devrim yolunda harekete geçirmek ve o zamanlar kendilerine sosyalist diyen ''ütopyacı sosyalizm''den ayrılmak için komünizm kavramını kullanmıştır.

sosyalizme gelince;

sosyalizm, sadece tarımda değil, tüm sanayide kamulaştırma projesi öngörür. çünkü sosyalizmde devlet vardır, devletin işlettiği bir sanayi de vardır. komünizmde birbirinden bağımsız tarımcı komünler vardır, sanayi mevcut değildir. ayrıca sosyalizmin ekonomisi yerel değil ulusal, tarımsal değil endüstriyel ve sosyalist toplum anlayışı da kırsal değil kentseldir.

sosyalizmin nihai hedefi, insanları maddî ekonomik aletlerden bağımsız kılarak 'özgürleştirmek'tir. herkesin aynı anda hem her şeye, hem de hiçbir şeye sahip olmadığı bu amaca 'sosyalist hedef' diyoruz. kısacası, sosyalizmin hedefi komünist toplumu yaratmaktır. sosyalizm olmadan, komünizm olamaz.

fakat sorun, komünizme geçişteki o 'proletarya diktatörlüğü' denilen yönetim şekline hiçbir canlının dayanacak takati olmamasıdır. reel sosyalizm tecrübesinden komünizme geçiş mümkün olamamaktadır. dolayısıyla komünizm bir ütopya olarak kalmış, bu başarısız ideolojinin bir parçası olmaktan bıkan revizyonist sosyalistlerin nüvelerini attığı tartışmalar sonucunda, bugün sosyalizm 'reformcu sol', komünizm ise 'devrimci sol' olarak ayrışmıştır.

bugün avrupa'da, özellikle almanya ve fransa'da sosyalizm demek, sosyal demokratlık demektir. artık sosyalizm, kendisini komünizmin bir alt dönemi olmaktan çıkarmış görünmektedir.