safevi hanedanı

kuzey iran'ın erdebil şehrinde yaşayan bir halveti şeyhi olan şeyh safiüddin erdebilî'nin oğullarından şeyh cüneyd'in ehli sünnet itikâdından uzaklaşıp safevi şiası denilen 12 imam şiasını meshep kabul edip, babası safiüddin erdebilî'nin iran ve anadolu topraklarında yaşayan dervişlerinden aldığı güçle kurduğu hanedandır.

cüneyd'in torunlarından şeyh ismail, dedesi tarikiyle kendine gelen ** tarikat şeyhliğini, şeyhlikten şahlıya çevirmiştir. bununla birlikte şah ismail anadolu ve iran topraklarında yaşayan müridlerini tek bir devlet altında toplama hayaliyle tüm hasımlarına karşı savaş açmış, 30'lu yaşlarındayken 10'dan fazla büyüklü küçüklü beyliğe son vermiştir.

ismail'e kadar hanedan hernekadar bozulmalara uğrasa da bir tarikat halinde devam etmiştir. anadolu'daki birçok alevî bektaşî ocağı o yıllarda ismail'in dedesi safiüddin erdebilî'nin tekkesine bağlıydı.

ailenin türk yahut kürt olmasıyla alakalı muhtelif söylentiler vardır. şeyh safiüddin erdebilî, saffetu's safa adlı eserinde, ceddi arasında kürtlerin olduğunu açıkça beyan etmektedir. ancak ne şeyf safiüddin ne de ondan sonra gelenler kürtlük özellikleri taşımamakta, bilakis yaşadıkları coğrafyanın etkisiyle türkleşmişlerdir.

iran'da hüküm süren büyük bir türk hükümdarlığı haline gelmişlerdir. ta ki 1516'da çaldıran'da yavuz sultan selim şah ismail ve ordusunu hezimete uğratana kadar..

safevî hanedanı 1760'a kadar iran coğrafyasında hüküm sürmüştür. sırasıyla:

şah ismail
şah tahmasp
şah II. ismail
şah abbas
şah sâfi
şah II. abbas
şah süleyman
şah hüseyin
şah II. tahmasp
şah III. abbas

tahta geçmişlerdir.

şeyh safiüddin erdebilî adlı bir gilan tarafından kurulan ehl-i sünnet hanedanın sonradan azerileşip türkleşmesi ile ve şeyh cüneyd döneminde şiileşmesi ile ortaya çıkan tarikatın iran da yönetimi almasıyla hanedan özelliği kazanmıştır

Kökenlerinde gürcü,çerkez,azeri,pontus,gilan,fars,kürt gibi birçok halk bulunsa da ilk şah türktür şah tahmasb sonrası faslaştılar tabi.