julian assange

julian assange kimdir?

anne-babası vietnam savaşı karşıtı bir gösteride tanışmış. muhalif tavrı ona ebeveynlerinden miras. avustralyalı "internet canavarı" gazeteci julian assange, 'yönetişim olarak komploculuk' başlıklı bir tür manifestosunda; bilgi sızdırılması sayesinde, bilgiyi gizli tutmak sayesinde hükmünü sürdüren ve halkını temsil etmeyen yönetimlerin nasıl yıkılabileceğini anlatıyor. sitesinde ifşa ettiği gerçeklerle sanal ortamdaki aktivizmi bambaşka bir boyuta taşıyan assange, kendi deyişiyle "radikal demokrasi"yi vaaz ediyor.

oradan oraya sayısız taşınmayla geçen çocukluğunda, assange bir ara bir elektrik dükkanının karşısında oturmuş. orada bilgisayar programcılığı ve program kırma konusunda ilk bilgileri edinen bu inanılmaz derecede yetenekli çocuk daha sonra matematik ve fizik okumuş. ve 'hacker'lar dünyasına adım atmış.

o ve arkadaşları çok sayıda bilgisayara girmişler, siteyi çökertmişler. çökerttikleri sitelerin arasında amerikan savunma bakanlığı'nınkinin de bulunduğu zannediliyor. ülkesi avustralya'da adli makamlar bir süre sonra assange'ın faaliyetlerini tespit etmiş. hakim karşısına çıkmış ama sembolik bir tazminatla kurtulmuş. bu olaydan sonra 'hacker'lığa son verip kendine gazetecilik alanında bir kariyer oluşturmuş.

julian assange'ı gizemle örülü şöhretine taşıyan dönüm noktası, 2006'da wikileaks adlı siteyi kurması oldu. bu site, kendine gelen gizli bilgi ve belgeleri yayınlayarak dünyanın pek çok yerindeki "kirli çamaşırları" ortaya döküyor. wikileaks'in ortaya çıkardıkları arasında küba'daki amerikan üssü guantanamo'da esirlere yapılan muameleye dair kurallar, kenya'daki yargısız infazlar, irak'ta sivillerin amerikan askerleri tarafından öldürülme görüntüleri de yer alıyor.

kenya'ya dair ifşaatıyla 2009'da uluslararası af örgütü'nden ödül alan avustralyalı gazeteci-aktivist, geçen nisan ayında da iraklı siviller ve bir reuters fotoğrafçısının abd askerlerince öldürülmesine dair görüntülerle irak'ta depreme yol açtı. pentagon'u zor durumda bırakan görüntülerde askerlerin söz konusu ölümlerle eğlenmelerini ortaya koyan ses kayıtları da vardı.

assange son olarak afganistan'a ilişkin gizli belgeleri sitesine koyarak dünya çapında kendinden söz ettirdi.

ancak julian assange ve arkadaşları elbette tüm bunları büyük bir gizlilik içinde yapmak zorunda kalıyor. yalnızca 5 tam-zamanlı editörü ve 800 gönüllüsü bulunan wikileaks'in şefi assange, ülkeden ülkeye dolaşmak zorunda kalıyor (ancak bundan bir rahatsızlık duyduğuna dair herhangi bir emare bulunmuyor). avustralyalı internet canavarı faaliyetlerini yürütebilmek için kimi zaman doğu afrika'da kenya ve tanzanya'ya, kimi zaman izlanda'ya gidiyor.

yaşı bile belli değil
geleneksel medyanın yayınladığı dosyalar sonucu tazminat ödemek zorunda kalmak gibi sıkıntılar yaşayabildiğini, internetinse bu konuda avantaj sağladığını belirten assange'ın yaşı bile tam bilinmiyor. bir iddiaya göre 37, bir diğerine göre 39 yaşında. kaç yaşında olduğunu bile söylemeye niyeti yok yeni çağın istihbarat kralının: "p.. kurularını tahmin yürütmek zorunda bırakmayı tercih ediyorum".

wikileaks

wikileaks kaynaklarının gizliliğini koruyarak hükümetlerin ve diğer organizasyonların hassas belgelerini yayınlayan, isveç merkezli bir uluslarararası organizasyondur.

wikileaks 'ın çinli muhaliflerin yanı sıra abd, tayvan, avrupa, avustralya ve güney afrika 'lı gazeteciler, matematikçiler ve başlangıç seviyesi şirket teknologları tarafından kurulduğu organizasyon tarafından belirtmiştir. çeşitli gazete ve dergilenin tanımladığına göre avustralya'lı gazeteci ve internet aktivisti julian assange organizasyonun yöneticisidir. wikimedia vakfı ile herhangi bir bağı bulunmamaktadır.

kuruluşundan sadece bir yıl sonra organizasyonun ve wikileaks.org 'un veritabanına 1.2 milyondan fazla doküman bulunmaktadır. "ipotek cinayeti" videosu en kayda değer belgelerin başında gelir. wikileaks yayınladığı raporlarıyla çok sayıda yeni medya ödülleri kazanmıştır.

wikileaks 26 temmuz 2010'da amerikan ordusunun 2004-2009 yılları arasında afganistan savaşı'nda tutmuş olduğu 92.000 belgeyi the guardian, the new york times ve der spiegel gazeteleriyle birlikte açıklamıştır. günlükler bireysel olaylar da dahil dost ateşi ve sivil kayıplar hakkında ayrıntılı bilgiler içermekterdir. belgeleri sızdıran er bradley manning görev yaptığı kuveyt'deki camp arfijan üssünde tutuklanmıştır.

38 yaşındaki avustralyalı jullian assange kendini fizik ve matematik öğrencisi, hacker ve bilgisayar programcısı olarak tanıtıyor.

hackerlık geçmişi 80'lere dayanan jullian assange bu yıllarda "international subversives" adında bir hacker grubuna üye oluyor. 1991 yılında yapılan bir polis operasyonunda avustralya üniversitesine ait bazı sunucular, nortel ve başka firmaların sistemlerine sızmak suçundan yargılanıp para cezası alıyor. sonrasında internet aktivisti olarak bilginin gücü ve özgürlüğüne inanıp, bunu yaymaya çabalıyor.

wikileaks'in ilk gerçekten ses getiren hareketi afganistan hakkında yayınladığı bilgiler olmuştu. bu kritik bilgilerde operasyonların ayrıntıları, verilen kayıplar, öldürülen kişiler ile ilgili önemli bilgiler yer alıyordu.

gizli belge görmemiş kişiler belki bu bilgileri fazlasıyla ciddiye alabilirler. fakat işin gerçek yüzü pek öyle değil. sitenin açıkladığı belgelere bakıldığında belgelerin "secret" adı verilen seviyenin ilerisine geçemediği görülüyor. belgelerin içeriği ise genellikle üst düzey diplomat dedikoduları, resmi yazışmalar, analizlere dayanıyor. bu tarz bilgiler aşağı yukarı bilindiği gibi, yüksek gizlilik sınıfına da kesinlikle girmiyorlar. i̇ster istemez sanki birileri bu bilgilerin sızmasından hoşnutmuş gibi gözüküyor.

wikileaks'in son yayınladığı belgelerin sayıları ve gizlilik dereceleri;

* 15.652 secret
* 101.748 confidential
* 133.887 unclassified

peki nedir yüksek derecede gizlilik? belge ve bilgilerdeki gizlilik derecesi nasıl ölçülür? biraz ona bakalım. elbette bahsedeceklerim amerikan hükümeti için geçerli olan kurallara dayanıyor. nato ve diğer ülkelerin de yer yer benzeşen ama farklı prosedürleri var.

amerika birleşik devletleri sınıflandırma sistemi, bilginin gizlilik açısından sınıflandırılmasını, zamanı gelince sınıflandırılmanın kaldırılması, ulusal güvenliği ilgilendirecek konudaki bilgilerin hükümet çalışanları, sözleşmeli çalışılan kuruluşlar ve diğer devletlerle paylaşılmasına dair kuralları belirler.

belge ve bilgilerin gizlilik derecelendirmeleri sırayla;

unclassified > restricted > confidential > secret > top secret

olarak sıralanabilir.

5. unclassified

bu teknik olarak bir sınıf değildir. bu tarz bilgiler gerektiği zamanlarda serbestçe açıklanır. genellikle polis, hükümet çalışanı gibi kişilerin açıklama insiyatifleri vardır. amerikan vatandaşı olmayanlara açıklanmaz. fakat 11 eylül olaylarından sonra diğer ülkeler ile bu sınıftaki bilgiler paylaşılıyor.

4. restricted

ikinci dünya savaşından beridir amerika "restricted" derecelendirmesini kullanmıyor. farklı bir şekilde, bu sınıflandırma sadece nükleer sırlar için kullanılıyor.

3. confidential

en düşük gizlilik derecesi. yayınlanması ulusal güvenlik açısından sakıncalı olabilecek bilgileri sınıflandırır.

2. secret

ikinci yüksek gizlilik sınıfı. bu şekilde derecelendirilmiş bilgiler yayınlandığı takdirde ulusal güvenliğe zarar verebilir.

1. top secret

ulusal düzeydeki en yüksek gizlilik derecesi. çok gizli belgelerin yayınlandığında verebileceği "olağanüstü yüksek derecede" zarara dikkat çeker. genellikle bu tarz bilgiler kozmik adını verdiğimiz sistemlerde saklanırlar. cts (cosmic top secret) olağanüstü yüksek derecede" zarara dikkat çeker.