ruhban sınıfının ayak sesleri

islamda ruhban sınıfı olmadığı halde, adım başı açılan imam hatipler ileride ruhban sınıfı oluşturmaktan başka hiçbir işe yaramayacak. ilahiyat fakültesinde okuyanların egoları da ruhban sınıfının kilometre taşı olacaktır.

islamda ruhban sınıfı vardır. halifelik mesela tek bir kişinin elinde değildir. onun bir sürü alimi falan vardır. din belli bir zümredir. ancak doğu tipinde din ve devlet iç içe olduğu için bunun algılanması güçtür. halife bizzat padişah, din ve devlet iç içedir. ancak batıda bu daha net görülür. ruhban sınıfından kastı, siyasi sınıfın yanında din sınıfının da olmasıdır. bunların aralarında olan husumetler de aslında laikliğin temelidir. çünkü kilise siyasete bulaşıp baskı yaparsa bu sefer iki başlılık olur. o yüzden dini devletten ayırmadan kasıt aslında ruhban sınıfının siyasi kısma müdahale edip onu şekillendirmemesidir.

doğu tipinde ise(ki bizans da buna dahildir) ruhban sınıfı zaten siyasi sınıfla iç içedir. ekstra bir din sınıfı yoktur, olmasına gerek de yoktur.

Her dini zümreyi ruhban sınıfı olarak adlandıramayız. ruhban sınıfının büyük imtiyazları vardır. Reform öncesi avrupada papanın icazeti krallıklar için belirliyciydi ama osmanlıda padişah fermanı ile idam edilen şeyhüslamlar vardır.