bugün

(bkz: lost hakkında asılsız dedikodular)
(bkz: harem)
islam ulkelerinin geri kalma nedenleri/#428874
(bkz: bir tarih kitabı olarak uludagsozluk)
(bkz: çok beddua aldılar)
bugüne kadar tek boyuta irca edilen değerlendirme kriterine göre temcit pilavına dönen beyandır.
Bu sebepler içinde en kilit konu padişahların yetersizliğidir. Bu hem yetişme yani donanım bakımından yeterli olmayışlarını ifade eder hem de kendi saltanatlarının devamını sağlamak adına ülkenin aleyhine aldıkları kararları ifade eder.
(bkz: kuran)
Osmanlı devletinin geri kalma sebepleri son dönemlerde liyakatsiz kişilerin padişah olarak gelmesi ayrica zevk ve sefaya düşürmesi bunun yani sıra bizans oyunlarının artması gelir.