vahdettin in millerand a yazdığı mektup

Vahidettinin, TBMM'nin Hilafete son vermesi üzerine, 13 Mart 1924'te, (türkiye cumhuriyeti kurulduktan 5 ay sonra) Fransa Cumhurbaşkanı Milleranda yazdığı mektuptur.

"... isyancı tebamda teşekkül eden Ankara Meclisinin aldığı kararların hükümsüz ve etkisiz kalmaya mahkûm olduğu apaçık ortadadır... Bu karar, yalnızca altı milyon Müslümandan oluşan Türk halkının yetkilerini aşmaktadır . Türk halkı, çoğunluğunun kökeni ve inançları belirsiz, etkili bir azınlığın yönetimi ve güdümü altında bulunmaktadır... Böylesi kararlar, Müslümanlar arasında büyük huzursuzluk ve infial yaratabilecek nitelikte olduğundan... vahim tepkilere yol açabilir. Sadık tebaları arasında sayısız Müslümanların bulunduğu Fransa Cumhuriyetinin en yüksek sorumlu şahsiyeti olan Ekselanslarına, bu açıklamayı yapmayı faydadan uzak bulmadım."

Vahidettin, bu mektubun bir eşini de, ingiltere Kralına göndermiştir. Fransayı ve ingilitereyi, genç Türkiye cumhuriyeti aleyhinde harekete geçmeye teşvik ettiği bu şaşırtıcı mektubun sonunda, daha da şaşırtıcı bir şey yapmakta, yurt dışında bulunan hanedan üyelerine maddi yardım yapılmasını da dilemektedir.

(ilgili belge: Fransız Dışişleri Arşivi, 57. cilt, 79-80. yaprak)