umudunuz kalmadığı anda aklınıza gelen şey. bir kurtuluş mudur, hayır bir şeyden kurtulmuş olmazsınız kelime anlamıyla. ancak bazen öyle anlar, öyle durumlar olur ki, o durumun ortadan kalkması, sizin yok olmanız bile kurtulmuş olmasanız da sizi çok rahatlatacağını hissedersiniz. ama burda en önemli nokta " umudum kalmadı" denecek noktadır. bunu demek için gerçekten eşine az rastlanır bir durumda olmak gerekir. 3 sene- 5 sene hatta 10 sene sonra bile hayatınızda mutluluğa ulaşamayacağınızdan yüzde yüz emin olmanız gerekir. yüzde yüz diyorum ve altını çiziyorum, çünkü intihar ettiğiniz an artık dönüşü yoktur ve muhakeme imkanı da kalmayacaktır.

bu sebeple çok çok kötü durumlarda bile intihar düşünülse de edilmemeli. ne gibi durumlarda ederim diye düşünüyorum, örneğin müebbet hapis alacağım kesin olan bir suç işleseydim edebilirdim. ya da örneğin savaşta düşman eline düşüp, işkence edeceklerini bilsem edebilirdim. ancak bunun gibi ütopik durumlarda intihar edilebilir, yoksa intihar demek mutlu olma olasılığını tamamen yok etmek demektir.

bir de örneğin 40 yaşında hala bu durumda olursam da muhtemelen intihar ederim. ya çaresiz bir dert ya da geri getirilemeyecek yıllar olmalı intihar etmek için.

3- 4 senedir içinde bulunduğum durum. öncelikle yalnız olmak için kimsesiz olmanıza gerek yok, yani hiçbir tanıdığınız olmaması şart değil. çoğu kişinin bir ailesi ya da akrabası vs. bulunuyor. yalnız olduğunu söylemek için ilk şart günlerin boş geçtiğini hissetmeniz ve zaman duygusunun kaybı. yani gün içinde neler yapıyorsunuz ya da dünün bugünden farkı ne gibi soruları kendinize sorduğunuzda benim gibi üzücü cevaplar alıyorsanız yalnızlığa ilk adımı atmış bulunuyorsunuz.

yalnızlığın en derin hissedildiği zamanlar da genelde terk edilme veya aldatılmanın 1- 2 hafta sonrası oluyor. çünkü ilk 1- 2 hafta şokla geçiyor. şoku atlatınca onu hatırlatan şeyler size çok batmaya başlıyor. bu batmadan kaçmak için de gün için de gün içinde yaptığınız şeyleri kısıtlamaya başlıyorsunuz. eğer arkadaşınız yoksa ya da arkadaşınızla çok şey paylaşacak durumda değilseniz destek olacak biri de olmuyor ve gömülme süreci başlıyor.

gömülme süreci genelde başarısız çırpınmalarla ve pekçok gömülmeme denemesiyle geçiyor ki genelde zayıf denemeler oluyor. bi süre sonra da debelenemeyecek hale geliyorsun ve serbest düşüşe geçiyorsunuz.

serbest düşüşün sonu neresi, onu serbest düşüşten çıkmayı bilenler anlatsın.

yugoslavya' nın parçalanışıyla beraber ortaya çıkan 2 büyük çaplı savaştan biridir. hırvatistan' da da bosna benzeri büyük bir savaş olmuş, makedonya' da herhangi bir ciddi çatışma olmazken, slovenya bağımsızlığını ilan etmesinin ardından kısa bir süre yugoslavya federasyonu ( şimdiki sırbistan ve karadağ ülkeleri) tarafından bombalanmıştır.

hırvatistan ve bosna' da geniş ölçekli savaş olmasının 2 nedeni vardır. biri bu 2 ülkenin sırbistan' la kara bağlantısı olması ( karadağ' ın da var ama o zaman birleşiklerdi) diğer nedense bu 2 ülkede de belirgin sırp nüfusu olmasıydı. halen de yüzde 30 - 35 arası bir sırp nüfus bulunuyor bosna- hersek' te. ki savaş zamanı boşnak' la sırp nüfusu birbirine eşitti, yüzde 15 civarı da hırvat bulunuyordu. savaşın kanlı olmasının en büyük nedeni ise bu etnik grupların karışık bir düzende yaşamalarıdır. belirli sırp ve belirli boşnak şehirlerinin sayısı azdır. savaşın en kanlı olduğu yer, hem en büyük şehir olması hem de nüfusun en eşit dağıldığı yerlerden biri olması nedeniyle saraybosna' dır.

savaşa nato' nun dahil olması markale pazarı ' nda yaşanan olaylar sonucunda olmuştur. 1992 baharı' nda başlayan bosna savaşı' nda 1994 şubatı 'nda saraybosna' nın en büyük pazarı markalede patlama olmuş, patlama sonucunda 68 kişi hayatını kaybetmiştir. bu patlamayı bosna sırp ordusu' nun yaptığı söylenmiş, bosna sırpları' nın lideri radovan karadzic ise bunu komplo olarak nitelendirerek, nato' yu müdahaleye çağırmak için boşnakların kendi kendilerine yaptıklarını iddaa etmiştir. bu olay neticesinde nato ilk ültimatomu vermiş oldu.

94 kışından sonraki 95 yazında yine aynı pazarda 2. patlama meydana geldi ve bu kez 37 kişi hayatını kaybetti. bu olayın ardından nato güçleri bosna sırpları' nın çeşitli askeri hedeflerine atışlar yapmaya başlayarak savaşa direkt dahil oldu.

nato' nun savaşa direkt dahil olması bosna' dan önce hırvatistan' da vuku bulmuştu. 2. markale patlamasından 15- 20 gün önce yapılan fırtına harekatı ( operacija oluja) ile beraber hırvatistan' da yaşayan sırp' lar açıkça etnik temizliğe maruz kalmış, kaçan sivil konvoylar bile nato tarafından vurulmuştu.

zaten 5 temmuz' daki hırvatistan' daki açık sırp etnik temizliği, srebrenitsa katliamını doğuran nedenlerden biridir. hırvatistan' daki sırp' ların yok edilmesinin ardından 10 gün sonra bosna' daki sırp güçleri, boşnaklara soykırım yapmayı kafaya koymuşlardır.

neden srebrenitsa varken nato müdahale etmedi de markale pazarındaki 2. patlamayı bekledi diyenlere aslında cevap burda gizli. çünkü srebrenitsa, nato' nun hırvatistan' da yaptığı açık soykırımdan sonra olduğu için nato' ya anında müdahale imkanı vermemişti.

bu 2. patlama ardından sırbistan' daki( belgrad' da) çeşitli stratejik hedefler de dahil olmak üzere ağır bir nato bombardımanı oldu. bu bombardımanın ardından bosna hersek' in hırvatistan sınırındaki bölgelerinden çekilerek, bugünkü sırp cumhuriyeti bölgelerine gerilediler. dayton anlaşmasıyla beraber bosna' nın bugünkü 2 devlet- 3 etnisiteli yapısı kabul edilirken, yine nato bombalamalarının yapıldığı kosova da özerklik statüsü kazanarak yıllar sonra alacağı bağımsızlığın kapısını açmış oldu.

1993 yılında kurulan satel tv' de okan bayülgen' le beraber bulunan , satel tv' den hot tv' ye, ordan da snek tv 'ye geçen ikili. snek tv' den elma tv' ye geçen ikili, son uzun süreli tv programlarını 24 tv' de yaptılar.

doğaçlama muhabbet üzerine kurulu tarzlarından en iyi faydalanmak için, müebbet muhabbet tarzı serbest salınmaları gerekir. vidivodo' ydu, hötk' tü belli bir kalıba oturtulmaya çalışıldıklarında ya da radyo programlarında olduğu gibi kısa süreler ayrıldığında tam randıman alınamıyor.

satel- hot - snek kanallarında yaptıklarından da anlaşılacağı üzere tematik ve reyting kaygısı olmayan serbest bir kanala geceleri 2- 3 saate konulsalar baya arşivlik programlar ortaya çıkar. türkmax vs. saçmasapan programlar ya da dizi tekrarları yapacaklarına böyle değerlendirseler iyi olurdu.

songül karlı' dan boşalan kalçalı kadın açığını kapamaya gelmiş trt spor spikeri. giydiği kıyafetlerle kalçasını ön plana çıkarmaya çalışması komik kaçıyor.

muhafazakarlık durumu klasik bir anadolu şehrinden az ya da fazla olmayan kent. doğduğumdan beri yaşadığımdan söylüyorum, tabii ki istanbul ya da bazı ege kentleri kadar rahat bir hava yok ancak bir trabzon' dan ya da bolu' dan daha katı bir muhafazakarlık da bulunmuyor.

bunun dışında tarihi ya da kültürel pek bir numarası yoktur. jüstinyen köprüsü de denen beşköprü öyle abartılacak bir yer olmayıp, birçok bizans-roma dönemi kalıntılarından biridir. kültürel olarak güzel denebilecek uzun çarşı sayılabilir ama mısır çarşısının bir küçük modeli olmaktan öteye de geçemez.

tarihi ve kültürel değerleri pek olmasa da doğa turizmi açısından iyidir. sapanca' yı zaten çoğu kişi biliyor, gölü dışında maşukiye vs. bölgesi de gayet mavi- yeşil karışımını bünyesinde barındıran yerler. yine karadeniz' e kıyısı olan karasu ( acarlar longozu iyidir) ilçesinde pek çok dinlenilecek yer mevcut. sırf mavi- yeşil aramayıp daha ilginç yerler arayanlar kış vakti taraklı evleri' ni ziyaret edebilir ki pek reklamı yapılmasa da özellikle kış zamanı safranbolu' dan daha güzel vakit geçirebilirsiniz.

genel vakit geçirilecek cafe mafe tarzı yerler eskiden az denebilse de şimdi gereğinden fazla. çark caddesindeki migros' un arka kapısından girilen sokakta ve serdivan' da üniversitenin aşağısında ( mavi durak denen yer) istemediğiniz kadar cafe tarzı yer mevcut. atm idi, giyim- kuşamdı her çeşidine çarşıda ulaşılabilir. ayrıca erenler tarafında ada avm ve yine serdivan' da serdivan avm bilumum ihtiyacı ( teknolojiden giyime, hediyelik eşyadan çantaya) karşılayacak kapasitede.

tüm bunların toplamında ortalama bir taşra şehri denebilir sakarya'ya. kanımca en büyük numarası her yere ulaşımın maksimum 25 dk sürmesidir. 25 dk' lık bir çevrede çok rahat günü geçirebilirsiniz sinemasından gezmesine kadar.