hicaz demiryolu

1900-1908 yıllarında yapılan şam ve hicazı birleştirip arap diyarınaki hükümet denetimini arttırmak için yapılan demiryoludur.

Osmanlı imparatorluğu hicaz demiryolu projesini açıkladığı zaman avrupa' daki gazetelerde alaycı haberler ve yazılar çıkmıştı. gerçektende pek inandırıcı bir şey gibi görünmüyordu iflas bayrağını çekmiş bu devlet için.Peki bu devlet 2 bin kilometrelik bu yolu yapacak kaynağı nasıl sağlamıştı? Avrupa firmalarının işgücüne alternatifler nasıl karşılandı? bölgedeki anlaşmalı devlet fransa engeli nasıl aşıldı? Peki yerli halk bu işe nasıl bakıyordu?
* Devlet-i Aliyye ekonomik sıkıntıyı aşmayı başarmıştır. kurban derileri, müslüman toplumların bağışları, pul satışları ve teşvik madalyonları gibi gelir kaynakları yanında alman şirketlerininde( georg von siemens) desteği alınmıştır . Ucuz olması içinse -rus usulü- demir raylar arasındaki boşluk ölçekler altına düşürüldüğü , bundan tasarruf yapıldığı bazı kaynaklarda geçer.
* Demiryolu yapmak için para kadar işgücüde önemlidir. osmanlı'nın ise böyle büyük bir altyapısı yoktu. işçi olarak çoğunlukla yerel halk çalışmıştır. mühendisler almanya'dan getirilmiştir. buradaki önemli önemli olaysa onuncu yıl marşında bahsedilen demir yollarını yapan mühendisler bu çalışmalarda yetişmişlerdir.
* devlet demiryolu yapılacak bölgeyi fransız şirketlerinin tek eline kiraya vermişti. bu projenin bağımsız yapılabilmesi için şirketlere tazminatlar ödenmiştir.
* şimendifer demek hükümet binaları bunlarla birlikte asker-askerlik planlamaları ve vergi düzenlemeleri demekti. bölgedeki yerli halk, bedeviler ve vehabiler, hicaz demiryoluna sıcak bakmıyorlardı. bölgedeki bu psikolojiyi göz önüne alırsak demiryolunu çıkarlarına karşı gören ingiliz hükümetinin bölgedeki kışkırtma girişimleri pekte zor olmamıştı. hicaz demiryolunun 72 kilometresi yapılamamış bunun yanında tamamlanan istasyonlarda saldırıya uğramıştır. Bir ingilizin dedikleri bu olayların şahitliğini yapar: burayı zapt etmek Ayı işgal etmek gibi bir şeydir.