eskici ve oğulları

orhan kemal'in 1962 yılında yazdığı, bereketli topraklar üzerinde romanıyla birlikte toplumsal gerçekçi türün en sağlam yapıtlarından biridir.

roman, ekonomik koşulların bir aileyi nasıl parçalanma noktasına getirdiğini anlatırken; aynı zamanda 1950'li yılların toplumsal durumunu da ortaya koymaktadır. roman içinde bol bol bulunan halk kültürüne ait deyimler, küfürler, söyleyişler; romanın sosyolojik boyutunu daha da zenginleştirmektir.

karakterler:

topal eskici/ başefendi: romanın baş karakteridir. 1.90 cm boylarında, 65 yaşlarında güçlü kuvvetli aynı zamanda aksi ve bol küfür kullanan bir karakterdir. en belirgin özelliği tahta bacağıdır. kaldırımları bu tahta bacakla tok tok döverek yürüyüşü romandaki en canlı betimlemeleri oluşturur. trablusgarp savaşı'nda bir bacağını kaybeden topal eskici, ilk gençlik yıllarında çok varlıklı bir şekilde geçirmiş fakat zaman ilerledikçe bir eskici dükkanında oğulları ile beraber yaşamaya çalışmaktadır.

eskicinin karısı: tek derdi mahalledeki kadınlara varlık yönünden üstünlük kurmaktır. gelinlik zamanlarında yaşadığı ferah hayatı özleyip durmakta ve onun deyişiyle "güm güm gümüleyen konak" ta yaşamak tek amacıdır. büyük oğlunun karısına düşmanca tavırlarıyla dikkat çeker. genellikle baba ile oğullar arasında bir uzlaştırıcı olarak karşımıza çıkar.

mehmet: eskicinin büyük oğludur. makineli sanayinin yaygınlaşmasından dolayı fabrikadaki işini kaybetmiş ve babasının dükkanında çalışmak zorunda kalmış 3 çocuklu bir karakterdir. babasının kendisini kovmasına karşılık çukurova'ya kütlü toplamaya gider. buradaki sivrisineklerden dolayı ölmle burun buruna gelir.

ali: eskicinin küçük oğludur. babası tarafından çok sevilir. eskici ondan " o benim kardeşim, babam, yarenim" diye bahseder. fakat en az babası kadar dik kafalı ve inatçıdır. abisini çok sever. tek hayali abisiyle kendilerine ait bir seyyar, tekerlekli eskici dükkanı ve bu dükkanın duvarlarını çeşitli resimlerle donatmaktır. 18 yaşındadır.

gelin: dedikoduyu sevmeyen, iyi huylu, kocasını çok seven biridir. kocasına ve ailesine seve seve hizmete eder. en sıkıldığı nokta kaynanasının sürekli iğnelemelerine ve hakaretlerine maruz kalmasıdır.

zeliha: eskicinin kızıdır. 16 yaşındadır ve film yıldızlarına özenir. abisinin "ana" diye annesine seslenmesini kaba bulur ve bu halk ağzı konuşmalarını değiştirmek ister.

ünal: eskici ve ailesini çukurova'da kütlü toplamaya götüren kamyonun muavinidir. zeliha ile evlenir ve topal eskicinin her zaman huyuna suyuna gitmesiyle dikkat çeker.

zeynep: ali'nin kütlü toplarken tanıştığı halası ile birlikte yaşayan ve başından iki evlilik geçmiş bir karakterdir. daha sonra ali ile evlenir.

cavit: mehmet'in 6 yaşındaki oğludur. hazırcevaplılığı ile dikkat çeker.

ayşe: mehmet'in 10 yaşındaki kızıdır. halasını ünal'dan kıskanır. kardeşi cavit ile sürekli atışma içindedir.