evren oluşmadan önce zaman nasıl işliyordu

zaman evrenin kendisi ile oluşmuş bir kavram olduğundan "evrenden önceki zaman" diye bir kavramdan bahsedemeyiz. tek bildiğimiz şey içinde bulunduğumuz evrendeki entropik artışı "zaman" olarak isimlendirmiş oluşumuz.

bazı kavramları duyularımızla algılayıp onları isimlendirmiş olmamız her şeyi aşina olduğumuz şeylerle çözebileceğimiz anlamına gelmiyor. gerçekliğin kendisi bizim onu algılayış şeklimiz ile form değiştirip üç boyulu dünyamıza indirgendiğinden bazı şeyleri cidden anlamak zor. evrenden öncesindeki gerçeklikler hakkında yorum yapmak için henüz çok erken. ancak hayal gücümüzle gerçekliği tutturma olasılığımız olabilir. hayalperest bilim-kurgucular teorik fizikçileri çalışmalarında gazlamak üzere işte burada devreye giriyor.

işlemiyordu. işletiyordu. Hala işletiyor.

sir isaac newton dedi ki, zaman ve mekan birbirinden bağımsızdır. newton'un döneminde bilinen evren samanyolundan ibaretti, atom teorisi henüz bilinmiyordu.

eintstein dedi ki, uzayzaman diye bir kavram vardır ve evren zamansız, zaman da evrensiz var olamaz. einstein'ın döneminde yeni yeni galaksiler keşfedildi, atom teorisi ortaya çıktı.

sonra kuantum mekanikçiler dedi ki, bizim gözlemlediğimiz yer ve zaman kavramları atomaltı alemde geçersizdir. bugün big bang'i kara delikleri biliyor, kara enerji ve kara madde gibi hadiseleri araştırıyor, paralel evren olasılıklarını hesaplamaya, kuramsallaştırmaya uğraşıyoruz.

400 senelik hikayenin kazandırdığı başka bir perspektif de var: bir vakitler insanlar zamanı döngüsel olarak düşünürdü, artık doğrusal olarak kurguluyor.

tüm bu değişimin ve gelişimin bize gösterdiği tonlarca hadisenin içinden bir tanesi de yapılan zaman yorumlarının mutlaka karşısına konulan madde anlayışıyla sıkı sıkıya bağımlı olması ve bulunan yeni farkedilenlerle beraber sürekli tazelenmesidir. yani, "evren olmadan önce"ki zamanı anlamlandırmak için mutlaka evren öncesi ortam hakkında bir bilgi sahibi olmak gerekli.

evren yokken zaman da yoktu zaten. O yüzden dert etmeye gerek yok. Evrenin başlangıç noktası big bang olarak kabul edilir.

sorulan soru evren yokken ne vardı. evren nerede oluşan patlamayla oluştu.

evren yokken iki maddenin birbirine yaklaşması sürtünmesi anlık mıydı.

ezberlemiş gibi "big bangden önce zaman yoktuaaa" demiyolar mı. orada mıydın ya.

holografik evren vs. çok kavram var. algı ötesi evren var. evrenin oluştuğu evren gibi.

teori bilimcilerin bazıları bugün gördüğümüz nebulanın daha büyüğünü bizim evrenimiz olarak kabul ediyorlar.

yani evrenimizin de başka bir evrende olduğu iddiası var ancak kanıt sunmanın en azından şimdi imkanı yok.

zaman kelimesi insana ait olabilir ama dakikalar aylar yıllar geçti bunlar olduysa istiyosa zaman yok de.

(bkz: tekillik) zaman mekan ve madde bir bütündü big bang ile birbirlerinden ayrıldılar.

Evrenden önce ne vardı sorusuna gelirsek. Son teorilere göre dört boyutlu çöken bir yıldızın oluşturduğu karadeliğin olay ufkunda ortaya çıktı evrenimiz. Konu derin ve uzun yazacak çok şey var ama siktir edin şimdi yatıp uyuyalım sabah erken kalkacağız.

(bkz: rolex)

Evren big bangle oluştu. Peki big bangi ortaya çıkaran şey neydi? Çok yoğunlaşmış bir karadeliğin patlaması. Peki o kara delik nasıl oluşmuştu. Başka bir evren vardı ve o küçüle küçüle o kara deliği oluşturmuştu. Bu evrenden önceki evreni de başka bir patlama oluşturmuştu. işte böyle birbiri ardına devam eden "mutlak tekillik" yani o kara delik ve evren arasında devam eden bir süreç.

Yani evren aslında başka bir ortamda genişleyen ve daralan bir ortam, ve eş zamanlı birden fazla evren de olabilir teorik olarak.

Peki Tüm bunlar oluşmadan önce ne vardı. işte ona deistler tanrı cevabını verirken diğerleri "bilmiyorum" diyor.

Sonuçta söz konusu soruya deist cevabı: tanrı zaman kavramından bağımsız olduğu için zaman diye bir kavram yoktu.

Diğerlerinin cevabı: bilmiyorum.

1- maddenin oluşması için maddeye gerek yoktur. teorik olarak saf enerji de maddeye dönüşebilir. e=m.c^2
2- zaman - madde ve hareket birbiriyle bağıntılı 3 olgudur. zaten zaman dediğimiz şey de atomik hareketler üzerinden kendi uydurduğumuz bir kavramdır...
3- evrenin yaşı 13.5 milyar yıldır ve bizim gözlemleyebildiğimiz evren 13.5 milyar ışık yılı yarı çapındaki bir küreden ibarettir, daha ilerisinde var olan cisimlerin ışıkları mesafe nedeniyle henüz bize ulaşmadığı için bir malumatımız yoktur.
4- evrenin sonunda ne var, evren oluşmadan önce ne vardı ve evrenin ötesinde ne var gibi konular hakkında bir kaç tez dışında net bir bilgimiz yok.
5- hatta bigbang sonrası bile biraz muamma. zaten cern de bu yüzden var.

zaman insan tarafından üretilmiş bir kavramdır. evrenin akışını dilimlere bölerek onları isimlendirenler bizleriz. bu nedenle zamanın işlemesi gibi bir durum mümkün değildir. tabi bunlar benim düşüncelerim işin eğitimini almış birileri varsa cahilliğimizi giderebilir.

bir şiir dörtlüğüyle cevaplamak istediğim sorudur.

zaman zaman dediğin nedir ki gülüm,

ben senin için evreni seçtim.

doğa bilimciler bu soruya bigbang ile yanıt vermekte ve öncesinin olmadığını kabul etmekteler. felsefeciler bunun net olarak bilinemeyeceğini ve zamanın hep var olduğunu fakat içerisine insan ve madde faktörü girince zamanın anlam kazandığını öne sürmekteler.
Bu tartısmalar akabinde; felsefeciler doğa bilimcilere "büyük patlamadan önce zamanın olmadığını kanıtlayabilir misiniz ?" diye sordular ve herhangi bir yanıt alamadılar. ve ardından doğa bilimcilerde felsefecilere "ya siz olduğunu kanıtlayabilir misinz ?" diye sordular, yine net bir cevap çıkmadı. kısacası bir hiçlik içinde devam etmekteyiz. zaman kavramı bir hiçlikten ibaret ve sınırları yok.

2 sira Üstteki entry e selam.

"Zaman maddenin hareketiyle ilişkilidir".

Bütün olay bu.

500 Internal Server Error.

evren oluşmadan önce zaman nasıl işliyordu sorusu önemli tabiki.
ancak evren oluştuktan sonra zaman nasıl işliyor sorusu daha önemli bence. çünkü yaşadığımız zamanın getirileri ve götürülerinin farkında bile değiliz.

etkisi olmayan bişeye gerek mi duyulur allasen.

(bkz: Bi sigara içimi) şeklinde zaman ölçüleri kullanılıyordu.

(bkz: ruşvet)le işliyordu!

"zaman kavramı büyük çarpışmada (big bang) ortaya çıkmıştır; büyük çarpışmadan önce zaman kavramı yoktu." bilgisinden yoksun insan sorusudur.
dünya'mızın oluşumuyla ilgili belgeseller izleyin biraz; kozmolojiye ilgi duyun. hepimiz kozmosun birer parçasıyız; bilmeden yaşamamalıyız.

Big bang bir teoridir kanun değildir.

işlemiyordu. Çünkü zaman denilen kavram big bangden sonra oluşmuştur.

Hiçlik ve sonsuzluk insan algısının kavrayamadığı kavramlardır. matematiksel olarak bazı formüllerin ispat edilmesi gerektiği için bulunmuşturlar.

matematikte 0, yokluğu ifade etmez.
matematikte yokluk ifadesi ∅ işaretiyle gösterilir. küme içerisinde bulunan yokluk işareti, yokluğu temsil etmemektedir.

∞ ise benim en sevdiğim işaretlerdendir.

Evrenden öncesini bilemeyiz.

Evrenden bağımsız madde; salt enerjidir. Tüm bütünü var eden ve oluşturan da enerjinin kendi doğasında ki tanımlanması halen mümkün olmayan süreçle oluşmuştur.

(bkz: higgs bozonu)

Evrenden bağımsız madde nasıl olabilir ?