neysen o ol

nietzche'nin kullandığı bir aforizmadır. aslı şöyle:

kaya gibi; neysen o ol.

kanımca eksik ve -nietzche'den beklenmeyecek ölçüde hem de- kaderci bir tanımdır. çünkü olunması icap eden şey zaten olunandır. yani olunmuş olandır. bu haliyle bile tartışmaya açık bir cümle.

neysen o ol, cümlesi kanımca eylemi yadsır. kaya gibi tanımıyla verilen eylemsizlik, durağanlık bu anlamda can sıkıcı bir hal alır. burada farklı yorumlar yapılabilir:

- olduğun şeyi kaybetmemek için sapasağlam olmalısın.

- zaten olacağın bir şey için çabalamaya neye gerek var?

iki yorum da bir hayli sakıncalı gelir bana. çünkü eylemin yadsınması demek oluşun dışlanması demektir. doğru, durmak da bir eylemdir. ama durmaktaki eylem hali daha pasiftir.

aynı zamanda cümlenin içindeki "o" oldukça manidar. çünkü olunması icap eden şey o'dur. o nedir peki? o sensin. yani nietzsche'ye göre olman gereken kişi. bu haliyle bile "o" bir "ben"den ziyade bir belirsizliktir.