izmir suikasti

tarihin arka odası 'nın son bölümünde bahsi geçen ve erol şadi erdinç bey'in güzel yorumlarla hakkında seyirciyi aydınlattığı bir mevzu.

bir ihbar sonucu, planlanan suikast teşebbüs aşamasında engellenmiştir. daha sonra konu ile ilgili istiklal mahkemelerinde yargılamalar yapılmıştır. ancak bu yargılamalar suikastin net ispatlanabilen tertipçilerinin çok ötesine taşınarak ittihat ve terakki 'nin o dönemde henüz ülke siyasetinde etkili olan (muhalif) isimlerinin tasfiyesinin bir aracı haline getirilmiştir. nitekim erol bey izmir'de yapılan yargılamada ittihat ve terakki'ci bazı önde gelen isimlerin dosyasının ayrıldığını ve daha sonra bunlarla ilgili olarak ankara'da ayrıca yargılama yapıldığını nakletmiştir. ancak kendi şahsi kanaatinin, önde gelen ittihatçı isimlerden, suikast olsa işine gelecek olanlar ve/veya suikastçilere suikastle doğrudan bağı kurulamayacak veya ispatlanamayacak dolaylı yardımlar yapanlar çıkabilecek olmakla birlikte, bunların mahkemelerin yaptığı gibi neticeyi suçlu bulma veya idama mahkum etme şeklinde sonuçlanması sonucuna normalde götürmemesi gerektiği şeklinde olduğunu belirtmiştir.

ayrıca 10 yıl hapse mahkum olan ismail canbulat 'ın karara itiraz etmeye kalkınca idama mahkum edilmesi; kazım karabekir ve ali fuat cebesoy 'un mahkeme duruşmasına sivil ve üniformalı olarak silahlı pek çok subayın katılması, kazım paşa salona girince bunların ayağa kalkması, hatta hakimlerden birinin de bu durumu görünce şaşırıp ayağa kalkması; ballı naciye (sanıklardan biriymiş, ama suikast yapılacağından haberi olmadan mevzuya karıştığından beraat etmiş; o akşam programda bayağı geyiği döndü) gibi pek bilinmeyen detaylar da konu ile ilgili bilgiler arasındadır.