ideolojilere var olmaları ve serbestlik ilkesi sağlanırsa gecersizdir.
egemen ideoloji fikir hürriyeti ve hümanizm olursa ozaman egemen bir üst bilinç olur ancak bu bilinç insan gelişimi açısından daima pozitif olmayabilir. mesela japonya almanya ve italyada fikir hürriyetine dayanan demokrasiler olmasaydı belkide faşist ve nazist ideolojiler ortaya çıkmayacaktı.
günümüzde geçerli olmayan durum. kendisini popüler olandan farklılaştırarak özel addeddemeye çalışan ergen zihniyet yüzünden herşeyin marjinali el üstünde tutulur olmuş. muhalif misin; ooo o zaman sen haksızlığa karşı dik duransın özgürsün hürsün vs vs.
yok sistemle mutabık mısın; tamam aga öyleyse sen koyunsun yalakasın sistemi eleştiremiyorsun.
en çok zoruma giden de sistemi eleştirenlerin sisteme bir alternatif üretememeleridir. tasarladıkları ideal düzen ise ampirik gözlemlerden uzak havai uçuk şeylerdir.